Mjölnir - 23.03.1965, Page 3

Síldorflutningar í stórum stíl!
Endurbyggingu löndunarbryggju S.R. frestað.
Stórri síldardælu komið fyrir ó Siglufirði.
Að undanförnu hafa blöð
landsins mikið ritað um þá lilið
útgerðarmála Islendinga, sem
síldveiðar og síldarvinnsla er.
Hin mjög svo breytilegu veiði-
svæði síldarinnar hafa orsakað
mikla erfiðleika hjá þeim, sem
lagt hafa fyrir sig verkun síld-
ar og vinnslu í verksm. Á þeim
svæðum, sem hún hefur haldið
sig alla jafna, liefur ávallt verið
undirbúið fyrir hverja vertíð að
veita silfri hafsins viðtöku. Svo
koma sumur og eng.in branda
veiðist þarna, þá standa söltun-
arstöðvar og verksmiðjur uppi
allslausar, — en á hinn bóginn,
á stöðum, sem næst liggja hinum
nýju veiðisvæðum, þar vantar
bæði söltunarstöðvar og verk-
smiðjur, sem einhvers eru megn-
ugar að móttaka af þeim mikla
afla, sem að landi berst.
Af eðlilegum ástæðum leggja
þeir staðir, sem næst liggja veiði
svæðunum, mest kapp á að fá
uppbyggð sem afkastamest
vinnslu- og verkunartæki, —
verksmiðjur og söltunarstöðvar.
Reynslan hefur sýnt undanfarin
ár, að afkastamöguleikar ísl.
veiðiskipanna eru orðnir gífur-
lega miklir og fara vaxandi. Ný
tækni í veiðiaðferðum, löndun
og flutningi síldar opna nýja,
stórfellda möguleika til meiri og
betri hagnýtingar aflans og um
leið nýtingar síldarverkunar-
stöðva og verksm., sem liggja
fjarri veiðisvæðunum. Því er nú
mikið rætt og ritað um síldar-
flutn. í stórum stíl, og hafa verk-
smiðjueig. víðsvegar um landið
lagt kapp á að tryggja sér flutn-
ingaskip, en hinir, sem staðsettir
eru í nánd hinna austlægu síldar
miða, efla verksmiðjukost sinn,
auka afkastagetu og þróarrými
verksmiðja sinna. Og nýjar verk
smiðj ur rísa af grunni þar eystra
og bætast í hinn stóra hóp ísl.
gúanóverksmiðj a.
Eins og margt í okkar þjóðfé-
lagi, er unnið án samhengis, þá
er þarna einnig unnið eftir regl-
unni, að hver oti sínum tota, —
hver og einn puði við að koma
sér og sínu fyrirtæki sem lengst
fram án nokkurs hagræns tillits
til annarra, — eða þjóðhagslegs
tiliits. Ekkert skipulagslegt form
er ráðandi eða reglur, sem fara
má eftir, enda tæpast við að bú-
ast, þar sem urn er að ræða til-
tölulegar nýungar í þessum fram-
leiðslugreinum.
Tveir þingmenn Alþýðubanda
lagsins, þeir Björn Jónsson og
Ragnar Arnalds, fluttu á yfir-
standandi Alþingi tillögu til
þingsál. um að Alþingi álykti að
skora á ríkisstjórnina að beita
Björn Jónsson og Rognar Arnalds.
Vilja að komið verði ó fót löndunar-
miðstöð og skipulögðum sildar-
flutningum.
sér fyrir stofnun samtaka með
síldarverksmiðjum og söltunar-
stöðvum um rekstur flutninga-
skipa, sem annast gætu síldar-
flutninga til vinnslustöðva, þeg-
ar slíkir flutningar henta betur
en flutningar veiðiskipanna
sjálfra á eigin afla. Annað efnis-
atriði tillögunnar er svo það, að
rannsakað sé, hvort ekki sé tíma-
bært orðið og nauðsynlegt, að
komið verði upp samstarfi réttra
aðila, miðstöð, sem stjórni allri
löndun síldveiðiskipa með tilliti
til þess, að sem fyllst nýting
verði á afkastagetu vinnslustöðv
anna og jafnframt á veiðimögu-
leikum síldveiðiflotans.
Svo sem fram kemur af þess-
um efnisúrdrætti tillögunnar,
miðar hún að því, að ríkisstjórn-
in beiti sér fyrir að koma á skipu
lagningu þessara mikilsverðu
mála. í ýtarlegri og rökfastri
ræðu, sem Björn Jónsson alþm.
flutti er till. var tekin til um-
ræðu, rekur hann þessi mál öll
á mjög greinargóðan hátt. Ræð-
an var birt í heild í Þjóðviljan-
um þriðjud. 9. marz. sl.
Hvað er ó döfinni?
Svo sem gefur að skilja eru
Siglfirðingar, Skagstrendingar
og íbúar fleiri staða á Norður-
landi all forvitnir um, hvað ger-
ist í þessum síldarflutningamál-
um. Því er yfirleitt spáð, að síld
in muni aðallega halda sig á
austursvæðinu í sumar, og verði
ekkert gert, sem að kveður í
flutningamálunum, muni verk-
smiðjur og verkunarstöðvar
standa að mestu aðgerðarlaus-
ar. Af fréttum blaða og útvarps
hefur heyi'zt, að verksmiðjur
sunnanlands hafa tryggt sér all-
stór skip til flutninga, einnig
verksmiðjur við Eyjafjörð og að
Rauðka hafi í athugun að leigja
flutningaskip. Stjórn Síldar-
verksm. ríkisins hefur haft þessi
mál-til athugunar lengi, og hef-
ur nú nýlega lokið fundahöldum.
I Morgunbl. 13. marz sl. er birt
viðtal við form. stjórnar S. R.,
Svein Benediktsson, og þar skýr
ir hann frá því helzta, sem S. R.
hafa á prjónunum.
í þessu viðtali Sv. Ben. kem-
ur það fram, að S. R. standa í
talsverðum stórræðum eystra,
aukningu afkasta Seyðisfjarðar-
verksm. um 2500 mál á sólar-
hring og jafnframt aukningu
þróarrýmis úr 22 þús. málum í
55 þús. mál, stækkun mjöl-
geymslna og byggingu nýrra lýs
isgeyma. Einnig verður sett þar
upp löndunardæla, sem afkastar
300 málum á klst. Þá lána S. R.
Seyðisfjarðarkaupstað eina millj
ón kr. til nýrrar vatnsveitu, sem
þar er verið að leggja. Á Reyð-
arfirði eru þessar framkvæmdir
helztar: Bætt við löndunartæki,
geymslur auknar fyrir mjöl og
lýsi og byggt starfsmannahús.
Hvað Siglufjörð snertir er þetta
helzt: Ekki mun vinnast tími til
að endurbyggja löndunar-
bryggju'S. R. á Siglufirði fyrir
næstu síldarvertíð, eins og ráð-
gert hafði verið. Ákveðið hefur
verið, að kaupa tvær síldardæl-
ur og verður sú stærri sett upp
á Siglufirði, en hún mun afkasta
12—1400 málum á klst. og verk-
efni hennar er að dæla upp úr
flutningaskipum, en stjórn S. R.
hefur ákveðið að leigja til sild-
arflutninga skip með allt að
25—30 þús. mála burðarmagni,
og verði að minnsta kosti eitt
skipanna tankskip. Verður stuðzt
við hina nýju síldargeyma á
Seyðisfirði til miðlunar, þannig
að skipin geti haldið flutning-
um áfram með sem minnstum
töfum.
í lok frásagnar Sv. Ben. segir
hann að horfur séu á stórkost-
lega auknum síldarflutningum
næsta sumar, og að sjálfsögðu
komi til álita flutningar á síld
til söltunar til Norðurlands-
hafna.
Það er augljóst af því, sem að
framan er skrifað, að mikið er
á döfinni í sambandi við kom-
andi síldarvertíð, en hvernig til
tekst um framkvæmdir og hvern-
ig síldin hagar sér, það er enn
óráðin gáta.
saltað, nýtt
og reykt
nýtt, reykt
og súrsað
Bjugrn- og
vínarpylsnr
Vörur fró Slóturfélagi Suður-
lands eru gæðafæða
GESTUR FANNDAL
JHRIFAMIHNIRHIR" HEFJAST HAHDA
Siglfirðingum fœkkar
Svo sem sagt var frá í síðasta
blaði samþykkti hafnarnefnd og
Bæjarstjórn Siglufjarðar nýlega
að hefja byggingu dráttarbraut-
ar á Siglufirði á þessu ári.
Tillögu um þetta fluttu bæjar-
fúlltrúar Alþýðubandalagsins
síðla sumars 1964, en þá máttu
bæjarfulltrúar meirihlutans ekki
til þess hugsa að samþykkja
hana og höfðu allt á hornum sér
gegn málinu. Þeir höfðu þó
ekki kjark til að fella hana og
til samkomulags féllust bæjar-
fulltr. minnihlutans á að breyta
tillögunni og samþykktu með
meirihlutanum að vísa henni til
Iðnaðarmálastofnunar ísl. til
umsagnar, fremur en hún væri
felld í bæjarstjórn.
Umsögn Iðnaðarmálastofnun-
arinnar hefur enn ekki borizt
þó hálft ár sé liðið. Sá tími er
liðinn, og aðrir staðir hafa á
tímabilinu ákveðið byggingar
dráttarbrauta og hafið mark-
vissan undirbúning til þess og
þar með skotið Siglufirði aftur
fyrir sig í röð þeirra, sem þessi
mannvirki vilja byggja.
Nú hafa tveir þingmenn úr
stjórnarflokkunum, Jón Þor-
steinsson og Einar Ingimundar-
son flutt tillögu til þingsálykt-
unar um mál Siglufjarðar á Al-
þingi. Er hún svohljóðandi:
„Alþingi ályktar að skora á
ríkisstjórnina að beita sér fyrir
útvegun lánsfjár eða annarri
fjárhagslegri aðstoð við bygg-
ingu dráttarbrautar á Siglufirði,
sem geti tekið upp a. m. k. 400
smálesta skip. Aðstoðin skal við
það miðuð, að byggingarfram-
kvæmdir geti hafizt á yfirstand-
andi ári.“
Ef dæma má eftir hraða á
framkvæmdum á öðrum hags-
munamálum Siglufjarðar, sem
þessir áhrifamenn hafa komið
nálægt eða beitt sér fyrir, þá
líður varla á löngu að þessi
dráttarbraut rísi af grunni og
hressi upp á atvinnulífið hér.
HLUTAFÉLAG
um loðdýrarækt stofnað
á Sauðórkróki
Hinn 8. marz s.l. var stofnað á
Sauðárkróki nýtt hlutafélag um
loðdýrarækt. Nafn félagsins er
Loðfeldur h/f. Að stofnun þess
stóð fjölmennur hópur áhuga-
manna um þessi mál.
Tilgangur félagsins er að
hefja loðdýrarækt í vallstórum
stíl, þegar tilskilin leyfi eru
fengin og stefnt er að því, að
hefja undirbúningsframkvæmd-
ir á þessu ári.
Mikill fjöldi fólks hefur flutt
burt frá Siglufirði á s.l. ári, ým-
ist alfarið eða til dvalar um
óákveðinn tíma án þess að heim-
ilisfang hafi verið flutt.
Nýlega birti Alþýðublaðið
forsíðufrétt þar sem segir að
140 manns hafi flutt burtu,
fækkað hafi á manntali um 70
—80 manns og bæjarbúar séu
I stjórn félagsins voru kjörn-
ir: Adolf Björnsson, rafveitu-
stjóri, formaður, Stefán Guð-
mundsson framkvæmdastjóri,
Steinn Steinsson dýralæknir,
Egill Bjarnason ráðunautur,
Stefán Ólafur Stefánsson póst-
meistari.
nú um 2490. í lok fréttagreinar-
innar segir að þetta þyki ískyggi-
leg þróun og búast megi við að
brottflutningi haldi áfram í rík-
ari mæli ef ekki rætist úr at-
vinnuástandi.
Það er vonandi að þessi Al-
þýðublaðsfrétt verði ekki túlk-
uð sem kommúnistaáróður gegn
Siglufirði, — en þannig hafa
ráðamenn bæjarins viljað af-
greiða allt umtal um ískyggilega
fólksfækkun, sem orðið hefur í
bænum á undanförnum árum.
En máske frétt Alþýðublaðsins
ýti við þessum ráðamönnum og
minni þá á, að hópurinn, sem
stendur undir rekstri bæjarfé-
lagsins verður æ minni, að á
hvern einstakling leggst æ stærri
byrði.
3