Fréttabréf Ættfræðifélagsins - 01.04.1992, Blaðsíða 4

Fyrirspurn
Ég yrði feginn ef einh vcr gæti upplýst mig um eftirfarandi:
Hver var og hverra manna, Helga Jónsdóttir. Maður
hennar var Sveinn Jónsson f.1792 - d.1846. Ættartölur
segja að þau hafi búið á Stóra-Kambi, Breiðuvík, Snæ-
fellsnesi. Sonur þcirra var Stefán f.1824 - d.1902, bóndi
Frakkanesi, Reynikeldu og Á á Skarðsströnd, faðir þess
kunna manns Eyjólfs Stefánssonar frá Dröngum. Svcinn
var sonur Jóns (f. 1766) b. Þverbrekku í Öxnadal, Sveins-
sonar á Þverá, Eiríkssonar hreppstj. Sörlatungu í Hörgárdal,
Hallgrímssonar. (Trúlega er Sveinn sá hinn sami sem cr í
Heiðarhúsum, Möðruvallasókn árið 1801?)
Það eina sem ég veit um Helgu er að hún deyr frá
Stefáni syni sínum ungum (þ.e. fljótlega uppúr 1824) og
flytur þá S veinn með Stefán son þeirra norður í land. E.t. v.
var Helga kynjuð af Snæfellsncsi? (Sjá “Nýjar kvöldvökur”
1961 bls.130 og bókin “Kaldur á köflum”).
Þá þekki ég ekki ætt móður Svcins og veit ekkert um
konur Sveins á Þverá, Eiríks í Sörlatungu eða Hallgríms.
Gunnar Guðmundsson frá Heiðarbrún,
Box 77
850 Hella.
Svar viö fyrirspurn
Vegna þess að aðeins hefur dregist að birta bréfið frá
Gunnari, þótti okkur rétt, að láta fylgja hér mcð nokkrar
alhuganir á því, sem hann spyr um, og við höfum komist
að:
Sveinn Jónsson og Helga Jónsdóttir voru bæði norð-
lensk. Sveinn var fæddur 5. ágúst 1792 á Þverbrekku í
Öxnadal, sonur Jóns bónda þar, Sveinssonar b. á Þvcrá í
Öxnadal, Eiríkssonar b. og hreppstjóra í Sörlatungu, Hall-
grímssonar (eins og fyrirsp. nefnir). Móðir Sveins, og
kona Jóns á Þverbrekku, var Guðlaug, dóttir Jóns Ólafs-
sonar og Sigríðar Jónsdóttur á Þverbrekku. Fyrri kona
Svcins á Þverá, og móðir Jóns á Þverbrekku, var Kristrún
dóttir Jóns prests Ketilssonar á Myrká, og konu hans,
Þorbjargar Jónsdóttur prests á Myrká, Þórðarsonar. Kona
Eiríks Hallgrímssonar í Sörlatungu og trúlega móðir Sveins,
var Sigríður ísleifsdóttir.
Helga, kona Sveins á Stóra-Kambi, var fædd 2. okt.
1792áHöllustöðum íSvínavatnshr. íHúnaþingi. Foreldr-
ar hennar voru Jón Halldórsson b. á Höllustöðum og kona
hans Þórunn Kráksdóttir. Þórunn var dóttir Kráks Svc-
inssonar b. og smiðs á Lcifsstöðum í Bólslaðarhlíðarhr.
Hún., og fyrri konu hans, Hclgu. Krákur var sonur Sveins
prests Pálssonar í Goðdölum og konu hans, Guðrúnar
Þorsteinsdóttur.
Að prestum þeim, sem hér hafa verið nefndir standa
ýmsar ættir, sem finna má í ísl. æviskrám P.E.Ó. og víðar.
Sveinn og Helga gengu í hjónaband 19. sept. 1820 í
Svínavatnssókn og fiuttu árið eftir til Ólafsvíkur, en þar
hafði Sveinn verið áður. Þar fæddist fyrsta barnið þcirra,
Jón,þann 12.des. 1821.ÚrÓlafsvíkhafaþautrúlcgafiuttst
í Breiðuvík, þar scm þau bjuggu lcngst á Stóra-Kambi, og
þar hcfur Stefán líklcga fæðst um 1824. Önnur börn þeirra
hafa sennilcga vcrið Gísli, f. um 1826 og Anna f. 1831, en
þar scm þau ólust ckki upp hjá foreldrum sínum, er ekki
hægt að fullyrða um ætterni þcirra að lítt athuguðu máli,
en kirkjubækur vantar alveg úr Brciðuvíkurþingum fyrir
1830 og sumar lengur. Gísli ólst upp upp hjá Hannesi
Jónssyni sóknarprcsti þarna, en Anna var í Gröf fyrstu árin.
Jón fylgdi alveg foreldrum sínum og Stefán að mestu, þar
til Helga, móðir þeirra lést á Stóra-Kambi, 8. apríl 1834.
Hún hefur sýnilega verið búin að vera vcik nokkur ár og
1833 er Stcfán sendur norður að Köldukinn, Torfalækjarhr.
í Húnv.s. þar sem Þórunn Kráksd. amma hans, og Gísli,
sonur hcnnar bjuggu. Fyrir norðan var svo Slefán, þar lil
hann fiutti á Skarðsströndina um 1860. Sveinn fór ekki
aftur norður eftir lál Hclgu, heldur var áfram í Brciðuvíkinni
ásamt börnum sínum öðrum en Slefáni. Hann dó í Gíslabæ
á Hcllnum 1. apríl 1846.
Um böm Sveins og Helgu, sem við teljum vera, önnur
en Stefán, mætú segja þetta: Gísli fór að Búðum í Staðarsvcit
1846, cn Jón og Anna fóru úr Brciðuvíkurþingum 1849,
Anna í Miðfjörð, en Jón í Helgafellssvcit þar sem hann
kvæntisl 31. okl. 1850, Bcrgljótu Guðmundsdóttur frá
Hólum, þar í sveit.
Þá látum við þessu lokið. Það hefði mátt segja mcira
um þetta fólk, t.d. er fæðingar- og dánardægrum að mestu
slcppt, þó um sé vitað. Og þar sem þctta cr hugsað sem
svar, til þcss að koma Gunnari á sporið, en ckki fullkomin
ættrakning, látum við hér við sitja.
í apríl 1992
Hólmfríður Gísladóttir
Eggcrt Th. Kjartansson
Heimilisfólkiö á Reykjum
í hinu mjög svo skcmmtilega bréfi Eyjólfs Jónssonar á
ísafirði, cr birlist í síðasta fréttabréfi, er lítilsháliar villa.
Hann tclur að hjúin á Rcykjum séu önnur í Manntali 1801
(sem tckiðvar 1802), cn árið 1798, cn það crckkiaðöllu
leyti rétt. Jón sá Jónsson, scm lagaði orð dönsku úr, var að
vísu farinn, og í hans stað kominn Ásbjörn Vigfússon.
Bergþór og Bjarni cru cinnig farnir, cn komin ný vinnu-
kona, Anna Eiríksdóttir. - Þær Sigga, sem þagað gat við
rokkinn og Þórdís, scm við þráðarspuna sat, voru kyrrar á
sínum slað 1802.
24.8.1992
Sólvcig Guðmundsdóttir
Við nánari athugn sé ég að Bjarni cr kominn að
Kálfhóli, Ólafsvallasókn, og Bcrgþór cr orðinn vinnu-
maöur á Ólafsvöllum. - S.G.
4