Nýi tíminn - 19.11.1959, Síða 3

Fimmtudagur 19. nóvember 1959 — NÝI TÍMINN — (3
Þorvaldur Þórarinsson
landið og fólkið sem það bygg-
ir. Það skal því verða afmælis-
ósk min að honum megi verða
að trú sinni.
Jakob Benediktsson.
★
hart að sér vegna jarðvegs-
fræðilegra verkefna, en þessi
skapgerðareinkenni eru ó-
venjulega alhliða áhugi og
víðtæk þekking, hjálpfýsi og
vandvirkni.
Við felldum báðir hug til
sömu stúlkunnar og höfum síð-
an verið að hittast öðru hvoru,
og ailtaf á hennar leiðum.
Ég man eftir þér í forustu rót-
tækra stúdenta. Þú gekkst ein-
arður fram og vildir snemma
standa í bardaga, og ef þú hefðir
verið uppi á dögum Egils er ekki
að vita hvað ungur þú hefðir
„höggvið mann og annan“.
Tímarnir voru líka bardaga-
heitir: kreppa, stöðugar kröfu-
göngur, verkföll og oft slags-
mál, nazistastrákar að vaða
uppi og bæjarstjórnin eins og
hún var. Við fórum í hverja
kröfugöngu með öðrum at-
vinnuleysingjum.
Og þá hófst stríðið vegna
skáldskaparins. Við mættum
henni oft og manstu hvað hún
brosti stundum öryandi? Þeg-
ar Halldór var beðinn að hætta
íestri á Þórði halta í Iðnó
reiddumst við úr hófi fram og
stofnuðum til mótmælafundar í
TSiýja Bíó með háreysti svo að
þakið ætlaði af húsinu. Og eft-
ir það gengum við í Hvíta-
sunnusöfnuð Kiljans, sem Þór-
hergur kallar svo heitur af af-
hrýðisemi, vitandi ekki sjálfur
að hann er okkar eini guð en
Halldór bara skáldið, í hæsta
lagi skáld guðs.
• Þá var ekki verið að setja
Ijós sitt undir mæliker, stofn-
að byltingarfélag rithöfunda og
hókaútgáfur með stórum nöfn-
um. Og þú varst úr hópi ungra
sveir.a valinn verzlunarstjóri
Heimskringlu, áttir með öðrum
■orðum að koma byltingunni á
markaðinn. Og hver var bylt-
íngin: Halldór, Þórbergur,
■Gunnar, Jóhannes úr Kötlum,
Steinn Steinarr, Halldór Stef-
ánsson og aðrir fuglar sem fáir
vildu á þeim érum sjá bók
eftir. Þær þóttu ýmist lúsugar
•eða með hrökkálum, þar sem
menn nú finna ilm rósa og
heyra þrastasöng í skógi. Á
Ueimskringlu hlóðust skuldir og
víxlar, og ef þér tókst að reyta
upp í víxil var það ekki fyrr
en á síðasta degi eftir lokun-
artíma í bönkum svo að varð
áð leita til við bakdyrnar.
En hví skyldi ég vera að
rekja þetta lengur? Þú fórst
til Bandaríkjanna að forframa
þig, varst lengi í burtu, en
einhvernveginn vissi ég alltaf
af þér, því að þú ert þannig
gerður að ef maður einu sinni
kynnist þér þá liggja til þín
•svo sterkar taugar. Og svo var
stúlkan öðru hvoru að minna
mig á þig.
Eftir að þú komst heim höf-
um við oft orðið samferða og
hitzt á hennar leiðum. Her-
námið kom og þær særingar
allar gegn þjóðinni, og þú safn-
aðir yfir 28 þúsund íslending-
um til að mótmæla refsingu
þeirra sem vildu forða landinu
frá smán. Og síðustu árin höf-
um við haft einstaklega
skemmtilegt samstarf í MÍR:
alitaf að mennta þjóðina og
reyna að koma viti fyrir hana.
Menn eru undarlegir og þú
ert einn af þeim. Ég skil vel
I i m m t n g u v
að þú reiddist Þórði halta.
Hann vildi fara að öllu með
lagi, þú vilt ekki fara að neinu
með lagi. Og að hinu leyti
finnst mér þú hvergi eiga bet-
ur heima en í háu dipiómatíi
og ættir helzt að vera ambassa-
dor í Washington. Þú ert með
afbrigðum félagslyndur, en ert
þotinn á fjöil áður en nokkur
veit af og dorgar einn þíns
liðs í ám eða vötnum tímun-
um saman. Enginn er bundnari
Flokknum, en þó finnst mér þú
alltaf standa einn í flokki. Einu
sinni afneitaði Brynjólfur þér
á sjálfu Alþingi, það var í eina
skipti sem þú vildir fara að
Þorvaldur Þórarinsson
með lagi, og það var við dana-
konung. En þú tókst ekkert
mark á þessari afneitun. Hvað
oft sem þér kynni að verða af-
neitað yrðir þú eftir sem áður
innstur í Flokknum. Og eitt hef
ég aldrei skilið: hvað þú ert
gefinn fyrir að þrátta á fund-
um. Mér finnst fundir beztir
þegar aílir þegja nema Einar.
En hver er stúlkan? Hún er ,
töframær. Á dögum Jónasar
var hún með rauðan skúf á
peysu. Þorsteini var hún eina
lífið og hánn sá hana í bjartri
mynd. Ég hef grun um að í
þínum augum sé hún mjög
björt. Jóhannes úr Kötlum
mætti henni á hjóli með
drengjakoll. En þegar ég sá
hana síðast var hún með tindr-
andi svört augu og þykkar
fléttur niður á bak. Hún er |
síung og verður fegri með
hverium degi. í fvrsta sinn sem J
ég sá að hún hló við þér varð
svipur binn svo biartur og
augun svo hlý að ég get ekki
gleymt því. Meðan hún er á
leið þinni þarftu ekki að ótt-
ast neinn aldur. Ég óska þér
til hamingju með samfylgd
hennkr.
Kr.E.A.
★
Svo stendur á bókum að Þor-
valdur Þórarinsson sé fimm-
tugur í dag. Þetta má vel satt
vera þó að aldrei hafi mér til
hugar komið að líta á Þorvald
öðruvísi en sem ungan mann.
Hann hefur sem sé til að bera
þann hæfileika sem öðrum
fremur heldur mönnum uril-"'
um: óslökkvandi áhuga á
mörgum efnum og ólíkum svið-
um. -Lærdómsgrein hans og
meginstarf, lögfræðin, er mér
lokuð bók; kunningsskapur
okkar er ekki af lögfræðilegum
toga. Hins vegar þykir mér
fullvíst að þau einkenni Þor-
valds sem ég hef kynnzt og
met mest séu honum betri en
engin i daglegu starfi. Ég á
hér ekki sérstaklega við harð-
vítugan baráttuvilja hans í
stjórnmálum og félagsmálum,
sem hefur þó verið drjúgur
þáttur í ævistarfi hans. Ég á
miklu fremur við hitt að mér er
til efs að Þorvaldur hafi nokkru
sinni setið sig viljandi úr færi
á að fylgjast með því sem til®-
menningar má teljast á þessu
landi, og það allt að einu þó
að afleiðingin hafi orðið næt-
urvinna og svefnmissa. Hjálp-
fús maður á ævinlega naumt
skammtaðar tómstundir. En
Þorvaldur hefur notað sér þær
vel; hann er með ólíkindum
fróður um marga hlut-i, ekki
sízt í bókmenntum og tónlist.
Og hann hefur áunnið sér það
viðhorf og þann skilning á
fræðimennsku og vísindum sem
oft skortir á þessu landi: að
gera skýran mun á káki< og því
sem unnið er af trúmennsku,
í hverjum fræðum sem vera
skal, að mæla ekki afrek ís-
lenzkra manna við innlendar
hundaþúfur heldur á alþjóð-
legan mælikvarða.
Þorvaldur hefur löngum ver-
ið mikill laxveiðimaður og
ferðamaður. Leyndardómar lax-
veiðinnar eru mér litlu skiljan-
legri en lögfræði; en ég hef
verið með Þorvaldi á ferðalög-
um og lært að meta dugnað
hans og félagslyndi, en engu
síður tilfinningu hans fyrir ís- ^
Undanfarna morgna frá kl.
rúmlega sjö til um 11 hefi
ég setið á skrifstofu Þor-
valdar Þórarinssonar við yf-
irlestur á handriti um jarð-
veg, sem ég vinn nú að. Þor-
valdur er mjög málhagur, og
því leitaði ég aðstoðar hans
um orðaval, orðalag o. fl.
Væri hann einráður, mynd-
um við hefja yfirlesturinn kl.
sex að morgni, til þess að
geta unnið sem lengst ótrufl-
aðir af símahringingum og
heimsóknum á lögfræðiskrif-
stofuna. Það iýsir raunar vel
skapgerð Þorvaldar, að hann
skuli í nvkilli önn lögfræði-
og félagsstaría leggja svo
Kunningsskapur okkar Þor-
valdar hófst liaustið 1941, er
við urðum samskipa og sam-
ferða til íþöku í Bandaríkjun-
um, þar sem Cornell háskóli
er til húsa. Þorvaldur lagði
stund alþjóðalög við laga-
skóla þessarar menntastofn-
unar og lauk þaðan meistara-
prófi (masters degree) — af
gagnkvæmri virðingu og
kurteisi ávarpa ég Þorvald
jafnan sem magister, en
hann mig sem doktor). Er
mér kunnugt um, að hann
naut mikils álits kennara
sinna. Hann dvaldi og um
skeið við Harward háskóla
við rannsóknir á sviði al-
Framhald á 11. síðu
Bur! með Bandaríkjamenn
Bandarískir her-
menn sem gæta
Iandsvæðisins meðfram Panamaskurði sem Bandaríkin lialda
liernumdu, varna með brugðnum byssustingjum Panamamönn-
um að komast inn á svæðið til að draga þar fána Panama að
hún. Á þjóðhátíðardegi Panama um daginn ruddist múgur
manns inn á liið hernumda svæði, reif niður bandaríska fán-
lenzkri náttúru og trú hans á ann og dró þjóðfána Panama að luin í staðinn.
I slendingar á kínverskn leiksvlði
Þessi mynd er ekki teltin
í Þjóðleikhúsinu, heldur í
kínversku stórborginni
Nanking. Engu að síður
eru þrír Islendingar á
leikkvlðirttpo ásalmtu i hinunv
kínversku listamönnum,
en það eru frá hægri þeir
Sigurður Guðnason, Egg-
ert Þorbjarnarson og
Gunnar Benediktsson.
Þeir tóku þátt í liátíða-
liöldunum í Kína í tilefni
af 10 ára afmæli alþýðu-
'hrSveldfsirts-^emrifulltrúá^'
Sósíalistaflokksins, og
þegar þeir komu til Nan-
king var haldin sérstök
leiksýning þeim til lieið-
urs og flutt „Jaðe-arm-
bandið“ sem einnig má
sjá I Þjóðleikhúsinu hér
þessa da.gana. Myndin er
^n^Kjff+o^ega^.Jinu^ r[ ís-
lenzku gestum og lista-
mönnunum er fagnað á
leiksviðinu í sýningarlok.