Freyr - 01.03.1944, Side 12

38
FREYR
eftir að skurðir eru grafnir, betra að þeir
nái að setjast og vatn að síga úr þeim t. d.
vetrarlangt.
Vinnu í Garðaflóa var lokið 26. ágúst.
Þá var jarðýtan léð Vegagerð ríkisins og
notuð við vegagerð á Skorholtsmelum í
Leirár- og Melasveit, til 18. nóv. Þá var hún
loks flutt að Hvanneyri og notuð þar 2—3
daga við að jafna í kringum byggingu.
Litlu síðar en Vélasjóður fékk hina fyrstu
jarðýtu (það nafn virðist ætla að festast
við vélar af þessum gerðum — dráttarvélar
með ýtu), tók Vegagerð ríkisins í notkun
3 jarðýtur af gerðinni Allis-Chalmers HD
7. (Bulldozer). Það eru miklu stærri vélar
heldur en TD 9. Þyngd dráttarvélar með
ýtu um 8600 kg.., og afl til dráttar 57—60
hestöfl. Ýtuútbúnaður á þessum vélum er
einnig nokkuð frábrugðinn.
Sigfús í Norðurkoti notaði þá vél er hann
fékk, allmikið með ýtunni, þó að hann not-
aði hana mest við jarðvinnslu með plóg og
herfi, en án ýtunnar. Ýtuna notaði hann við
vegagerð, við að nema ofan af stórþýfi, áð-
ur en hann plægði það og herfaði, og loks
til þess að „hefla“ gisstætt þýfi af áveitu-
landi, en það var að miklu leyti með þessa
síðastnefndu notkun í huga, að hann festi
kaup á vélasamstæðu þessari.
Eftir að hafa athugað hin mismunandi
not þessara umræddu véla, og reynslu þá,
er fékkst í sumar, er leyfilegt að fullyrða,
að hér er um mjög mikilsverða nýjung að
ræða, mun jafnvel mega kalla það glæsi-
leg nýjung, er opni og greiði stórum leiðir
bæði í jarðrækt og vegagerð. Að sjálfsögðu
lætur Verkfæranefnd sig mestu skipta það
sem jarðræktinni lítur. Beinn saman-
burður á vélum Vélasjóðs og Vegagerðar-
innar kemur ekki til greina sökum stærð-
armunar og þess, að Vegagerðin miðar val
yéla sinna eingöngu við vegagerð, eins og
að líkum lætur, og það er einfalt mál, að
því stærri og sterkari sem vélar af þessum
gerðum eru, þess stórvirkari reynast þær.
Þegar um jarðvinnslu er að ræða, er vali
dráttarvéla meiri skorður settar. Vélarnar
mega ekki vera stærri en svo, að viðeig-
andi verkfæri fáist með þeim til þess að
vinna þau störf er fyrir liggja, með þeim
hætti, að afl vélanna notist að fullu.
Sé um leið horft til þess, að nota sömu
vélar við vegagerð, dregur það til þeirrar
áttar, að hafa vélarnar sem stærstar og
sterkastar. Samkvæmt fenginni reynslu
virðist TD 9 vera dráttarvél, er fullnægir
allvel kröfum þeim, sem um er að ræða.
Það hentar vart að nota stærri vél við
venjulega jarðvinnslu, plægingu og herf-
ingu, og hún er nægilega stór og sterk til
þess að góð afköst fáist, þegar hún er not-
uð með ýtu -— sem jarðýta — bæði við að
jafna land, vinna skurðruðninga og við
vegagerð. Þyngd TD 9 er eigi meiri en það,
að hún er tæk á 5 smál. vörubíl, við lengri
flutninga, og er það ekki lítilsvert atriði.
Til er minni gerð af TD dráttarvélun-
um, TD 6. Sú gerð vegur ekki nema 3450
kg., afl til dráttar 29.49 hestöfl. Ein vél
af þeirri gerð er í notkun hér á landi, í
Grafningnum. TD 6 fæst einnig með ýtu. 8’
7”. Vélin í Grafningnum hefir reynst vel
við jarðvinnslu, og víða mun þessi stærð
henta mjög vel, en hvort hún er nógu sterk
til þess að vinna með ýtu — sem jarðýta —
svo verklag sé á og viðunandi afköst, þótt
minni séu en með TD 9, skal látið ósagt.
Á þessu ári er von til þess að inn verði flutt-
ar nokkrar dráttarvélar af þessari gerð,
með viðeigandi ýtum, auk TD 9 véla ,sem
væntanlegar eru. Er þetta gert í þeirri trú,
að TD 6-vélarnar reynist vel gagnlegar
með ýtu þar sem staðhættir og geta leyfa
ekki not hinna stærri véla, en óefað ber
að halla sér að þeim, sem víðast, þar sem
um meiri verkefni er að ræða.