Mjölnir - 22.10.1947, Blaðsíða 2

s
MJÖLNIG
Pegar viðjar fordóma og
haturs hefta skynsemina
AUGLÝSING
nr. 18 1947 frá
skömmtunarstjóra
Samkvæmt heimild í 3. gr. reglugerðar frá 23. sept. 1947 um
vöruskömmtun, takmörkun á sölu, dreifingu og afliendingu vara
liefur Viðskiptanefndin samþyMít að gera þá breytinjgu á inn-
kaupaheimild stofnauka nr. 13, að eftirleiðis skuli verzlunum
lieimilt að afhenda út á liann efni og tillegg samsvarandi því, sem
þarf til þess ytri fatnaðar, sem heimilt er að selja gegn stofnauka
nr. 13, fyrir allt að krónum 359.00 gegn heilum stofnauka eða
krónum 175.00 gegn hálfum stofiKauka, miðað við smásöluverð-
mæti, að {iví tilskyldu, að verzlunin geri sérstök skil á þessum
stofnauka til skömmtunarskrifstofu ríkisins eða trúnaðarmanni
hennar, og Iáti fylgja þeirri skilagrein nótu yfir liið selda efni og
tillegg, kvittaða af kaupandja. .......
Gegn stofnauka no. 13 til skömmtunarskrifstofunnar eða
trúnaðarmanni hennar, skal vera lieimilt að afhenda vcrzluninni
sérstaka innkaupaheimild fyrir vefnaðarvörum til jafns við það
smásöluverðmæti er mnrædd nóta greinir, enda sé nótan tekin gild
af skömmtunarskrifstofunni eða trúnaðarmönnum hemiar.
Reykjavík, 17. október 1947
SKÖMMTUNARSTJÓRINN
AUGLÝSING
nr. 17 1947 frá
skömmtunarstjóra
Samkvæmt lieimild í 3. gr. reglugerðar frá 23. sept. 1947
um vöruskömmtun, takmörkmi á sölu, dreifingu og afhendingu
vara hefur Viðskiptanefndin samþykkt að heimila skömmtunar-
skrifstofunni að gefa iit skiptireiti fyrir stofnauka nr. 13, þannig,
að afhentir verði tveir skiptireitir með árituninni „% stöfnauki
nr. 13-“
Skiptireiti þessa skal heimilt að afhenda hvort heldur er
verzlunum eða einstaklingum, gegn skilum á stofnauka nr. 13,
tvo reiti fyrir hvern stofnauka.
Reykjavík, 17. október 1947.
SKÖMMTUN ARST J ÓRINN
MJÖLNIR
— VIKUBLAÐ — . .
títgefandi :
Sósíalistafélag Siglufjarðar
Símar 19't og 210
Blaðið kemur út
alla miðvikudaga.
Áskriftargjald kr. 20,00 árg,
Ritstjóri og ábyrgðarmaður:
Helgi Guðlaugsson
Afgreiðsla Suðurgötu 10.
SiglufjarllarprenlsmiSja h. f.
Elliði
Á sunnudaginn lagðist hinn
nýi togari bæjarútgerðar Siglu-
fjarðar, Elliði, í fyrsta sinn að
hryggju á Siglufirði.
Þetta er fyrsti togarinn, sem
Siglfirðingar eignast og fyrsti
togarinn, sem héðan verður
gerður út. Það er því fyllilega
réttmætt að segja, að koma
þessa glæsilega skips marki
tímamót í sögu bæjarins. Nýr
þáttur er að hef jast í athafna-
lífi hans: togaraútgerð.
Miklar vonir eru tengdar við
þennan atburð. Siglufjörður er
mikill starfs og athafnabær. —
Hvergi á fslandi mun vera aflað
jafnmikilla verðmæta fyrir
þjóðarbúið og liér á Siglufirði,
að tiltölu við fóllcsfjölda. Og
tæpast mun sá bær finnast hér
á landi, þar sem jafnmikill liluti
íbúanna vinnur við arðskapandi
framleiðslustörf yfir sumartím-
ann og hér.
En samt sem áður stendur
enjnþá ófyllt skarð í athafnalífi
bæjarins. Atvinnuleysið herjar
enn á íbúana á hverjum vetri.
Vinnan við síldveiðarnar er
aðeins árstíðarvinna. Fram-
leiðslan þarf að verða f jölbreytt-
ari. Siglfirðingar þurfa að ein-
beita sér að því að fylla þetta
skarð á sem skemmstum tímía.
Að því ættu allir bæjarbúar að
geta stuðlað af fremsta megni,
án flokkadrátta. Hér þarf að
rísa upp fiskútgerð og verk-
smiðjuiðnaður í sambandi við
sjávarútveginn, sem starfrækt-
ur yrði allt árið og ekki sízt á
veturna.
Nýi togarinn á að geta fyllt
þetta skarð að nokkru, þó miklu
þurfi þar við að bæta. Auk
þeirra siglfirzku sjómanna, sem
vinna á skipinu, mun verða
nokkur vinna í landi í sambandi
við útgerð lians.
Koma togarans Elliða er vissu
lega merkilegur og gleðilegur
viðburður í sögu bæjarins, og
munu árnaðaróskir allra bæjar-
búa fylgja honum og skipshöfn
hans, er hann leggur upp í sína
fyrstu veiðiför, og ævinlega.
BRÆÐSLUTÆKI ELLIÐA
eru smíðuð af vélsmiðjunni
Héðni í Reykjavík. Voru þau
tekín um borð um daginjn, er
togarinn fór til Hafnarfjarðar.
Er nú imnið af kappi að því, að
setja tækin niður og mim það
sennilega taka 1—2 vikur.
Það virðist hafa farið illa i
taugarnar á Vilhjálmi Sigurðs-
syni sumt af því, sem ég sagði
'i stuttu ávarpi á skemmtikvöldi
Sósíalistafél. í sumar og birt var
í Mjölni 17. sept.
Það er nú svo, að því fleiri
ritsmíðar um stjórnmál, sem ég
sé öftir V.S., því sannfærðari
verð ég um það, að sú tilgáta sé
rétt, sem ég setti fram hér í
blaðinu í sumar, sem sé að V.S.
sé á rangri hillu í afskiptum
sínum af stjórnmálum, honum
færist betur að gegna öðru hlut-
verki. Síðasta greinin hans er
þó bezta sönnunin um þetta ,því
að í henni gætir slíks barnaskap
ar og óvitaháttar um þau mál,
sem hann kýs að ræða, að vart
munu dæmi slíks finnast.
Ekkert atriði í ávarpi mínu
hrekur hann, en varpar fram
fáeinum spurningum, svo sem
honum er tamt, og er furða, að
hann skuli ekki vera fróðari svo
mikið sem hann spyr. Annað-
hvort er, að honum er aldrei
svarað eða þá að honum gengur
illa að festa sér svörin í minni
og læra af þeim.
Fyrirsögnin ber það með sér,
að hann hefur veitt þeim orð-
um mínum athygli, að nú
dimmdi að fyrir alþýðu landsins,
og er það í sjálfu sér viðingar-
vert, að hann skyldi velja grein
sinni þessa fyrirsögn, því að
með henni viðurkennir hann það
að til séu íslenzkir menn, sem
lifa í skugga þeirra óheillaafla,
sem með völdin' hafa ‘farið og
fara enn og mestu hafa ráðið
um afkomu og lífskjör almenn-
ings í landinu. Það er staðreynd,
sem ég hef viðurkennt og V. S.
líka nú síðast, að á Islandi lifa
menn og konur í dimmum
skugga þess hagkerfis, sem læt-
ur það líðast að fáeinir menn
safni gróða, sem ekki skiptir
milljónum, heldur hundruðum
milljóna á ári, meðan fram-
leiðslustéttirnar eiga við alls-
kyns örðugleika að etja og lífs-
kjör verkalýðsins rýrna, m- a.
vegna arðráns hinna fáu arð-
ræningja. Og þessi skuggi virð-
ist ekki minnka heldur vaxa
vegna hinna heimskulegu að-
gerða, sem núverandi ríkisstjórn
grípur til í sínum fálmkenndu
tilraunum til þess að sýnast
vera að stjórna.
V. S. beindi til mín nokkrum
spurningum varðandi það, að ég
sagði að kreppa vofði yfir
Bandaríkjunum. Eg hef verið'
í vafa hvort ég ætti að vera að
eyða tíma og rúmi í það að
svara þessu, m. a. vegna þess
að ég stórefast um, eftir spurn-
ingunum að dæma, að V. S. beri
nokkurn skilning á það hvað
kreppa sé í raun og veru. Eg
mun því ekki svara þeim beint
nú og ekki fyrr en ég sé ein-
hver deili þess hjá V. S. að hann
viti hvað kreppa er. Hinsvegar
get ég sagt honum það, að mín
skoðun er sú, að lausn kreppu
hlyti fremur að vera léttir en
byrði á almenningi, þar sem ég
álít að kreppa sé byrði, sem al-
menningur er dæmdur til að
bera vegna hinna miskunnar-
lausu og kröfuhörðu sérrétt-
inda, samkeppni og arðráns auð-
stéttarinnar, sem á alla s'ina til-
veru fólgna í því hagkerfi, sem
V. S. og hans sálufélagar berj-
ast um á hæl og hnakka að við-
halda. Eg get líka sagt honum
það og bi'ð hann að festa sér í
minni, ef hann getur, að ég álít
að fyrstu aðgerðirnar, sem
sósíalisminn myndi beita gegn
kreppunni, væru þær, að af-
nema eignarrétt fjögurra pen-
ingafursta á 60% þjóðarauðs
Bandaríkjamanna. En þessi
60% skiptast þannig á milli
þeirra: Morgan 30%, Rockefell-
er 15%, Du Pont og Mellon
10—15%. Þessir einvaldsherrar
í atvinnulífi bandarisku þjóðar-
innar, ásamt öllum þeim mikla
fjölda smærri auðhringa, sem
fá óáreittir að þrífast í Banda-
ríkjunum, þeir eru eflaust aðal-
rótin, sem kreppan vex upp áf.
Eg mun svo ekki frekar ræða
um kreppuna við V. S. fyrr en
ég veit að hann hefur fengið
betri skilning á henni. Eg get
vel bent honum á félaga í leit
hans að fræðslu um þetta ein-
kennilega fyrirbæri, kreppuna.
Það er alþm. og fyrrv. ráðherra
Ásgeir Ásgeirsson. Hann var
eitt sinn svo fáfróður um þetta
fyrirbæri kapítalismans, að
hann lýsti því yfir ’í útvarpi,
að kreppan væri eins og vind-
urinn, það vissi enginn hvaðan
hún kæmi né hvert hún færi.
Kannske hefur Ásgeir vitkast
westra og getur orðið V. S. leið-
beinandi og miðlað af reynslu
sinni í þessu stóra vandamáli, og
færi vel á því.
Það er skopleg og raunaleg
saga, að tvö af blöðum Sjálf-
stæðisfl, skuli eiga að aðalhjálp-
arhellum menn, sem eiga upp-
hafsstafina V.S. — Siglfirðingur
Vilhjálm Sigurðsson og Morgun
blaðið Valtýr Stefánsson.
Báðir virðast þessir menn eiga
það sameiginlegt, að hefta sína
takmörkuðu skynsemi i viðjar
blinds haturs og fordóma um
stjórnmálastefnu og menn, sem
samkv. landslögum eiga full-
kominn tilverurétt og hafa þýð-
ingarmiklu hlutverki að gegna
í því þjóðskipulagi sem við búum
við. Það er e-t.v. ekki undarlegt
þótt þessir viðjar herji svo að
Valtý Stefánssyni, að skynsem-
in fái ekki að gegna hlutverki
s'inu í jafn ópólitízku máli og
landafræði, — hann er búinn að
vera heftur í þeim svo lengi, en
það er furðulegt að ungur mað-
ur eins og V. S. Siglfirðings,
skuli láta þessar viðjar hefta
sína skynsemi, svo að hann sjái
ekki hinar raunverulegu hliðar
hlutanna. En það virðist hann
alls ekki gera.
Hann talat^um kosningar
hinna nýju lýðræðisríkja Austur
Evrópu. Þar séu svo og svo
margir sviptir kosningarétti. —
Viðjar fordómanna hefta svo
skynsemi hans, að hann sér ekki
að þeir, sem sviptir eru kosn-
ingarétti voru menn tilheyrandi
hinum fordæmda nasisma. Hann
sér ekki heldur það, að í hinu
lofsungna lýðræðisríki borgar-
anna, Grikklandi, voru þús. og
tugir þúsunda verkalýðssinna
og andfasista teknir fastir eða
líflátnir án dóms og laga —
hann sér heldur ekki, að í höfuð-
vígi kapítalismans, draumalandi
íhalds og fasista, Bandaríkjun-
um, eru 13—14 milljónir svert-
ingja mannréttindalausir og sett
ir untangarðs í þjóðfélaginu.
Eg held að réttara væri fyrir
V.S. Siglf. að reyna að losa sig
úr þessum viðjum áður en hann
skrifar næstu grein sína; hann
mætti einnig láta víti V.S. Morg-
unblaðsins sér að varnaði verða.
E. M. A.
NYKOMIÐ:
Plastic efni
Inniskór (kvenna)
Aðalgata 34 h.f.
Ilún er komin bókin sem allir
þrá að lesa:
Kona var mér gefin
Sá sem kýs sér stórbrotna, ör-
lagaþrungna og viðburðarríka
skáldsögu, lætur ekki þessa bók
fara fram lijá sér.
BÓKAVERZLUN
LÁRUSAR BLÖNDAL