Fylkir - 03.03.1950, Qupperneq 1

2. árgangur.
Vestm.eyjum 3. marz 1950.
7. tölublað.
Málgagn
SjáSfstæðis-
flokks ins
Frumvarp til laga um gengisskráningu,
launabreytignar, stóreignaskatt, fram-
leiðslugjöld o. fl.
1. gr.
Gengi íslenzkrar krónu
skal breytt þannig, að einn
Bandaríkjadollar jafngildi
16.2857 íslenzkum krónum,
og skal gengi alls annars er-
lends gjaldeyris skráð í sam-
ræmi við það. Landbanki ís-
lands skal birta sölu- og kaup
gengi, sem séu í samræmi við
hið skráða gengi. Kaupgengi
má ekki vera meira en 1%
undir og sölugengi ekki
meira en 1% yfir hinu skráða
gengi.
2. gr.
Eftir gildistöku laga þess-
ara er ríkisstjórninni á ráð
herrafundi rétt, að fengnum
tillögum bankaráðs og banka-
stjóra Landsbanka íslands, að
ákveða gengi íslenzkrar
krónu. Gengisskráning skal
miða að því að koiua á og
viðhalda jafnvægisgerigi, þ. e.
að sem mestur jöfnuður sé í
greiðslum við útlönd án gjald
eyrishal’ta.
Landsbanka íslands er skylt
að taka sérstaklega til athug-
unar gengisskráningu íslenzkr
ar krónu, þegar almenn breyt
ing verður á kaupgjaldi, önn
ur en sú, sem kveðið er á um
í þessum lögum. Skal bank-
inn, svo fljótt sem kostur er,
gera ríkisstjórninni grein fyr-
ir niðurstöðum sínum.
3. gr.
Gengishagnaður sá, setu
myndast við það að hrein
(nettó) gjaldeyriseign ís-
lenzkra banka verður seKl
hærra vet'ði eftir gengislækk-
unina, skal renna í gengis-
hagnaðarsjóð, er Landbanki
íslands varðveitir. Úr sjóði
þesstnn skal 10 miljónum
ki'óna varið til að bæta rýin-
un, sem orðið hefur á síðax-
nefndum tínxa á sparifé ein-
staklinga, þ. e. einstakra
manna, en ekki félaga, stofn-
ana, sjóða eða annarra ópei-
sónulegra aðila. Til sparifjár
telst í þessu sambandi fé, scm
lagt he’fur verið til ávöxtunar
í banka, sparisjóði, innláns-
deildir samvinnufélaga og
aðrar lánsstofnanir, sem eins
stendur á um að þessu leyti.
Sparifé skal bætt þannig:
1. Sparifé, sem stóð inni
líI ávöxtunar í ársolk 1939 og
til áxsloka 1942.
2. Sparifé, sem stóð inni
til ávöxtunar í árslok 1942
og til 1. júlí 1947.
Bótum skal skipt milli
sparifjár þess, er greinir í 1.
og 2. tölulið, í hlutfallinu
6 : 1 að hundraðstölu.
Skilyrði bóta er, að inn-
stæða hafi staðið óslitið til
vöxtunar í nefndum lánsstofn
unum tímabil, sem greinir í
1. og 2. tölulið 2. mgr. SamL
fellur réttur til bóta ekki
niður, þótt sparifé hafi verið
flutt úr einum sparifjárreikn-
ingi í annan í sömu lánsstoín-
un eða úr sparifjárreiekningi
í einni lánsstofnun í sparitjár
reikning í annarri lánstofn-
un, enda hafi nefndur ekki
tekið meira en tvo daga, ef
fé er flutt innan sama bæjar-
félags, en annars ekki meira
en tvær vikur.
Bætiir skulu því aðeins
greiddar, að eigandi innstæðu
í árslok 1942 eða 1. jtilí 1947
sé á lífi, er lög þessi taka
gildi. Þó skal maka innstæðu-
eiganda, foreldri eða nið
greiddar bætur á innstæðu, er
greinir í 1. og 2. tölulið 2.
mgr. og viðkomandi hefur
erft.
Ríkisstjórnin setur nánari
reglur um framkvæmd á út-
hluttin bóta samkvæmt þess-
ari grein, þar á meðal um
innköllun kröfueigenda inn-
an hæfilegs og tiltekins frests
að viðlögðum kröfumissi.
Landsbanka íslands skal fal-
in framkvæmd úthlutunar-
innar.
Nú nemur nefndur geng-
ishagnaðarsjóður meiru en
kr. 10 miljónum, og skal þá
sá hluti sjóðsins, sem er um-
fram kr. 10 miljónir, renna
til ríkisins, og skal honum
varið lil greiðslu á skuldum
í'íkissjóðs við Landsbanka ís-
lands.
4. gr.
Vísitala framfærslukostnað-
ar í Reykjavík skal reiknuð
fyrir marz 1950 á sama hátt
og Iiingað til, þó með þeim
breytingum, að miðað skal
við húsaleigu í húsum, sem
fullgerð eru eftir árslok 1945,
svo og við útsöluverð á kjöti
án frádráttar á kjötstyrk. Vísi
tölufjárhæð, sem reiknuð er
með þessum hætti, skal vera
sá grundvöllur, sem síðari
breytingar á vísitölufjárhæð
miðast við, og skal því sett
= 100.
Skal útreikningi fram-
færsliivísitölunnar fyrir marz
vera lokið eigi síðar en 20.
apríl þ. á.
5. gr.
Hagstofa íslands skal
reikna kaupgjaldsvísitölu fyr-
ir marz 1950, sem sýni breyt-
ingu þá, sem orðið hefur á
almennu kaupgjaldi, þ. e.
grunnkaupi að viðbættri verð
lagsuppbót, síðan 1939. Skal
sú vísitala vera hið almenna
tímakaup verkamannafélags-
ins Dagsbrúnar í Reykjavík,
og skal tímakaupið mánuð-
ina jan.—marz 1939 vera vísi-
tölugiundvöllur.
Kaupgjaldsvísitala þessi
skal birt um leið og fram-
færsluvísitalan fyrir marz.
6. gr.
I eftirfarandi ákvæðum
táknar orðið laun bæði lann
og kaupgjald.
Við gildistöku laga þessara
skal hætt að greina á milli
grunnkaups og verðlagsupp-
bótar, eins og verið hefur, og
skal hvort tveggja framvegis
talið laun f einu lagi.
7. gr.
Vísitala framfærslukostn-
aðar, sbr. 4. gr., skal reikn-
uð mánaðarlega, og skal
liækka laun frá því sem greitt
var næsta mánuð á undan, ef
vísitalan sýnir hækkun á fram
færslukostnaði um minnst
5%. Þetta tekur þó ekki til
launa, sem reiknuð eru á
grundvelli verðmætis afurða,
svo sem aflahlutar og lifrar-
peninga. Skulu hærri laun, ef
til keinur, greidd fyrsta skipti
fyrir maí 1950 samkvæmt
þeirri breytingu, sem vitala
fyrir apríl s. á. sýnir. Laun
skulu lækka með sama hætti,
ef vísitala sýnir lækkun á
framfærslukostnaði um
minnst 5%. Síðari launa-
liækkun skal veitt, ef vísital-
an sýnir liækkun fram-
færslukostnaðar uni minnst
5%, frá því laun breyttust
síðast samkvæmt þessuni á-
kvæðum. Laun skulu lækka
með sama hætti, ef síðari vísi
tala sýnir lækkun fram-
færslukostnaðar um minnst
5%, frá því laun breyttust
síðast samkvæmt þessum á-
kvæðum.
Laun skulu breytast sam-
kvæmt framangreindum á-
kvæðum fram í júlí 1950, en
frá þeim tíma til ársloka
skulu laun ekki breytast
Framhald á 4. síðu