Freyr - 01.03.1944, Page 18

44
FREYR
er sannarlega ekki undarlegt, þótt útlitið
verði ömurlegt er að harðnar, þegar svo
er í pottinn búið. Og þegar svo kólnar að
um munar, verða það enn vesalings hross-
in, sem verða ásteitingarsteinarnir. Þá
verða þau til þess að steypa öðrum búfénaði
á vonarvöl, því þá mun flestum svo fara,
að grípa fyrst til þess að gera tilraun til
að bjarga þeim, þó með þeirri tilraun sé
jafnframt kyppt fótum undan öryggi ann-
arra stofna. Og sú mynd, er við það tæki-
færi blasir við augum, er sorglegri en svo,
að ég treysti mér til að lýsa henni, enda
svo þekkt í búnaðarsögu íslendinga, að
hér er óþarft að gera það. Hinu vildi ég
gjarnan leggja mitt liðsyrði, að sú kyn-
slóð, sem nú heldur um stjórnvöl íslenzkra
mála, þyrfti ekki að horfa á hana, að vísu
hin fyrsta í sögu íslands, en það væri að
engu ómerkara fyrir það, — og heiti ég
á Búnaðarþing þessu til fulltingis.
Ég hefi í framanrituðu leitast við að
benda á:
1. Að eins og nú horfir sé vonlítið um
markað fyrir þá viðkomu, sem nú er í
hrossastofni nærliggjandi sveita, enda
vonlítið um hann, þó miðað sé við „nor-
mal“ tíma. Má við það bæta, að grun
hefi ég um, samkv, áðursögðu, að sömu
sögu megi segja úr fleiri héruðum.
2. Að nú sé svo komið þessum málum, að
með þeirri hrossamergð, sem nú er orð-
in, sé beitilandi tvímælalaust stefnt í
beinan voða,
3. Að mjög verulegur hluti af hrossastofn-
inum sé settur á vetur án þess að fyrir
hendi sé nándar nærri viðunandi trygg-
ingar fóðurs eða húsakosts.
Og sem lokaorð þessara hugleiðinga vildi
ég leyfa mér að bera fram eftirfarandi til-
lögur til athugunar:
1. Búnaðarþing láti athuga svo gaumgæfi-
lega sem kostur er á, hver þörf sé líf-
hrossa innanlands og leiti jafnframt
rækilega að leiðum til viðunandi skipu-
lagningar á þeim markaði, þar sem
hagsmunir beggja — kaupenda og selj-
enda — séu metnir svo að jöfnu, sem
kostur er á. í því sambandi sé og ræki-
lega athugað hverjar vonir mætti gera
sér um raunhæfan þjóðarhag af þeirri
verkaskiptingu, að þær sveitir er sér-
staklega virðast til hrossaræktar fallnar
tækju að sér uppeldið.
2. Leitað sé allra þeirra leiða, er færar
sýnast um að auka afsláttarmarkaðinn,
og athugaðar rækilega leiðir til þess
að fyrirbyggja spákaupmennsku og
brask í því sambandi. Virðist mér að S.
í. S. mundi vænlegasti aðili er ég kem
auga á til þessa.
3. Búnaðarþing beiti áhrifum sínum að
því, að þegar sé hafist handa um rann-
sókn á beitarþoli lands og landþörf gripa,
en meðan sú athugun fer fram, sé lögð
áherzla á að takmarka fjölgun hrossa
meira en þegar er orðið, eftir því sem
föng eru frekast fyrir hendi.
4. Gengið sé framvegis ríkt eftir að hross-
um sé ekki telft undir vetur fóður- og
skýlislausum, og sé slíkt látið varða
vítum sem um muni, t. d. réttindamissi
til ráðstöfunar á stóði sínu eða ein-
hverju slíku.
Vænti að endingu, að háttvirt Búnaðar-
þing virði framhleypni mína til betri vegar
en taki annars þessi mál til rækilegrar yf-
irvegunar og úrlausnar.
Austurhlíð á kyndilmessu 1943.
Guðm. Jósafatsson,
frá Brandsstöðum.
Það sem til er af Búnaðarritinu fæst ennþá fyrir
kr. 30,00 að viðbættu burðargjaldi, en það eru 1.
árg., 3. til 14. árg., 36. til 46. árg. og 48. til 56. árg.
Alls 33 árg. fyrir kr. 30,00, það eru góð kaup, því
að í ritinu er margt fróðlegt að finna.