Nýi tíminn - 30.07.1959, Qupperneq 8

Yiðskipti
Ltíðvíh Jósepsson:
og blaðaskrif
NÝI TÍMINN
Fiimmtudagur 30. júlí 1959 — 24. tölublað — 18. árgangur
Hvað skyldi hann vera að segja?
Að undanförnu hafa ýms af
folöðum bæjarins skrifað furðu-
lega heimskulega um viðskipti
fojóðarinnar við tiltekin lönd.
í blaðaskrifum þessum hefur
því beinlínis verið haldið fram,
að viðskipti íslands við Austur-
Evrópulöndin séu háskaleg fyr-
ir sjálfstæði landsins og ein-
göngu byggð á pólitískri henti-
stefnu Rússa og annarra Aust-
ur-Evrópu þjóða.
Það sem mesta undrun vek-
ur í sambandi við þessi skrif
er það, að blöð ríkisstjórnarinn-
ar hafa sérstakiega haldið uppi
þessum áróðri.
/
----★--------------------s— .
•---★ Viðskiptin við
'---★ Sovétríkin
----★----------------------
Allir landsmenn vita, að við-
skipti fslands við Sovétríkin
hafa verið mjög mikil um nokk-
urra ára skeið, miðað við heild-
arviðskipti okkar.
Þessi viðskipti hafa byggzt
á því, að Sovétríkin hafa
keypt af okkur mjög mikið
magn af frosnum fiski, eða um
og yfir heiminginn af ársfram-
leiðslunni. En auk þess hafa
þau verið stærsti kaupandi ís-
lenzkrar saltsíldar.
Þannig keyptu Sovétríkin af
okkur 28 þúsund tonn af frosn-
um fiski 1956 af heildarfram-
leiðslu sem nam 55 þúsund
tonnum og 200 þúsund tunnur
af saltsíld af heildarsöltun sem
nam 350 þús. tunnum.
Árið 1957 keyptu Sovétrikin af
okkur 32 þúsund tonn af fisk-
flökum af ársframleiðslu sem
nam 55 þúsund tonnum og rúm-
lega 100 þúsund tunnur af salt-
síld af heildarafla sem
nam 190 þúsund tunnum.
Allir kunnugir menn vita, að
hinir hagstæðu samningar okk-
ar við Sovétríkin um kaup á
sjávarafurðum okkar, hafa
beinlínis gert okkur kleift að
reka framleiðsluna af fullum
krafti. Hefði markaðanna þar
ekki notið • við, hefði óhjá-
kvæmilega orðið að stór-
minnka framleiðsluna.
Samningar okkar við Sovét-
ríkin hafa verið hagstæðari en
flestir aðrir samningar fj'rir
það, að þeir hafa nú um skeið
verið til 3 ára í einu og því
veitt okkur meira iiryggi en
aðrir samningar.
Hvað eftir annað hefur til
þess komið að við höfum blátt
áfram beðið Sovétríkin um að
auka kaup sín vegna mikillar
framleiðslu okkar eða minnk-
andi sölu á öðrum mörkuðum.
Enginn vafi getur leikið á
því. að fiskmarkaður okkar í
Sovétríkjunum hefur revnzt
okkur betri og öruggari en
nokkur annar markaður. í flest-
um öðrum löndum hefur mark-
aðurinn reynzt okkur miklu á-
hættumeiri en þar. Þannig hafa
orðið stórsveiflur milli ára á
Amerikumarkaði okkar. Enski
markaðurinn, sem eitt sinn var
mjög stór, féll algerlega niður
um skeið. Saltfiskmarkaðir
okkar hafa allir verið mjög
háðir sveiflum og er nýjasta
dæmið þar Brasilía.
Við verðum hins vegar að
játa, að við höfum á margan
hátt verið óábyggilegir í af-
greiðslu upp í gerða viðskipta-
samninga t.d. við Sovétríkin, á
það einkum við um saltsíldina.
Nú fara bráðlega að hefjast
nýir viðskiptasamningar milli
íslands og Sovétrikjanna, því
síðasti þriggja ára samningur
rennur út um næstu áramót.
Augljóst er hve gífurlcga
mikilvægt það er fyrir alla af-
komu íslendinga á næstu ár-
um að nú takist að gera ennþá
milli landanna en áður liefur
stærri og meiri samninga á
verið.
----★ Er stefnt að því að
----★ eyðileggja dýrmæt-
----★ ustu markaðina?
----★-------------------
En einmitt þegar svo stendur
á, að nýir samningar standa
fyrir dyrum, þá byrja pólitísk
æsiskrif í sjálfum stjórnar-
blöðunum með svívirðilegum
dylgjum um pólitískan ágang
Rússa við okkur. Vita þeir, sem
þessum skrifum stjórna, ekki
hvað í húfi er fyrir okkur ís-
lendinga í sambandi við fisk-
markaði okkar þar eystra? Eða
stefna þeir vísvitandi að þvi að
eyðileggja fiskiðnaðinn á ís-
landi?
Einmitt þessa daga erum vlð
að biðja Sovétríkin að kaupa
af okkur meira af karfaflök-
um á þessu ári en við höfðum
upphaflega viljað seija þeim,
Viðbótarkaup þeirra á karfan-
uin ráða úrslitum um það livort
hægt verður að halda áfram
karfaveiðum og karfafrystingu,
Lagarfoss í
árekstri
Engin slys. Siglir áíram
Lagárfoss lenti í árekstri sl.
láugardagsmorgun kl. 7.20 e.
ísl. tíina. Engin slys urðu á
mönnum og skemmdir ekki
meiri en það að skipið heldur
áfram leiðar sinnar.
Árekstur þessi varð sunnan
við Nova Scotia. Var Lag-
arfoss á leið hingað frá Banda-
ríkjunum. Áreksturinn varð við
þýzkt skip Ludolf Oldendorff,
sem er um 4 þús. d. w. (Lag-
arfoss 2 þús. 200 1. Id. w. Þýzka
skipið virðist hafa skemmzt
meira en Lagarfoss, því það
beið ef-tir dráttarbát til ’ að
draga sig til hafnar. Lagarfoss
lónaði um hríð hjá þýzka skip-
inu, en hélt svo áfram ferð-
inni til Islands og er væntanleg-
ur heim í vikulokin.
eða hvort aftur á að taka upp
framleiðslubann og stöðvun á
vinnu í frystihúsunum.
Og einmitt þessa dagana er-
um við að leggja að Sovét-
ríkjunum að auka við saltsíld-
arkaupin þar sem annars er
fyrirsjáanlegt að söltun verður
stöðvuð.
En hugsið ykkur þá menn,
sem skrifa í opinber blöð órök-
studdar dylgjur um okkar
stærsta viðskiptaaðila, þegar
svona stendur á, og halda því
fram að viðskipti okkar við
Sovétríkin séu sjálfstæði fs-
lands stórhættuleg.
-★ Hvað vill ríkis-
-★ stjórnin?
Það má furðulegt telja, að
ríkisstjórnin skuii ekki hafa
mótmælt þessum órökstuddu
blaðaskrifum sem tilræði við
hagsmuni íslands, því vissulega
væri það tilræði við hagsmuni
landsins að eyðileggja beztu
markaði þess með slíkri fram-
komu.
Þessi mynd var tekin af hvíta
Ólafsvíkurhrafninum rétt eftir
að hann kom í bæinn í fyrra-
kvöld og fékk herbergi á 4. hæð
á City hotel. Eins og þið sjáið
ávarpaði hann Reykvíkinga við
komuna — er. hvað hann hefur
lesið yfir þeim er svo önnur saga.
— Hvíti hrafninn er til sýnis í
Miðbæjarbarnaskólanum,
Margir ræddu um hvíta hrafn-
inn í gær og voru nær undan-
tekningarlaust á einu máli um
að krummi ætti að iifa sem
lengst og eiga góða lífdaga, vit-
anlega hér á íslandi.
Tómas Árnason
Sameinað þing samþykkti ný-
lega einróma að taka gilda
kosningu og kjörbréf Tómasar
Árnasonar, 1. varamanns Norð-
nr-Múlasýslu, en Framsóknar-
flokkurinn óskaði eftir að hann
tæki sæti Halldórs Ásgrímsson-
ar, sem er fjarverandi vegna
veikinda. í • i
Eisenhower íorseti hyllir
þjóðir Sovétríkjanna
,,Ekkerí sem gerzi hefur eftir striðiS
hefur skyggt á aSdáun mina á þeim"
„Ekkert sem gerzt hefur síðan árið 1945 þegar ég var
síðast í Sovétrikjunum hefur varpað skugga á aðdáun
mína á þjóðum þeirra“, segir Eisenhower Bandaríkjaforseti
í boðskap sem Nixon varaforseti færði Krústjoff, forsætis-
ráöherra Sovétríkjanna, í Moskvu.
Nixon flutti Krústjoff þenn-
an boðskap nýlega þegar
hann gekk á fund hans í Kreml.
,,Ég vil fullvissa yður um það“
hélt Eisenhc.wer áfram, „að ég
tala fyrir hönd allra Banda-
ríkjamanna þegar ég segi yður
að við sækjumst aðeins eftir vin-
áttu við þessar þróttmiklu þjóð-
ir. Það hefur lengi verið ósk
mín að heimsækja Sovétríkin,
ekki aðeins til þess að hitta vini
mína frá stríðsárunum, heldur
einnig til að kynnast af eigin
raun hinni miklu uppbyggingu
og endurreisn borga úr ösku
styrjaldarinnar.
Ef til vill mun sú _ ósk ræt-
ast einhvern tíma. En ég vil
ljúka máli mínu með þessum orð-
um: Það er aldrei of seint að
byggja upp friðinn á grundvelli
heiðarleika og réttlætis".
Fyrr i boðskap sínum hafði
Eisenhower sagt að hann hefði
skoðað sovézku sýninguna sem
nú er haidin t New York og hefði
hann hrifizt al þeim miklu fram-
förum á sviði vísinda sem sýn-
ingin bæri vitni um að hefðu
orðið í Sovétrikjunum. Hann
hefði farið heim til Washington
með meiri skilningi á Sovétrikj-
unum eri hann hefði áður haft.
Ilann kvaðst vona að bandaríska
sýningin í Moskvu myndi einn-
ig glæða skilning fólks í Sovét-
ríkjunum á lífi og starfi Banda-
ríkjamanna.
Hins vegar væri þess ekki að
dyljast, sagði forsetinn, að ó-
líkt stjórnarfar í löndunum
tveimur hefði torveldað sambúð
þeirra. Þetta bæri að harma
ekki sízt vegna þess að svo þyrfti
ekki að vera. Báðir yrðu að gera
allt sem þeir gætu til að jafna
ágreining 'og ryðja úr vegi öllu
því sem stæði vináttu þeirra fyr-
ir þrifum.
Viðræður Krústjoffs
og Nixons
Síðar um daginn var banda-
ríska sýningin opnuð og gerði
Nixon varaforseti það. Þeir
i .
sýningarsvæðið og ræddust við
á göngu sinni Mikill mannfjöldi
hópaðist um þá, blaðamenn og
ljósmyndara., en einnig rússnesk-
ir verkamenn sem unnið hafa að
þvi að koma sýningunni upp.
Var þeim vel fagnað.
Fréttaritarar segja að þeir hafi
deilt um kosti og galla kapítal-
ismans og sósíalismans og rætt
um ýms alþjóðamál. Hvorugur
setti ljós sitt undir mæliker né
var myrkur í máli, en allt fór
fram í góðu. Fréttaritari brezka
útvarpsins sagði þó að svo hefði
virzt sem Krústjoff hefði eitt
sínn misskilið einhver ummæli
Nixons um Berlínarmálið og
tekið þau fyrir hótun. Hann
svaraði að Sovétríkin væru ekki
hrædd við neinn, styrkur þeirra
heíði aldrei verið meiri og vopn
þeirra betri en nokkurs annars.
Nixon sagði þá að í styrjöld sem
nú væri háð skipti ekki máli
hver hefði öflugri vopn, því að
enginn mundi hrósa sigri.
Eiseníiower er velkominn
Þegar Nixon hafði lesið boð-
skap Eisenhowers í Kreml um
morguninn sagði Krústjoff að
Eisenhower væri velkominn til
Framhald á 7. síðu