Mjölnir - 19.04.1950, Blaðsíða 2

1
MJÖLNIR
— VIKDBEAÐ —
Útg£fandi: SÓSÍALISTAFÉLAG SIGLUI JAKÐAK
Ritstjári og ábyrgðarmaður: Bonedikt Sigurðsson
Blaðið kemur út aJIa miðvikudaga
Askriftargjald kr. 20,00 árg. — Afgreiðsia Suðurgötu 10.
Símar 194 og 210
Siglufjarðarprents m iðj a h/f.
Auðmenn fá lánsfé til gróðabralls —
gerðin fær ekki fé til reksturs gegn sömu
tryggingu og gréðabrallsmennirnir
í vetur áttu togamir í f járhagsörðugleikum, m.a. vegna |:ess,
að ibankamir íneituðu að lána út á lýsisbirgðir þeirra, sem voru
allmiklar, námu himdruðum þúsunda króna að verðmæti lijá
sumum togurunum. Meðal þeirra, sem jsvona voru staddir, voru
flestar eða allar bæjarútgerðir landsins. Gemgislækkun var yfir-
vofandi, og bæjarstjórnir og aðrir forráðamenn togaranna befðu
viljað bíða fram yfir hana með að selja lýsið. En þess Var ekki
kostur. J>eim bráðlá á að fá það fé, sem bundið var í Iýsinu.
Einn af frægustu gróðabrallsmönnum landsins gat þá keypt
af togurunum lýsisbirgðir þeirra og greiddi þær vitaniega út í
hönd. Auk þess mun bann liafa keypt lýsi af bátum. Ekki er blað-
inu kunnugt um, hve mikið lýsi Iiann keypti, en ívarla mun of-
reiknað að telja verðmæti þess 3 milljónir króna. Síðan lætur liann
lýsið liggja óselt fram yfir gengislækkunina. !Þá selur liann það.
Gróðinn á þessu lýsisbraski, með aðstoð bankanna og ríkisvaldsins
getur numið allt að 74%, eða varla imian við 2 millj. króna, sé verð
þess á erl. markaði svipað og verið hefur.
Féð til að greiða með lýsið er hann kej'pti það, liefur hann
vitanlega fengið í bönkumun. Braskarar geta fengið lán út á Iýsi,
þó fátæk bæjarfélög og útgerðarfélög, sem þurfa að halda gang-
andi rekstri, sem veitir tugum mamia lífsbjörg, fái ekki grænan
eyri að láni. Og auðvitað hefur hann ekki lagt út f kaupin án
þess að vera fyrirfram búinn að fá tryggingu hjá réttum möim-
um, ráðberrum og stjórmnálaforingjiun auðmannaflokkanna, fyrir
því að gengið yrði lækkað, svo að hann væri viss með að græða.
Hinir voldugu iwnan auðmannastéttarinnar leggja aldrei í neina
áhættu.
En togamir og bátamir, sem neyddust til að selja lýsið nokkr-
nm vikum fyrir gengislækkimina, vegna þess að eldii fengust lán
út á það, em nú þeirri upphæð fátækari, sem braskarinn græðir
á kaupunum.
Þetta er nú viðreisn, sem segir sex!'
frá ríkisstjórninrii um sölu á tíu togurum.
Þeir, sem æskja að kaupa togara þá, er ríkisstjórnin samdi
árið 1948 um kaup á í Bretlandi, sendi umsókn um það til ráðu-
neytisins fyrir 20. þessa mánaðar.
Tveir togaranna eru með 1400 hestafla ,,diesel“-vél. Þeir eru
185 fet á lengd, 30’6” á breidd og 16 fet á dýpt. Annað skipið á
samkvæmt samningi að afhendast í febrúar 1951, en hitt í sept-
ember s.á.
Átta togaranna eru með 1300 hestafla gufuvél. Þeir eru 183’6”
á lengd, 30 fet á breydd og 16 fet á dýpt. Skipin eiga samkvæmt
samningum að afhendast á tímabilinu nóvember 1950 til maí
1951.
Samningsverð hvors „diesel“-togara var 144.700 sterlings-
pund og hvers eimtogara 133.000 sterlingspund. En verðið er háð
breytingum á vinnulaunum og stálverði og hafa ,,diesel“-togarnir
nú hækkað í 172.000 sterlingspund hvor, og eimtogarnir i 170.000
sterlingspund hver.
Samið hefur verið um kaup á fiskimjölsvélum í eimtogarana,
en ekki í „diesel-togarana, og geta þær unnið úr 24 smálestum
hráefnis á sólarhring. Þá hefur verið samið um loftskeytatæki,
dýptarmæla, miðunarstöðvar, „radar“-tæki og lifrarbræðslutæki í
alla togarana og kælitæki í lestar þeirra. Andvirði þessara tækja
svo og fiskknjölsvélanna er innifalið í framangreindu verði.
Allar frekari upplýsingar 1 þessu sambandi veitir umsjónarmaðu
ríkisstjórnarinnar með smíði togaranna, Gísli alþingismaður Jóns-
son, Reýkjavík. Hjá honum geta væntanlegir kaupendur kýnnt sér
tei/kningar af skipum, smíðasamninga o.£l.
Forsætisráðuneytið, 5. apríl 1950.
æjarpostunnn
★ Ágæt fimleikasýning. Laugar
daginn fyrir pásika sýndi fim-
leika „kvartett" undir stjórn
Helga Sveinssonar, ýmsar fim-
leikaæfingar á slá og tvás'lá og
að auki nokkrar samæfingar á
dýnu í Nýja bíó. Var húsið þétt-
skipað áhorfendum, sem tóku
sýningunni ágætlega. Það óhapp
henti 1 byrjun sýningarinnar á
æfingum á tvíslánni að önnur
sláin brast svo ekiki var hægt að
nota tvíslána meira. Á eftir sýn
ingunni var sýnd stutt kvik-
mynd frá Holmenkollenmótinu
1946, en það mun hafa verið
fyrsta mótið á þeim stað eftir
að Norðmenn endurheimtu
frelsi sitt að styrjöld lokinni.
Þeir fjórir, sem fimleikána
sýndu, voru: Helgi_ Sveinssón,
stjórnandi, Reynir Árnason, —
Jósef Flóventsson og norski
skíðakennarinn Jappen Eriksen
sem sýndi sem gestur með hin-
um, og auk þess mun hann hafa
leiðbeint þeim og aðstoðað við
æfingu samæfinganna. þeir fé-
lagar eiga þakkir skilið fyrir
dugnað sinn og væri óskandi,
að þeir háldu þessu við og að
fleiri fimleikamenn bættust 1
hópinn.
★ Hermann í Heiðmbergi. —
Menn ræða nú mikið um það sín
á milli, hvernig framsókn hafi
látið íhaldið ginna sig eins og
þurs, plata sig frá einu stefnu-
málinu eftir amiað og enda með
því að mynda ríkisstjórn með
sér. — Ríkisstjórnarsamstarf
]:etta á að byggjast á hinum
svokölluðu „bjargráðiun", en
fyrir almenningssjónir koma
þau helzt frarn í sihækkandi
vöruverði og vaxandi dýrt'íð á
öllum sviðum.
Hagorður maður, sem oft
ræðir um landsins gagn og nauð
synjar við kunningja sína, lof-
aði mér að heyra vísu, sem hann
sagðist hafa kastað fram í hálif-
kæringi um daginn, þegar verð-
hækkunarfréttirnar fóru að
berast. Visan er svona:
Hermann er kominn í Heiðna-
iberg
við hliðina á Loppu tetri,
gefur í skömmtmn Gýgjarmerg
Guðmundar vígslmn betri.
★ Gagnfræðaskólaskemmtim. I
vikuimi fyrir páska héldu nem-
endur Gagnfræðaskólans hér
skemmtun, sem þau urðu að
endurtaka nGkkrum sixmum. —
Var margt til skemmtunar, —
upplestur, leikþáttur, söngur og
g'itarspil o.fl. Hljómsveit skól-
ans lék á milli atriða.
★ Iimflúensufaraldur gengur
nú hér í bænum og er all svæsin.
Leggst pest þessi þungt á sumt
fólík, en aðrir fá hana upp aftur
og aftur. Það má kannske segja
að veðráttan, svo umhleypinga-
söm og hún hefur’ verið, eigi
si’nn þátt í þessum pestarfar-
aldri, en hvimleiður og skæður
er hann öllum, hver svo sem
aðalorsökin er.
★ „Kona“ skrifar Bæjarpóst-
inum á þessa leið: „Ég veit ékki
hvort fólk hefur almennt veitt
því eftirtekt, að nú um langan
tíma hefur ekki fengizt snefill
af gaze hér í Apótekinu, og ég
hef sjálf leitað fyrir mér í apó-
tekinu og ég hef sjálf leitað
fyrir mér í apótekmn bæði í
Reykjav'ík og á Akureyri og
þar fæst ekkert af þessari nauð-
synlegu vöru heldur.. Og kona
vestan af Isafirði sagði mér að
það fengist ekki heldur þar. —
Eg hef verið að hugsa um það
hvernig á því getur staðið að
svo nauðsynleg vara og þessi
er ekiki flutt tií landsins. Þetta
er mjög nauðsynlegt fyrir sjúkl
inga, í umbúðir o.fl., og einnig
er það að mestu leyti notað
í bleyjur á ungböm. Okkur kven
fólkinu finnst það einkennileg
ráðstöfun að ekki skuli vera
flutt inn slík vara sem þessi og
mér finnst að kvenfólög ættu að
samþykkja ávítur á innfilutnings
yfirvöldin fyrir sleifarlag þeirra
Þöklk fyrir birtinguna á þessum
línum. — „Kona“.
★ Skemmtun skólabama. S'kóla
börn bamaskólans halda
skemmtim í Sjómannaheimilinu
sumardaginn fyrsta til ágóða
fyrir ferðasjóð sinn.. Er augl.
um skemmtunina á öðrum stað
í blaðinu. Foreldrar ættu að sína
börnunum þá sjáJlfsögðu vin-
semd að f jölmenna á skemmtun
þeirra.
★ Hjónaefni. Utm páskana opin
bemðu trúlofun sína ungfrú
Regína Guðlaugsdóttir, leilkfimi-
kennari og Guðmundur Áma-
son, póstmaður.
★ Nú er vetur úr bæ. I dag er
síðasti vetrardagur. Þessi liðni
vetur hefur verið fremur mild-
ur og snjóaléttur eftir því sem
hér er oft. Nú fer sumar í hönd
og allir binda vonir sínar við, að
það verði gjöfult og gott srnnar.
Mjölnir sendir lesendum sínum‘
og alþýðu allri beztu óskir um
gleðilegt og gott sumar.
ÞAKKARÁVARP
Innilegar þakkir fyrir auðsýnda samúð við andlát og jarðar-
för mannsins míns
JÓNS KRISTINS JÓNSSONAR
Guð blessi ykkur öll.
GUBRtN EKLENDSDÓTTro

nr. 7/1950 frá verðlagsstjóra
Innflutnings- og gjaldeyrisdeild Fjárhagsráðs hefur ákveðiö
eftirfarandi hámarksverð á benzlni og oljum:
1. Benzin ............... pr. líter ikr. 1,35
2. Ljósaolía ............ — tonn — 1020,00
3. Hráolía .............. pr. tonn — 653,00
4. do..................... líter — 56% eya*.
Ofangreint verð á benzíni og liráoliu er miðað við afhendingu
frá „tank“ í Reykjavík eða annarri innflutningshöfn, en ljósaolíu-
verðið við afhendingu á tunnxun í Keykjavflt eða annarri inn-
flutningshöfn. Sé liráolía og benzín afhent í tunnum, má verðið
vera 3 aurum liærra hvert ldló af liráolíu og hver Iítri af benzíni.
í Hafnarfirði skal benzínverð vera sama og í Keykjavík. 1
Borgamesi má benzínverð vera 5 aurum hærra hver litri, og
í Stykkishólmi, Isafirði, Skagaströnd, Sauðárkróki, Siglufirði,
Akureyri, Húsavík, Þórsliöfn, Norðfirði og Eskifirði má verðið
vera 7 aurum hærra hver lítri. Ef benzín er flutt á landi frá ein-
hverjum framangreinda staða, má bæta einum eyri pr. Iítra við
grunnverðið á þessum stöðum fyrir hverjá 15 km sem benzínið
er flutt og má reikna gjaldið, ef um er að ræða helming þeirrar
vegalengdar eða meira. 4
Á öðrum stöðmn utan Reykjavíkur, sem bénzín er flutt til
sjóleiðis, má verðið vera 11 aurum hærra en í Reykjavík.
Verðlagsstjóri ákveður verðið á hverjum sölustað samkvæmt
framansögðu.
I Hafnarfirði skal verðið á hráolíu vera hið sama og í Reykja-
vík. I verstöðvum við Faxaflóa og á Suðumesjum má verðið
vera kr. 40.00 hærra pr. toim, eða 3% eyrir pr. líter, en annars
staðar á landinu kr. 50.00 pr. tonn, eða 4% eyrir pr. Iíter, ef
olían er ekki flutt inn beint frá útlöndum. I Hafnarfirði skal
verðið á ljósaolíu vera liið sama og í Keykjavík, en annars staðar
á landinu má það vera kr. 70.00 hærra pr. tonn, ef olían er ekki
flútt beint frá útlöndum.
Söluskattur á benzíni og ljósaolíu er innifalinn í verðinu.
Ofangremt hámarksverð gildir frá og með 1. apríl 1950.
Reykjavík, 31. marz 1950
VERBLAGSSTJÓRINN