Tímarit Verkfræðingafélags Íslands - 01.06.1981, Blaðsíða 15

á verðlagi í apríl 1981, er mjög svipuð
þeirri heildarfjárfestingu í raforkufram-
kvæmdum sem lagt var í á tímabilinu
1976-1980. Eins og sjá má á mynd 11-11
yrði fjárfestingin í orkuöflunarkerfinu
ívið minni að jafnaði næstu tvo áratug-
ina, en hún reyndist vera sl. fimm ár, en
hinsvegar er gert ráð fyrir eitthvað meiri
fjárfestingu í dreifiveitum. Ef reikna má
með, að þjóðarframleiðsla fari vaxandi
og fjárfesting þjóðarinnar i takt við
það, myndi áðurnefnd þróun krefjast
heldur minna hlutfalls af þjóðarfjárfest-
ingunni en ríkt hefur undanfarin ár eins
og sýnt er á mynd 11-12.
Ef reikna má með því, að fjárfesting-
in í raforkuframkvæmdum undanfar-
inna ára hafi ekki reynst þjóðarbúinu
ofviða og sú fjárfesting geti skilað við-
unandi arði, má fullyrða, að áðurnefnd
hugmynd um framtíðarþróun raforku-
kerfisins geti talist vel innan hæfilegra
marka, hvað varðar fjárfestinguna sem
hún krefst. Hvað varðar mannaflaþörf-
ina til byggingarframkvæmdanna má
gera ráð fyrir, eins og mynd 11-11 sýnir,
að mannaflaþörfin að meðaltali verði
heldur minni en undanfarin ár, verði
raforkukerfisuppbyggingin eins og áður
er lýst. Þeir þættir sem hér liafa verið
teknir til athugunar benda því til þess,
að sú mynd sem brugðið hefur verið
upp af framtíðarþróuninni séu vel innan
viðráðanlegra marka í fjárntagnslegu og
framkvæmdalegu tilliti.
Þá er eftir að meta áhrif umræddrar
þróunar á umhverfismálin. Ef byrjað er
á því að athuga virkjanauppbygginguna
frá sjónarmiði náttúruverndar, má
næstum fullyrða, að þær virkjanir, sem
nefndar eru, munu ekki valda neinurn
ágreiningi. Má benda á, að þrjár þeirra,
b-e. Blanda, Fljótsdalur og Sultartangi
hafa þegar fengið jákvæðar undirtektir
náttúruverndarráðs, sama er að segja
um svokallaðar Kvíslaveitur í Þórisvatn.
Virkjun í efri Þjórsá og stækkun
Búrfells hafa verið kynntar í sérstökum
samstarfshópi náttúruverndarráðs og
orkuyfirvalda og er á þessu stigi ekki
annað vitað, en þessar framkvæmdir
burfi ekki að valda neinum ágreiningi,
hvað varðar náttúruverndarsjónarmið.
Gildir og hið sama um nauðsynlegt
orkuflutningskerfi samfara virkjun-
unum.
Hvað varðar sérhagsmunasjónarmið
l-d- bænda, veiðifélaga og annarra, sem
hafa sérhagsmuna að gæta í þessu sam-
bandi, er þetta að segja: Þó ekki hafi
verið gengið endanlega frá þeim málum,
nema varðandi Fljótsdalsvirkjun, þá séu
oll teikn á lofti þess eðlis að þau verði
'eyst á næstunni hvað varðar Þjórsár-
svæðið í heild. Enn hafa ekki náðst
samningar við heimamenn varðandi
Blöndu, en margt virðist benda til þess
að þau mál megi leysa á farsælan hátt.
Umræddar raforkuframkvæmdir eru
því aðeins raunhæfar, að þeim fylgi
orkunýting eins og áður er sagt. Ekki
skal farið nánar út i þá sálma hér, en
gert er ráð fyrir, að það sem sagt er hér
um raforkuframkvæmdirnar gildi jafn-
framt um framkvæmdir við orkufrekan
iðnað. Er þá reiknað með, að íslending-
ar hafi möguleika til þess að velja sér þá
kosti í orkufrekum iðnaði, sem vel geta
staðið fjárhagslega undir þeim hluta
orkuöflunarkerfisins, sem hann nýtir,
og samræmist kröfum okkar um
umhverfisáhrif. Eins og áður er að
vikið, virðist fjárfestingarþörfin og
mannaflaþörfin við stofnframkvæmdir
í þeirri stóriðjuuppbyggingu sem sett er
l'ram hér sem dæmi vera innan þeirra
marka, sem við ættum að geta ráðið
við. Hafa verður þó í huga, að mestur
hluti þeirrar fjárfestingar, sem hingað
til hefur verið varið til uppbyggingar
orkufreks iðnaðar hefur komið frá
erlendum samstarfsaðilum.
Að öllu samanlögðu virðist því sú
hugmynd um framtíðarþróun sem hér
hefur verið dregin upp vera innan hæfi-
legra marka, og e.t.v. sé svigrúnt til enn
stærra átaks en hér er lýst, t.d. til stór-
iðnaðar og raforkuframleiðslu í tengsl-
um við nýtingu jarðvarmans.
4 LOKAORI)
Ég er þá kominn að niðurlagi þessa
erindis. Verkefnið var fyrst og fremst að
fjalla um fjárfestingar og mannatlaþörf
í raforkuframkvæmdum. Ég gat þó
ekki stillt mig um að taka uppbyggingu
orkufreks iðnaðar með i dæmið svo
nátengt sem það verkefni hefur verið
raforkuiðnaðinunt.
Hvað fortíðina áhrærir hef ég valið
að upplýsa í stórum dráttum hvað gerst
hefur varðandi ofangreind atriði frá og
Framhald á bls. 37.
ÁRLEG MEÐALFJARFESTING HANHAFLI
(VERÐLA G APRÍL 188 1) (ÁRSVERK AD MEOALTALI )
SK ÝRINGAR
RAFORKUFRAHK VÆMDIR
I VIRKJANIR OG UEGIN
FLUTNINGSLÍNUR
! RAFORKUFRAUK VÆHDIR
ANNAÐ
STÓRIDJUFRAUK VÆUDIR
Mynd 11-11. Fjárfesíing og mannafli við raforku- og stóriðjuframkvœmdir 1966-2000.
SK YRINGAR:
□
HLUTFALL AF
Þjóðarfjárfestingu
HLUTFALL AF VERGRI
\ Þjóðarframleiðslu
H: HEILDAR FRAMKVÆUDIR
Í RAFORKU OG STÓRIOJU
RAFORKUFRAMK VÆMDIR
S: STÓRIOJUFRAMK VÆMDIR
1) Relknad med ad verg
þlódarframleldsla aukist
um 2,5% « árl og þ/ódar
f/árfesting verdi 25% af
vergrl þjódarframleidslu.
Mynd 11-12. Fjúrfesting í raforku- og stóriðjuframkvæmdum sem hlutfall af þjóðarfram-
leiðslu og þjóðarfjdrfestingu.
TÍMARIT VFÍ 1981 — 43