Freyr - 15.08.1979, Síða 28

Varla getur friðsamlegri
sjón en æður á hreiðri. Aliir
eru væntanlega sammála
um að æðarfuglinn eigi að
vera alfriðaður.
fjölgaði svo, að til stórvandræða horfði, og
aukast þau vandræði ár frá ári. í stað eiturs-
ins hafa þó verið reynd svefnlyf, en ekki borið
tilætlaðan árangur. Það er því beinlínis og
óbeinlínis að miklu leyti arnarins vegna, að
við erum svo illa á vegi stödd í þessum
efnum, og verður vikið að þessu síðar.
Offjölgun svartbaksins er alkunn og ógn-
vekjandi staðreynd, og mætti hafa þar um
langt mál. Látið skal þó nægja hér að nefna
ásælni hans og yfirgang við æðarungadráp,
ásókn í lax og silung í ám og vötnum, og
ágang um sauðburð. Auk þess sækir hann
mikið í mófuglaunga. Þarna ræður náttúran
sjálf ekki lengur við hæfilega takmörkun
þessa harðduglega fugls. Sumum finnst
nokkur hlunnindi að svartbakseggjatöku,
sem þó er hverfandi á móti þeirri skaðsemi,
er svartbakurinn veldur. — Nefna má einnig
silfurmávinn í þessu sambandi.
Fyrr meir þótti regla, að ein hrafnahjón
fylgdu hverjum sveitabæ. Þau héldu sín
hrafnaþing og allt var í föstum skorðum með
viðhald og afföll. Vöxtur sjávarþorpa og
þéttbýliskjarna hefur hins vegar gjörbreytt
hinum gömlu lögmálum hrafnsins, því nú er
óæskileg fjölgun fóðruð og alin, svo að engu
viðnámi virðist við komið eftir, að hætt var að
eitra í hræ og egg. Hrafninn er mjög frekurtil
fanga við eggjarán hjá öðrum fuglum, og þá
ekki síst æðarfuglinum, og þykir einnig all-
aðgangsharður við lambær og lömb um
sauðburðinn.
Hettumávurinn er tiltölulega ný fuglateg-
und hérlendis, en hefur fjölgað svo ört og
breiðst út hin síðari ár, að með ólíkindum má
telja, enda er þetta duglegur fugl, en arg-
samur og leiður. Leggst hann talsvert á kríu-
unga, mófuglaunga og þrastaunga. Sumir
fuglafræðingar vilja þó ekki viðurkenna
þessa staðreynd, en telja hann allra notaleg-
asta fugl, sem verji andavarp fyrir minkum og
æðarvarp fyrir vargfugli. Kunnugir telja hins
vegar, að minkurinn sé bara ekkert hræddur
við hettumávinn, enda væri það næsta
furðulegt, svo harðsnúinn og grimmur sem
minkurinn er. í æðarvarpi sést hettumávur-
inn aldrei leggjast á móti vargfugli. Hitt vita
svo allir, að honum hefur tekist að hrekja
kríuna frá mörgum sínum gömlu varpstöðv-
um, og má að miklu leyti kenna honum um
fækkun kríunnarárfráári. Það er því síðuren
530
FREYR