Nýi tíminn - 27.06.1957, Blaðsíða 5

' Finimtudagur 27. júní 1957 — NÝI TlMINN — (3
Tvö þúsund hcmdarískir vísindamenn
krefjasi stöðvunar kjornasprenginga
ErfSafrœSingar aSvara Bandarikjaþing: Milljón-
um hefur þegar veriS búiS tjón á lifi og heilsu
i ✓ i . / . i i / i
um
Tvö þúsund bandarískir vísindamenn haía skor-
að á ríkisstjörn lands síns( að láta ai andstöðu
gegn alþjóðlegu samkomulagi um bann við frekari
íiiraunum með kjarnorkuvopn.
Vísindamennirnir segja, að
svo órækar sannanir séu nú
fyrir skaðsamlegum áhrifum
geislavirkra efna, sem dreifast
um allan hnöttinn frá kjam-
©rkusprengingunum, að brýna
nauðsyn beri til að banna frek-
ari tilraunasprengingar með al-
jþjóðasamningi.
Nóbelsverðlaunamaður
Kjarnorkumálanefnd Banda-
ríkjaþings hlýðir um þessar
mundir á vitnisburði sérfræð-
inga um áhrif geislunar frá
kjamorkusprengingum. í gær
komu fyrir nefndina þrir af
fremstu erfðafræðingum Banda
ríkjanna, og voru allir sam-
mála um að stöðva bæri
sprengingamar þegar í stað.
Prófessor Hermann J. Muller
frá Indinanaháskóla var eitt
vitnið. Hann fékk Nóbelsverð-
laun 1946 fyrir að sýna fyrst-
ur manna fram á áhrif kjama-
geislunar á erfðaeiginleika.
Reynt að leyna hættunni
Prófessor Muller sagði, að
sér þætti kynlegt, að kjarn-
orkuyfirvöld Bandaríkjanna
þegðu um það, að hversu lítil
geislun sem væri drægi úr mót-
stöðuafli manna gagnvart
hverskonar sjúkdómum.
Hann kvað allar líkur benda
til, að geislunin frá þeirn til-
raunurn, sem þegar hafa verið
gerðar, myndi valda hundruð-
mn þúsunda eða milljónum
manna heilsutjóni og stytta líf-
daga þeirra, bæði þeirra sem
nú eru uppi og komandi kyn-
slóða. Kvað prófessor Muller
kjamorkuyfirvöldin vera und-
arlega treg til að birta niður-
stöður af vísindarannsóknum,
sem sýndu fram á geislunar-
hættuna.
Vansköpuð og vitskert böra
Dr. Crowe frá Wisconsin-
háskóla sagði, að menn yrðu
að gera sér ljóst að hættulaus
geishinarskammtur væri ekki
Etn af vetnlssprenginguiíi BandarUtjamaima á Kyrrahafi.
til. Hversu lítil geislun sem er
veldur tjóni, einkum á kyn-
frumunum. Ákveðin hundraðs-
tala foreldra, sem orðið hafa
og eiga eftir að verða fyrir
geislunaráhrifum af kjarnorku-
sprengingum, sem þegar hafa
farið fram, munu eignast van-
sköpuð börn, fávita og and-
vana böra sökum geislunarinn-
ar. Doktorinn sagði, að skað-
leg áhrif geislunarinnar ykjust
í réttu hlutfalli við geislunar-
magnið, og því væri aðkallandi
að stöðva kjarnorkuspreng-
ingar þegar í stað.
Dr. Glass, þriðji erfðafræð-
ingurinn, kvaðst ekki hika við
að fullyrða, að geislunin sem
þegar hefði verið leyst úr læð-
ingi með tilraumun með kjarn-
orkuvopn, ætti eftir að verða
þess valdandi, að milljónir van-
skapaðra barna, fávita og
barna með skertan líkamsþrótt
kæmu í heiminn.
Heilsa mannkynsins í veði.
Prófessor Oliphant, kunnasti
kjarneðlisfræðingar Ástralíu,
birti í gær yfirlýsingu, þar sem
hann styður áskorun banda-
risku vísindamannanna um
stöðvun kjarnorkusprenginga.
Hann segir, að sumir vísinda-
menn, einkum eðlisfræðingar,
telji hættuna ekki mikla, vegna
þess að geislunin frá kjarn-
orkutilraununum sé ekki
ýkja mikil viðbót við náttúr-
lega geislun. Hins vegar áliti
líffræðingar og erfðafræðingar,
að mikil hætta sé samfara hva
lítilli geislunaraukningu sem’
vera skal.
Þegar sérfræðinga greinir á
verða menn að hafa vaðið fyr-
ir neðan sig, sagði prófessoc*
Oliphant. Alþjóðlegur samning-
ur um stöðvun tilrauna með
kjarnorkuvopn er ómissandi,
ef tryggja á heilsu mannkyns-
ins.
Situr við sinn keip.
Á fundi brezka þingsins í
gær benti Gaitskell, foringi
Verkamannaflokksins, Mac-
millan forsætisráðherra á
ummæli vísindamannanna, og
spurði, hvort hann vildi ekki
beita sér fyrir banni við frek-
ari tilraunum með kjamorku-
vopn. Macmillan kvaðst ekki
geta sætt sig við, að Bretar
væra eftirbátar annarra, til-
raunum með vetnissprengjur
við Jólaeyju yrði haldið áframí
ef þess gerðist þörf. Allt komsfc
í 'uppnám í deildinni, þegar*
Aneurin Bevan sagði, að for:-
sætisráðherrann kæmi fram afl
vítaverðu ábyrgðarleysi.
Gre/ð/ð
Nýja timann r
Laugardagur 15. júní 1957 — 3. árgangur — 23. tölublað
Spurningar
Framhald af 3. síðu.
Ingu D. Ármannsdóttír,
9 ára, Teigaveg 6, Smá-
löndum. — Skrifar eft-
irfarandi: —
Kæra Óskastund!
Komdu sæl og bless-
uð! Mér finnst gaman
að safna þér. Eg á þó
bara Nýja Tímann. Mig
langar til að svara
Épurningunum er komu
í 14. tölublaði.
| 1. Eg mundi vera þar,
Bem mér dytti í hug að
,Vera. 2. Eg mundi óska
þess að ég gæti alltaf
óskað. 3. Að vera flug-
freyja. — Ef ég óskaði
þess að ég gæti alltaf
öskað, rnyndi ég óska
Blls góðs. Eg vil vera
fiugfreyja af því að þá
jget ég ferðast út um öll
lönd, og skoðað mig vel
Um og reynt að læra
Svolítið kannski í út-
*mzku. Mig langar mjög
mikið að f* framhalds-
6ögu og ég tek það fram
að það vildi ég að þær
Verði alvgg eins fyrir
ökkur yngri eins og þau
eldri. Hvernig finnst þér
akriftin mín?
Svo þakka ég þér fyr-
ir allt gott. — Vertu
Bæl, — þín Inga.
Þetta voru svör við
Bpurningunum okkar og
Við þökkum kærlega fyr-
*r þau. Það er mjög
gaman að kynnast ósk-
um ykkar og áformum,
jtil þess á blaðið okkar
®ð vera. í næsta blaði
Ibirtum við svo nýjar
jspurningar og þá verð-
Skrítlur
„Mamma, mamma,"
hrópaði Sigga litla. —
„Líttu á þennan mann
þarna, það er ekkert
einasta hár á höfðinu á
honum.“
„Uss, uss hafðu ekki
svona hátt góða mín
hsnn getur heyrt til
þin,“ sagði mamma.
„Nú, ég hélt hann
vissi það sjálfur," sagði
Sigga.
Kennarinn: Hvaða gagn
gerir hryggurinn?
Bamið: Á efri endanum
situr höfuðið, en á neðri
endanum situr maður.
★
Hans: Eg get setið þar,
sem þér er ómögulegt
að sitja.“
Pétur: „Hvar er það?“
Hans: Á hnénu á þér.“
Hvað var hann gamall?
„Hvað ertu gamall, litli
maður?“
„Eg veit það ekki“.
„Á, veiztu ekki, hvað þú
ert gamall?“
„Mamma segir, að ég sé
of lítill til að borða af
öllu, sem borið er á
borð, en of stór til að
gráta, þegar ég fæ það
ekki.“
1 «
Wí/á ÍP wm s
1
s
£ y/m WM
m X /
* LITLA
KROSSGÁTAN
um við líka búin að á-
kveða hver fær verð-
laun fyrir svörin sín.
Lárétt: 1. kvenmanns-
nafn, 3. játun, 5. sínk,
7. matur, 8. tveir eins,
9. alifugl (þf.).
Lóðrétt: 1. slæpingjar,
2. bí, 4. spilana, 6. hús-
dýrið (þf.).
Ráðningar á gátum í
síðasta blaði: 1. Spöng.
2. Og. 3. Könguló. 4.
Jafningi.
GULLKORN
Ekkert sannt skáld mun
nokkru sinni gera á
hluta biblíunnar.
W. Whitman.
Smjaður er ekki eins
hættulegt og menn
halda. í staðinn fyrir að
auka á hégómaskapinn,
kemur það þeim, sem
fær óverðskuldað hrós
oft til að reyna að gera
sig verðan þess.
Kristín Svíadrottning.
★
Stórmennið hikar ekki
við að umgangast lítil-
magnann. Miðlungsmað-
urinn potar sér.
R. Tagore.
Ritstjóri: Vilbors Dagbjartsdóttlr — Útgofandi: ÞjóBviljinn
Glettur álfanna
'y.rrx.'r.T^jT'
Fram úr Eyjafirði
ganga margir dalir.
Vestastur þeirra er
Ðjúpidalur, fram af
honum ganga Hraunár-
dalur og Hvassafells-
dalur, og renna eftir
þcim Hrauná og Djúpa-
dalsá, og er háls á milli
dalanna.
'hte
Litlu fyrir 1850
tojuggu tveir bændur í
Hvassafelli, Þorsteinn
Hallgrímsson, albróðir
Jónasar skálds, og
Kristján nokkur Bene-
diktsson. Hann átti tvo
toræður, Jóhannes er bjó
í Núpufelli, og Benedikt.
Þessir þrír bræður voru
aimennt nefndir Hvassa-
fellsbræður og voru al-
kunnir að hagmælsku
og gáfum, einkum Bene-
dikt. Þessir bændur
höfðu í seli frammi á
Hvassafellsdal; þar eru
engir bæir; þangað er
Itörð tveggja tíma reið
frá Hvassafelli. Selið
stóð á sléttum grundum
undir hárri hlíð; hún
heitir Brattahlíð. Þar er
hið bezta málnytuland,
allt gróið víði og fjall-
drapa. Þessi dalur er
emkennilega fagur, með
fjöllin geysihá og tign-
arleg og grundirnar
grænar og sléttar. Ein-
kennilegir hólar eru
niðri við ána, austan við
grundirnar, sem selið
stendur á. Þar hefur oft|
sézt huldufólk. [
Hvassafellsbændur áttuf
fjölda sauðfjár, og vaij
það allt rekið saman og|
fært frá fram við sel*
Nú var skipt niður verk-
um milli fólksins þann-
ig, að smalar sátu æicl
Framhald á 3. síðu*
Þetta er mynd af Austurvelli teiknuð af 13 ára
dreng. Nú eftír tvo daga munu Reykvíkingar
koma þar saman og minnast stofnunar lýðveldis-
ins 17. júní 1944, en eins og þið vitíð var 17.
júní valinn vegna þess að þann dag fæddist Jóa
Sigurðsson. /