Mjölnir - 17.10.1975, Blaðsíða 3

Samgöngur - samgönguleysi
Samgöngumál Siglfirðinga
hafa oft verið ofarlega á baugi
meðal þeirra vandamála, sem
við var að glíma hverju sinni.
Lengst af voru samgöngur á
sjó og landi, það sem um var
að velja, síðar kom flugið til
sögunnar.
Siglufjarðarskarð var eitt
sinn sá þröskuldur, sem erfið-
ast var að komast yfir og þá
var það sjóvegurinn, sem nota
varð meginhluta ársins. Jarð-
göngin gegn um Strákafjall
opnðu landveg fyrir Siglfirð-
inga og má telja hann opinn
árið um kring til jafns við vegi
annarsstaðar á norðurslóðum.
Til að halda uppi reglubundn
um áætlunarferðum til Siglu-
fjarðar varð Siglufjarðarleið,
þ.e. Gísli heitinn Sigurðsson á
Sleitustöðum í Skagafirði og
hans venslalið, einna happa-
drýgst og úthaldsbest um ára-
tugaskeið. Svo fór þó, vegna
síminnkandi farþegaflutninga
á sérjeýfisleiðinni Varmahlíð—
Sauðárkrókur — Siglufjörður,
að sérleyfið var lagt niður og
þótti það mikill hneltkur fyrir
samgöngur vestur á bóginn, því
samband var þá ekki lengur
við Norðurleið — sérleyfishaf-
ann á leiðinni Reykjavík —
Akureyri. Þegar svo nokkru síð
ar að sérleyfið Siglufj. — Sauð
árkrókur var úr sögunni kom
til kasta annarra aðila að
leysa samgönguvandamálið,
sem þá skapaðist. Til þess urðu
í fyrstu Siglufjarðarleið, Póstur
og sími og Flugfélag íslands,
og svo síðar aðeins Póstur og
sími og Flugfélagið og ferðrrn-
ar aðeins tengdar flugi F.í. til
Sauðárkróks.
Nú í sumar ákvað Flugfélag
íslands að hætta aðild sinni að
ferðum bílsins milli Sauðárkr.
og Siglufjarðar og standa nú
málin þannig að líkur eru á,
að þessar einu reglubundnu á-
ætlunarferðir frá og til Sigiu-
fjarðar um Skagafjörð hætti —
að Siglufjörður slitni alveg úr
tengslum við nágrannabyggðir
og Húnavatnssýslur hvað snert
ir reglubundnar ferðir, sem al-
menningur getur notað.
Þessi mál hafa verið kynnt
og rædd, það gerðu fulltrúar
Pósts og síma og Flugfélags
íslands, og ræddu þeir m.a.
við bæjarstjórann á Siglufirði
í því augnamiði að bæjarstjórn
Siglufjarðar vildi koma til
skjalanna og gera eitthvað til
að koma í veg fyrir að þessar
áætlunarferðir um Skagafjörð
legðust niður. Bæjarstjórn
mun hafa gert samþ. um að
skora á Flugfélagið að halda
áfram að styrkja ferðimar til
og frá Siglufirði eins og það
hefur gert, og er enn ekki vit-
að hvort sú áskorun fær und-
irtektir, þ. e. að F.í. breyti
fyrri ákvörðun um að hætta
styrk við bílferðimar. Flugfél.
ísi. mun hafa ákveðið að leggja
álíka fjármagn og fór til styrkt
ar bílferðunum milli Sauðár-
króks og Siglufjarðar í flug-
ferðir frá Akureyri til Siglu-
fjarðar — en áætlað er að Norð
urflug annist ferðirnar — og
mun F.í. telja að sú þjónusta
af þess hálfu verði ekki síðri
aðstoð og samgöngubót fyrir
Siglfirðinga.
Samgöngur við Siglufjörð
hafa á seinni árum tekið mikl-
um stakkaslciptum, Flugfélagið
VÆNGIR og umboðsmaður
þess á Siglufirði, Gestur Fann-
tíal, eiga þar stóran hlut að
rnáli. Aðstaða á flugvelli er nú
að verða með því besta, sem
þekkist á smærri flugvöllum
hérlendis. og tíðleiki flugferða
og tiltölulega óbrigðult áætlun-
arflug hafa leitt til sívaxandi
| notkunar þessarar samgöngu-
. leiðar. Flutningur á pósti og
vörum fylgir þar með.
Verði af því að F.í. eða Norð
I urflug taki upp áætlunarflug
■ milli Siglufjarðar og Akureyrar
‘tvisvar til þrisvar í viku batna
isamgöngur í lofti verulega.
Þrátt fyrir góðar og batnandi
| samgöngur í lofti til Rvíkur
og Akureyrar þá er hitt geysi-
lega mikilvægt fyrir Siglufjörð
og byggðirnar inn með austan-
verðum Skagafirði að reglu-
bundnar áætlunarferðir bifreið-
ar haldi áfram milli Siglufjarð-
ar og Sauðárkróks. Það er
margt sem þama kemur til
greina. Á margan hátt er unn-
ið markvisst að auknum menn-
ingarlegum og félagslegum
tengslum innan kjördæmisins,
má nefna fræðslumál (fræðslu-
skrifstofa er á Blönduósi)
skattamál (skattstofa á Siglu-
firði) iðnfræðsla (iðnfulltrúi á
Sauðárkróki) o.s.frv. — Slílc
tengsl krefjast annarra tengsla,
þ. e. góðra samgangna milli
staða í kjördæminu.
Allt styður því þá stefnu,
að fyrir Siglufjörð og sveitim-
ar í Fljótum inn með Skaga-
firði, Hofsós og nágrenni, sé
það brýn þörf að áætlunar-
ferðir haldi áfram með líku
sniði og undanfarið. Ef í harð-
bakkann slær eiga sveitarfé-
lög. á þessu svæði hiklaust að
leggja af mörkum það sem
þarf, svo þessi samgönguleið
almennings lokist ekki, það
eru hagsmunir byggðarlaganna
og -einnig 'Flugfélags íslands,
sem þarna eru í veði.
Fyrir Siglufjörð sérstaklega
væri slíkt stórt skref aftur á
bak í samgöngumálum, svo
hart var barist fyrir Stráka-
göngum og svo hart er ýtt á
eftir í vegamálum að mönnum
verður á að spyrja: Til hvers
er þá barist, ef áætlunarferðir
leggjast niður?
E.
Vandamál
Lýðræði oo ekki lýðræði
Eftir skrifum íhaldsblaðanna
að dæma mætti stundum álíta,
að $jálfstæðisflokkurinn væri
einhverskonar bréfaskóli um
lýðræði og málgögn hans
fræðslubréf um sama efni.
Síðasti Siglfirðingur birtir
eitt svona fræðslubréf í tilefni
þess, að Mjölnir hefur átalið
geðþóttastjórn og lögbrot bæj-
arstjómarmeirihlutans. Lokanið
urstaða Siglfirðings er sú, að
það sé fullkomlega í anda lýð-
ræðis, þegar meirihluti bæjar-
fulltrúa gerir samkomulag um
stjórn bæjarins og „stjómar
eftir því sem þeim líst skyn-
samlegast og best til loka
kjörtímabilsins.“
Það er fróðlegt að láta reyna
á þessa skilgreiningu.
Ef meirihlutanum líst það
„skynsamlegast og best“ að
brjóta lög á minnihlutanum
með því að hagræða kosningu
í hafnamefnd eftir geðþótta
sínum, til þess að hindra
að minni hlutinn fái þar
þau áhrif, sem honum ber
samkvæmt lögum og reglugerð
um stjórn bæjarins, — er það
lýðræði?
Eða er það geðþóttastjórn?
Meirihlutanum í bæjarstjórn
Siglufjarðar hefur stundum „lit
ist það skynsamlegast og best“
að láta líða hátt í ársfjórðung
milli bæjarstjómarfunda, þótt
lög og reglugerðir mæli svo
fyrir, að þeir skuli haldnir
mánaðarlega. Á meðan eru mál
in afgreidd í bæjarráði af þrem
mönnum úr níu manna bæjar-
stjórn. Bæjarfulltrúum meiri-
hlutans er síðan gert að stað-
festa gerðir þremenniganna
þegjandi með handaupprétting-
um á bæjarstjómarfundum.
Er þetta lýðræði eða geð-
þóttastjórn?
í siðuðu lýðræðissamfélagi
gilda ákveðnar reglur um fram-
kvæmd lýðræðisins, m.a. um
rétt minnihlutans. Slíkar reglur
hefur meirihlutann í bæjarstj.
Siglufjarðar þrásinnis brotið.
Fyrirlitningin, sem smáhitleram
ir í bæjarráðinu sýna bæjarstj.
í heild, með því að fella niður
fundi mánuðum saman og
ráðskast á meðan einir með
stjórn bæjarmálanna, minnir ó-
notalega á framferði herfor-
ingjastjórna, sem senda þing
og löglega kjörin stjórnvöld
heim og stjórna síðan eftir
eigin geðþótta.
Munurinn á lýðræðislegum
stjórnarháttum og geðþótta-
stjórn liggur meðal annars í
því, að lýðræðisstjórnvöld
stjórná eftir lögum og reglum
þar um, en geðþóttamennimir
eftir því, sem þeim „líst best“
hverju sinni.
Engin stjómmálasamtök á
Islandi eru andlýðræðissinnaðri
en $jálfstæðisflokkurinn, þrátt
fyrir lýðræðishræsnina í mál-
gögnum hans. Flokksræði og
vald peninganna er sú hugsjón,
sem flokkurinn stefnir að, eins
og bezt sést þar sem hann ræð
úr mestu, eins og t.d. í Reykja-
! vík.
Það er ekki lýðræði, þegar
sagt er við lóðaumsækjendur:
I umræðum fyrir skömmu,
hvað réði framkomu manna
og gjörðum, var mér bent á
að lesa blaðaviðtöl við nokkra
siglfirska heiðursmenn, sem
dagblaðið Tíminn átti í ágúst-
mánuði í sumar.
I þessum viðræðum komu
fram aðilar viðriðnir atvinnu-
rekstur og opinber störf eins
og gengur.
Það sem vakti athygli mína,
og hefir eflaust verið það sem
átti að benda mér á, var við-
talið við fulltrúa útgerðarfé-
lagsins Dagur h.f. Friðrik Frið-
riksson. Það kemur fram, að
naumast sé starfsfriður fyrir
verkalýðssamtökunum hér, sem
líti starfsemi Dags illum aug-
um, og má lesa milli línanna,
að samtökin séu til harla lítils
gagns fyrir æskilega þróun at-
vinnulífs og framfara.
Verður tæpast lýst í styttra
máli afstöðu atvinnurekenda
allra tíma til samtaka vinnandi
íólks.
Þegar um er að ræða mann,
sem, í fyrsta lagi er þekktur
að heiðarleika og hreinskilni
í hvívetna, og í öðru lagi fé-
lagi í þessum samtökum verka-
fólks um áraraðir, þá er ekki
óraunhæft að því sé haldið
fram, að starfsvettvangur og
fjárhagslegir möguleikar ráði
þeim skoðunum, sem koma
fram í viðtalinu.
Það fer ekki milli mála, að
þama er flutt rödd atvinnurek-
andans í fortíð, nútíð og fram-
tíð, rödd þess sem ekki þolir
afskipti annarra af gjörðum
Isínum, og allra síst þeirra, sem
'öll afkoma hans byggist þó á,
| verkafólksins.
j Lítill vafi er, að þessi ein-
jstaklingur hefði orðið jafn
sannfærandi og sannfærður
um ágæti og réttmæti athafna
sinna, þótt störf hans í lífinu
hefði orðið hliðstæð og sam-
stiga áhugamálum verkalýðs-
samtakanna. Því verður að á-
lykta, að efnahagslegir mögu-
leikar og starfsval ráði miklu
um skoðanir og framkomu
manna.
Verkalýðshreyfingin hefir
frá upphafi barist gegn rang-
læti því sem alþýða manna
hefir verið beitt. Það er stað-
reynd, að verkafólk var verr
haldið en skepnur þær sem at-
vinnurekandinn taldist eiga
hér áður fyrr, þeim var þó að
minnsta kosti séð fyrir fóðri,
þó með undantekningum væri;
hliðstæðurnar eru nánast úti-
gangshrossin.
Um það verður ekki deilt,
að samtök verkafólks hafa
breytt mörgu til hins betra í
okkar þjóðlífi síðan þau hófu
göngu sína, en baráttulaust
hefir ekkert náðst og mun svo
enn um sinn.
Undirritaður hefur starfað
fyrir samtök verkafólks í u.þ.b.
25 ár. Um starf mitt mætti
með nokkrum rétti segja, að
óþarft væri, eða ætti að vera
óþarft. Svo til allt hefir það
verið, að gæta þess, að undir-
ritaðir staðfestir samningar
væru haldnir.
Enn þá er siðgæðisvitund
mannskepnunnar ekki sterkari
en svo, að undirritun samn-
ings eða skuldbindingar, er
engan veginn trygging fyrir að
það sé virt sem þar stendur.
Hvern einasta virkan dag
á kvöldin og einnig frídaga
marga hefi ég þurft að útskýra
samningsatriði, svara spurning-
um og lofa að bæta úr einu
og öðru. Hvaðanæva að er
spurt:
Ég hefi ekki fengið greitt
það sem í kauptaxtanum stend-
ur, viltu athuga málið?
; Á ekki að greiða kaffitímann
: líka? Ég var afskrifaður í nótt
þegar komið var að kaffitíma.
Ég hef unnið talsvert í
hlaupavinnu, á ekki áð greiða
orlof á slíka vinnu?
I kauptaxtanum stendur að
greiða eigi kr. 635,20 fyrir að
hnýta á 1000 fiskiöngla, en ég
hef fengið greitt kr. 300,00,
hvað á ég að gera?
Við róum með mikið lengri
línu en gert er ráð fyrir, og
þar að auki erum við færri um
borð, þetta verður að laga og
fá á hreint sem fyrst.
Við fengum greitt með 2%
lægri skiptaprósentu en gert
er ráð fyrir. Getur þá lagað
þetta?
Við höfum ekki fengið
greidda fatapeninga hjá út-
gerðinni í mörg ár, getur þú
innheimt þetta fyrir okkur?
Ég hef ekki fengið skil á or-
lofi í marga mánuði, hvað get
ég gert?
Við bílstjórar höfurn um ára-
raðir haft einir með afgreiðslu
á skipum að gera, ásókn at-
vinnurekenda með sína bíla í
þessa vinnu eykst sífellt. Hvað
skal gera?
Halló! Hér í. sveit er okkur
neitað um að láta skrá okkur
atvinnulaus á þeim forsendum,
að sumar sé komið. Er þetta
rétt? Er þetta hægt?
Hvað á að gera við verk-
stjórann og framkvæmdastjór-
ann, þeir ganga í vinnuna með
okkur? Er þetta ekki bannað,
bæði hjá verkstjórasamtökun-
um og verkalýðssamtökunum?
1 Þannig er spurt endalaust,
þrátt fyrir að um öll þessi at-
! riði eru samningar. Er ekki
i hér að finna vandamál Frið-
riks mins og allra hans þján-
ingabræðra fyrr og síðar, sem
fá ekki æskilegan frið til að
sinna áhugamálum sínum fyrir
hinum óþægu verkalýðssam-
tökum.
Óskar Garibaldason
;Ef þú gefur milljón í flokks-
sjóðinn. skaltu fá lóð hjá borg-
i inni.
I .
Það er ekki lýðræði, þegar
' sagt er við fólk, sem vill fá
jaðstöðu til að byggja sér íbúö-
| ir: Ef þið gangið í flokkinn og
1 byggingarfélag flokksmanna,
fáið þið að byggja, annars
ekki.
í Það er ekki lýðræði, þegar
jöll helstu embætti eru skipuð
jeftir pólitískum lit, eins og í
jReykjavík, þar sem margir
jtugir æðstu embættanna hjá
jborginni eru skipuð flokks-
j bundnum íhaldsmönnum, að
Framhald á 7. bíðu
MJÖLNIR _ 3