Freyr - 15.08.1979, Síða 14

Tafla 2. Meðalakostnaður á árskú. Flokkaður eftir ársnyt samkvæmt búreikningum
1973—1975.
meira en 2749 Meðalnyt árskúa, lítrar 2750— 3000— 3250— 2999 3249 3499 3500— 3749 meiri en 3750
Meðalakostn/árskú, kr. ... Meðalakostn/kg mjólk, kr. 1552 0,62 1720 1745 0,60 0,56 2106 0,62 2345 0,65 2632 0,65
má segja, að eftir því sem afurðirnar eru
meiri, því betri tökum hefur viðkomandi
bóndi náð á þeim þáttum, sem hafa áhrif á
afurðirnar.
Þá hefur því verið haldið fram, að eftir því
sem kýr séu nythærri, því hættara sé þeim við
að fá sjúkdóma, og því sé kostnaðurinn við
heilsugæslu meiri. Samkvæmt búreikning-
um (tafla 2) er meðalakostnaður á kú meiri á
afurðameiri búunum en sá sami á kg
mjólkur, óháður afurðamagni.
Eftir því sem afurðir eru meiri eftir grip
minnkar fóðurkostnaðurinn á kg mjólkur,
þar sem viðhaldskostnaðurinn dreifist á
meira mjólkurmagn. Eins og sést í töflu 3 er
fóðureyðslan á kg mjólkur um þriðjungi
meiri í lægri afurðaflokknum, og þar sem
kjarnfóðurnotkunin er sú sama í báðum
flokkum ákg mjólkur, ermunurinn eingöngu
á heimafengnu fóðri.
Þó að kostnaður við mjólkurframleiðsluna
sé meiri á grip á búum, þarsem meðalafurðir
eru 'miklar, þá er Ijóst af framansögðu, að
myndin breytist, þegar kostnaðinum er jafn-
að á framleitt mjólkurmagn. Þá kemur í Ijós,
að nýtingin á heimafengnu fóðri er mun betri
á afurðameiri búunum. Þó er rétt að benda á
það, að oft er mikill munur milli búa með
svipaðar afurðir, hvað framleiðslukostnaði
viðkemur.
Einn af þeim þáttum, sem hafa afgerandi
áhrif á kjarnfóðurnotkunina, er heygæðin.
Þeir bændur, sem hafa til þess aðstöðu og
náð þeirri tækni, sem þarf til að verka heyið
þannig, að úr því verði úrvalsfóður, ná
ágætum afurðum án mikillar kjarnfóðurgjaf-
ar. Komið hefur skýrt fram við rannsóknir,
sem hafa verið gerðar á vegum Rannsókna-
stofnunar landbúnaðarins, hve mikilvægt er
að slá snemma, og að verkunin takist vel.
Snemmslegið hey er bæði næringarríkara og
einnig ést það mun betur heldur en síðsleg-
ið, úrsérsprottið hey. Tilraun, sem gerð var
árið 1976 á tilraunastöðinni í Laugardælum,
sýndi, að hey, sem var slegið 10. júlí, borið
saman við það, sem var slegið mánuði síðar,
hafði um 30% meira fóðurgildi og ást rúm-
lega helmingi betur, þegar það var gefið
mjólkurkúm. Þetta þýðir, að fóðureiningarn-
ar, sem kýrnarfengu daglegaað meðaltali úr
heyjunum, voru um þrisvar sinnum fleiri,
þegar kýrnar voru fóðraðar á snemmslægj-
unni borið saman við seinni sláttinn.
Aftur á móti var uppskerumagnið um 40%
minna, þannig að túnstærðin hefði þurft að
vera mun meiri til að ná samsvarandi upp-
skerumagni.
Samkvæmt skýrslum nautgriparæktarfé-
laganna er meðalkjarnfóðurnotkunin á
framleitt kg minnst yfir sumarmánuðina eins
og við er að búast, en mjög er það mismun-
andi, hve sumarbeitin nýtist.
Á afurðameiri búunum er að meðaltali
gefið minna af kjarnfóðri á kg mjólk en á
þeim afurðaminni þannig, að til eru fram-
leiðendur, sem ná ágætum afurðum með
hóflegri fóðurbætisnotkun, en svo eru aðrir,
sem virðast framleiða sumarmjólkina ein-
göngu á kjarnfóðri.
Samkvæmt niðurstöðum rannsókna, bæði
innlendra og erlendra, þá virðist mjög tví-
eggjað að gefa kjarnfóður með góðri beit.
Samantekt úr enskum beitarrannsóknum
sýnir, að afurðaaukning fyrir hvert kg af
516
FREYR