Prentarinn - 01.06.1950, Síða 2

þrætueplið. Liggja jafnaðarmenn ekki á liði stnu
til þess að velta honum, en vinnst lítið á.
Og hver er ástæðan til þess, að kommúnistar
hafa náð yfirráðunum? Er þessi meiri hluti Brauers
í stjórninni því að kenna, að danskir prentarar séu
í raun og sannleika kommúnistar, sem kallað er?
Þeir, sem ekki fylgjast daglega með í félagsmál-
um hér, gætu ætlað, að svo væri. Annars gæti
Brauer ekki haldið á taumunum áfram árlega.
En þetta er ekki svo. Meiri hluti danskra prent-
ara í Kaupmannahöfn er ekki kommúnistar. Astæð-
urnar til fylgis við þá í stjórn deildarinnar eru allt
aðrar.
Oll stríðsárin og fram á þennan dag hefir prent-
smiðjueigendafélagið verið mjög óþjált í öllum
samningum við prentara, hefir eiginlega aldrei vilj-
að semja um neitt og allt af sagt blátt nei við að-
alkröfunum, launabótum. A stríðsárunum gat ekki
verið um verkföll að ræða, eins og ástæður allar
voru.
Þessi þverúð og þrái atvinnurekenda, þessi sí-
felldu neikvæði þeirra við öllum kröfum prentara
hefir kveikt hatur hjá prenturum og þráa, sem
hefir farið vaxandi með hverju ári. Prenturum
finnst, að stétt þeirra hafi stórhrakað síðustu tíu
árin að launum og öðrum þægindum, borið saman
við aðrar iðnstéttir, á meðan atvinnurekendur jusu
upp fé á þeirra kostnað eða að minnsta kosti án
þess, að prentarar nytu nokkurs góðs af hinni
miklu atvinnu meðal stéttarinnar og hinum mikla
gróða prentsmiðjueigenda. Bókiðnaður hér í landi
hefir aldrei átt sér aðra eins gullöld og þá, sem
verið hefir hér síðustu tíu árin. Prentsmiðjueigndur
sjálfir neita því ekki heldur, að þeir hafi haft góð-
æri, en gera þó minna úr því en verkamenn,
Ráðið til þess að fá atvinnurekendur innan stétt-
arinnar til þess að breyta um baráttuaðferð töldu
prentarar það að koma í stjórn félagsins mönnum,
sem greiddu hart með hörðu, og kommúnistar gátu
ekki fengið betri jarðveg að sá í en það, sem
prentsmiðjueigendur höfðu lagt upp í hendurnar á
þcim, og juku á hatrið innan stéttarinnar með stór-
yrðum um neitun atvinnurekenda við öllum sann-
gjörnum kröfum prentara og urn stórgróða prent-
smiðjueigenda. Hatrið var kveikt, og kommúnistar
héldu áfrarn að bera við að þeim eldi.
Og er talað var um stjórnarkosningar í félaginu,
hrópuðu kommúnistar hæst og buðu hæst. Og færði
maður það í tal við félaga sína að kjósa ekki menn
á lista þeirra, þá klöppuðu þeir félaga sínum á axl-
irnar og sögðu, að hlutaðeigandi væri c/(!(i komm-
únisti; hann væri góður félagi, ákveðinn í skoðun-
um og fastur fyrir, og því bæri að kjósa hann, en
þ'egar hann svo hafði verið kosinn, þá vantaði ekki
að básúna það, að hann væri kommúnisti og hefði
aldrei verið annað! Þessi baráttuaðferð kommún-
ista hefir fengið margan auðtrúa félaga til þess að
gefa þeim atkvæði sitt, og það er þetta svefnmók,
sem jafnaðarmenn heyja svo harða baráttu við.
En það „saxast nú á limina hans Björns míns“,
þótt hægt fari. Spurningin er að eins þessi: Hve
langan tírna tekur þa'ð að drepa drekann og hreinsa
út?
Um Brauer sjálfan er það að segja, að hann getur
verið formaður félagsins eins lengi og honum
sjálfum sýnist. Hann hefir verið formaður í svo
mörg ár, að enginn er kominn enn þá, sem líkur
eru til að geti fellt hann. Hann er skynsamur mað-
ur, þekkir orðið alla hluti út og inn, hefir þroskazt
vel á þessum árum, en valið sér rangan bás að vera
í. Hann er vel látinn, enda viðkunnanlegur og
ljúfur í framkomu og mesti reglumaður.
Honurn verður örðugt að velta, en meðstjórn-
endum hans úr flokki kommúnista mun fækka; —
það er eins víst eins og að sólin rís aftur á morgun!
Það er engum blöðum urn það að fletta, að hefðu
prentarar staðið einir sér við síðustu samninga og
ekki háðir öðrum iðngreinum, hefði orðið verkfall
innan stéttarinnar um land allt.
En það hefði ekki verið rétt að gefa kommún-
istum ein\ttm sök á, ef svo hefði farið. Þeir hefðu
að vísu borið við að þeirn eldi eftir mætti. Prent-
smiðjueigendur báru sína sök. Það eru þeir, sem
hafa sáð óánægjunni meðal prentara, — óánægju,
sem er að verða að 'hatri, vegna ólystar þeirra á að
sernja við jafnréttháa aðilja eins og verkamennina
sjálfa, — prentarana.
Eg skal svo í næstu grein segja frá launum og
öðrum fríðindum stéttar vorrar hér í landi. Launin
eru ekki gullkistur, er lifað verði hátt á, og baráttan
fyrir launahækkun er að valda ágreiningi innan
stéttarinnar, sem ekki Iýkur á samheldni, sem þó
ætti að vera óskrifuð lög innan stéttar vorrar.
Friðriksbergi, 21. maí 1950.
Ykkar
Þorfinnur Kristjánsson.
Jan Tschichold
kom til Stokkhólms 25. maí til þess að halda þar
námsskeið um bóklist og stílletrun. Námsskeiðið
var fullskipað. (..Svenstt Typograftidning.")
10 PRENTARINN