Mjölnir - 21.06.1950, Blaðsíða 1
17. tölublað.
Miðvikudagur 21. júní 1950.
13. árgangur.
Annan togara til Siglufjarðar
Það er hagsmunamál allra bæjarbúa, að hingað verði keyptur ann-
ar togari. Þess vegna þurfa allir, sem nokkur tök hafa á, að skrifa
:sig fyrir hlutafé.
17. júní 1950
Hlutafjársöfnimin
Á öðrum stað ,í blaðinu er
birt boðsbréf ,um hlutafjársöfn-
un fyrir Togarafélag Siglu' jarð
ar h/f.. Tilgangur fólagsirs er
að kaupa og reka einn hinna
nýju togara, sem verið er að
smíða í Englandi á vegum ríkis
stjórnarinnar.
Eftir þeim upplýsingum, sem
Mjölnir hefur fengið um söfn-
unina, hefur hún gengið mjög
dræmt, svo að með sama áfram
haldi er óhugsandi að búið verði
fyrir tilskildan tíma að safna
því fé, sem þarif til þess að kleift
verði að leggja i togarakaupin.
Það þýðir iekki að treysta á
síldina eingöngu
Það er óþarfi að eyða mörg-
um orðum til að lýsa atvinnu-
ástandinu hér í bænum, eins og
það er nú og! hefur verið undan-
farið. Allir Siglfirðingar þekkja
það. Þetta hörmungar atvinnu-
ástand er afleiðing þess, að
byggt hefur verið á einni stop-
uf’li atvinnugerin, síldveiðunum.
Þegar síldin bregzt, ríkir hér
hreint vandræðaástand.
Þannig má ekiki ganga til
lengdar. Það þarf að skapa
kjölfestu i atvinnumálum bæjar
ins með því að efla aðrar at-
vinnugreinar en s'ildveiðamar
og síldarvinnsluna, svo hér geti
verið lífvænlegt þótt sildin
bregðist. Ein leiðin til að skapa
slíka kjölfestu er að auka tog-
araútgerðina úr bænum.
Hvað þýðir útgerð mýs tog-
; ara héðan?
Talið er |að útgerð eins tog-
ara gefi xun eða yíir 3 millj.
króna í vinnulaun á ári, eða sem
svarar 30 þús. ikr. árstekjur
ihanda hundrað mönnum, ef
jafnt Iværi skipt. Veiði sldpið
í salt, nema vinnulaunagreiðsl-
urnar talsvert Iiærri upphæð.
Auk 1 þess , nemur Iiagnaður
verzlana og annara fyrirtækja,
sem skipta við skipið, tugum
eða Iiundruðum þúsunda króna
árlega. Talið er, að útsvör af
tekjmn þeim, sem sldpið veitir,
nemi varla undir 14 «ÚUj. kr*
Það eru því margra hagsmunir
að nýr togari fáist Iiingað til
bæ jarins. i.......
í • '
Sex hundruð hlutabréf
Fjárhagur almennings hér í
þænum er þröngur um þessar
mundir. En því aðeins er hægt
að tryggja, að hann batni eitt-
hvað til frambúðar, að eitthvað
sé gert til að efla atvinnulíf
bæjarins.
Hlutabréfin í Iiinu nýstofnaða
félagi ihljóða á kr. 1000 livert.
Til þess að hægt |verði að kaupa
einn hinna nýju glæsilegu tog-
ara, þurfa sex liundruð slik
lilutabréf áð seljast. 1— Þess
skal getið, að útborgun liluta-
fjárins fer eldd fram strax,
sennilega ékki fyrr en einhvem
tíma seint í júlí.
Hverjir eru líldegastir til að
skrifa sig fyrir hlutafé?
Hér í bærnun eru margir
sæmilega efnaðir menn, sem
vel jgætu lagt fram nokkur þús-
1 und króna lilutafé hver, sumir
stærri upphæðir. Ef nokkur at-
vinnurekstur hér á landi er líf-
vænlegur, þá lilýtur 1 útgerð
þessara nýju, fullkomnu togara
að jverða það. Það hlýtur því
að verða arðvænlegra að leggja
fram fé til slíkrar útgerðar en
t. d. að eiga fé liggjandi inni
í lánsstofnunum eða arðlitlum
fyrirtækjum. I
Verzlanir bæjarins geta líka
Tækið rejmt yið Lofoten.
Fyrsta tækið aJf; þessari gerð
kom til Noregs s. 1. vetur sem
gjöf frá Bendix-verksmiðjtmum
sem framleiða þau, til fiski-
mannaskólans í Aukra. Var það
m. a. reynt á vert'íðinni við Lo-
foten við þorskveiðar méð
snurpinót, og gafst ágætlega. —
Skýrir „Fiskaren” frá, að með
þessum mæli hafi m. a. eitt sinn
fundizt þorsktorfa, sem úr náð-
ust 30 tonn af fiski í einu kasti.
Þorskveiðar með snurpinót
voru fyrst reyndar við Lofoten
í jfyrravetur í tilraimaskyní, en
s.l. vetur hófu allmargir bátar
veiðar með þessari aðferð. —
Gafst hún svo vel, að snurpi-
nótabátarnir voru yf irleitt hluta
hæstir allra fiskibáta jvið Lofot-
skrifað sig fyrir nokkrum þús-
undiun hver. Fáir eiga meira
en þær undir því, að hér sé
sæmileg afkoma og almenning-
ur liafi kaugetu.
Ýmis félagssamtök í bænum
geta skrifað sig fyrir andvirði
eins eða fleiri lilutabréfa.
Verkamenn og sjómenm, sem
ganga hér atvinmditlir eða at-
vinnulausir tímum saman á
hverju ári, liafa ef til vill meiri
hag |af því en nokkrir aðrir, að
hingað verði fenginn nýr tog-
ari. Þess er því að vænta,
allir iverkamenn og sjómenn,
sem tök hafa á, skrifi sig fyrir
ldutafé.
Mál málanna
Siglfirðingar! Það er mál
málanna í dag, að fá hingað
einn ldnna nýju togara. En
hann kemur því aðeins, að nægi
legt Idutafé safnist. Og það er
enginn efi á því, að hægt er að
safna þessu hlutafé, ef áhugi
og vilji er almennt fyrir hendi.
Það má því enginn, sem tök
hefur á, skerast úr leik, heldur
verða allir, sem mögulega geta,
að leggja fram hlutafé og reyna
en s. 1. vetur. Mun Mjölnir e.t.v.
birta grein inn þessa veiðiað-
ferð síðar.
Norska fiskimálastjórnin lætur
kenna meðferð þessara dýptar-
mæla.
Seint í vetur afhentu Bendix-
verksmiðjumar og umboðshafi
iþeirra í Noregi norsku fiski-
málastjóminni tvo bergmáls-
dýptanmæla af þessari nýju
gerð til reynslu. Auk þess sendu
verksmiðjurnar verkfræðing til
Noregs til að kynna norskum
fiskimönnum gerð tækisins og
kenna meðferð þess. Var s'íðan
í samráði við fiskimálastjóm-
ina, lefnt til inámskeiðs fyrir
kennara þeirra þriggja fiski-
maunaskóla, sem norska ríkið
17. júní var haldinn bátíð-
legur hér í Sigilufirði í mjög
svo svipuðum stíl og undan-
farin ár. Hátíðahöldin hófust
kl. 10,30 með hópgöngu í kirkjiu.
Þar prédikaði sóknarpresturinn
sr. Ósfcar J. Þoriáksson. I göng
unni bar mjög á litlum íslenzk-
um ifánum, sem börn báru, og
gaf það henni sérlega fallegan
bíiæ. Fyrir göngunni vom bornir
félag&fánar og ísienzki þjóðfán-
inn.
Kl. 13,30 hófust svo hátáða-
höldin á íþróttavellinum með
iþví að Jón Skaftason setti hátíð
ina. Siíðan sönig Karlakórinn
Vísir iþjóðsömginn. Samtímis því
að þjóðsöngurinn var sungiim,
framíkvæmdi sveit skáta fána-
kveðju undir stjórn Helga
Sveinssonar. Þá flutti Bjami
Bjarnason bæjarfógeti minni
lýðveldisins, og Hlöðver Sigurðs.
son, skólastjóri, minni Jóns Sig
urðssonar. Þá söng karlakórinn
Vísir nokkur lög. Hófust því-
næst lilþróttir .og var keppt í
4 x 100 m. boðhlaupi, langstökiki
60 m. hlaupi, steinahlaupi og
og lokum knattspyrnu. Var
reynt að haga þvi þannig, að allt
aðeins smátafir er orsökuðust
af þvi, að keppendur voru miarg
ir þeir sömu í öllum greinum, og
urðu iþvá að hvilast eftir hverja
keppni.
Kl. 5 hófst bamaskemmtun
í Bíó. Flútti Benedikt Sigurðs-
son þar erindi um 17. júná, helgi
hans og mikilvægd. Sáðan var
sýnd l'eikifimi og að lokum var
Mómynd.
Kl. 8,30 var kvöldskemmtun
á Bió er hófst með ávarpi Vig-
fúsar Friðjónssonar. Sáðan las,
Björn Dúason upp skemmtilega
sögu. Þá var sýnd stutt kvik-
mynd. Helgi Sveinsson og Reyn
ir Ámason sýndu þá leikfimi, en
lasleiki hindraði hina tvo af
ffjórmenningunum frá því að
rekur. Má nokkuð af því marka,
hve þýðingarmikið Norðmenn
telja að þetta nýja tæki geti
orðið fyrir fiskveiðamar.
Bergmálsdýptarmælar af þess
ari gerð hafa verið í notkun í
Ameráku um nokkurt skeið og
. gefið góða raun.
Lýsing ,,Fiskaren“ á tækinu
og Inotkun þess
1 lok námskeiðs þess, er áður
getur, var farin stutt veiðiferð,
þar sem hið nýja tæki var
reynt. Var fréttaritari frá
„Fiskaren" með í förinni. Far-
ast blaðinu orð um hinn nýja
dýptarmæli á þessa leið:
„Hér er um að ræða fremur
■lóitið og ódýrt áhald við hæfi
skipa, sem ekki stunda veiðar á
meira dýpi en um það bil 200
föðmum. Meðlferð þess var
mjög auðveld. Uppsetning þess
tók aðeins örstutta sund, og
dýptarritunin var mjög greini-
leg, mun greinilegri en á hinum
ÍFramliald á 3. síðu).
mæta. Að lokum var svo stutiti
bíómynd.
Kl. 10 voru dansléikir að
Hótel Höfn og Hótel Hvann-
eyri
Ætlunin var að haffa útidans-
leik, en það fórst fyrir vegna
ýmissa erfiðileika, m. a. reynd-
ist ómögulegit að ná samkomu-
lagi við eigendur skemmtistaða
um að fá inni, ef veður hindr-
aði útidansleik, og ómöguilegt
var að fá fullnægjandi hljóm-
sveit.
Menkjasala var um dagiran
ogi gekk faún heldur treglega.
Má iþar um kenna a.m.k. að
einhverju leyti minnkandi fjár-
ráðum almennings. Veður rar
hið bezta allan daginn.
íþróttabandalag SiglufjanGar
sá um hátáðahöldin f. h. bæjar-
stjórnarinnar og kaus néfnd til
að annast framkvæmd þeirrá.
Framkv.stjóri nefndarinnar var
Jón Sikaftason stud. jur. Iþrótta
bandalagið mun ráðstafa þeim
ágóða, sem kann að hafa orðið
af hátáðahöldunum.
BÆJAKEPPNl
í frjálsum íþróttum,
milli Siglufjarðar ög
ísaf jarðar hefst í kvöld
Hin árlega íþróttakeppni milB
Siglfirðinga og Isfirðinga hefst
væntanlega í kvöld, ef flugferö
verður að vestan, en Isfirðing-
arnir eru ókomnir. Búizt er viö
því, að keppnin verði mjög
skemmtileg, einda þótt Sigifirð-
ingar séu nú nokkru veikari en
þeir hafa verið, sökum þess afí
tveir af beztu keppnismönntun
þeirra, þeir Guðmundur Áma-
son og Ingvi Br. Jakobssom taka
ékki þátt í keppninni að þessn
sinni. Ingvi er f jarverandi úr
bæniun ,en Guðm. getur ekki
keppt vegna meiðsla í fætl.
Hinsvegar liafa Siglfirðing-
um bæzt efnilegir nýliðar, þeir
Ófeigur Eiríksson frá Akureyri
sem nú er fluttur liingað tíl
bæjarins, Siglfirðingamir Vig-
fús Guðbrandsson og Friðleifur
Stefánsson og Sverrir Sigþórs-
son, sem ekki haffa tekið þátt
í þessari keppni áður.
Neisti og jarðýtan
★ Neisti og jarðýtan. — I sáð-
asta Neista er talað um að jarð
ýta bæjarins hafi legið óviðgerð
um tíma vegna þess að dregið
hafi verið að leysa út varahluti
í hana. Hið rétta er, að tilkynn-
ingin um kröfuna lá vegna smá
vægilegra mistaka einn dag á
bæjarskrifstofunni, áður en
sinnt var um hana. Tók jarð-
ýtustjórinn við peningunum til
að leysa varahlutina út, tveim
dögum áður en Neisti kom út.
Hefði Neisti eflaust getað feng-
ið að vita hið rétta hjá honum
eða bæjargjaldkera ef hann
hefði kært sig um að segja satt.
að fá aðra tíl uð gera það líka.
Einn hinna nýju, fullkomnu togara til Siglu-
f jarðar, er kjörorð okkar I dag. j
Nýtt hjálpartæki fyrir fiskiskip, er stunda veiðar á grunnmiðum
Norska blaðið „Fiskaren“ skýrði nýlega frá tilraunum, sem
Norðmenn liafa gert með nýja, ameríska tegund bergmálsdýptar-
mæla, sem taldir eru mjög lientugir fyrir skip, er stunda veiðar
á minna en 200 íaðma dýpi. Þessi mælir er ódýrari en eldri gerðir
bermálsdýptarmæla og úppsetning lians útheimtír engan sér-
stakan útbúnað inn borð í skipunum. 1
að ’ þetta gengi greiðlega og urðu