Laugardagsblaðið - 24.09.1955, Blaðsíða 4

Rilatjód og
áiiyrgÖarmaður:
Arni bjarnarson,
AknreyzL
Laugardagsblaðið
Laugardagur 24. sept. 1955
Kemur nt á langirdögnœ
'Srð kr. 10 á áreíjórð.
í lausaeöln kr. L
PrentsmiSja
Bjöms Jónuonar h-f.
prentaSi.
Níræður:
Friðiiinnir Sigurðs§on
Rauðu-Skriðu
Jínos Rojnor yfirlœhnir
iœtur oj störjom
Hinn 16. júlí s. 1. varð Friðfinn
ur Sigurðsson í Rauðu-Skriðu
n'ræður að aldri. Hann er fædd-
ur að Hóli í Kinn þennan dag ár-
ið 1865. Friðfinnur er af merku
bændafólki kominn í báðar ættir
og hefir eins og hin gagnmerku
systkini hans, sem löngum voru
kennd við Ilalldórsstaði í Kinn,
borið giftu til þess að halda vel á
fornum ættarkostum, miklum
fjölda manna til gagns og viðvar-
andi blesunar, en sjálfum sér til
mikils sóma.
Friðfinnur í Skriðu var mörg-
um kostum búinn og þannig
geiður, að hann fór vel og flest-
um betur, með alla þá mörgu
hluti, sem honum voru fengnir í
hendur til varðveizlu. Af því
leiddi fljótt, að honum voru fal-
in mörg trúnaðarstörf, öðrum
mönnum fremur. Þó svo væri, að
Friðfinpur ræki lengst af stórbú-
skap í Skriðu, á þingeyska vísu,
og væri um langt skeið einn gild-
asti bústólpi héraðsins, hafði
hann nægan tíma afgangs, að því
er virtist, til opinberra starfa.
Hann gegndi hreppsnefndarstörf-
um í Aðaldal í fullan fjórðung
aldar. Hann var úttektarmaður
þar í þrjá áratugi. Hann var for-
maður Ledftarfélags Aðaldæla í
16 ár. Hann var einn af stofn-
endum Smjörbús Aðaldæla og
Búnaðarfélags sveitarinnar. Hann
var umsjónarmaður vega og
verkstjóri í Aðaldal langa tíð og
svo mætti lengi telja. — Áður en
Friðfinnur fór úr föðurgarði,
Halldórsstöðum í Kinn, átti hann
merkan þátt í félagsmálum þar í
sveit sem einn af stofnendum
Sparisjóðs Kinnunga. Þá stofnun
studdi hann af dáð og dug alla
sína starfsdaga. Sparisjóðurinn
á því Friðfinni í Skriðu mikið að
þakka og á hann sinn góða þátt í
eflingu sparisjóðsins og vel-
gengni.
Þegar Friðfinnur í Skriðu var
ungur maður, fór bylgja lítt
reyndrar hugsjónar eldi um hér-
aðið, en það var stofnun fyrsta
kaupfélagsins á íslandi. Frið-
finnur var snemma einn af áhuga-
mestu mönnum hér um kaupfé-
lagsmál, enda var hann deildar-
stjóri í sinni sveit um langan
tíma. 011 afskipti hans af kaup-
félagsmálum eru á þann veg, að
telja verður hann skilyrðislaust í
hópi beztu samvinnumanna. Fyrir
tveimur árum síðan, 88 ára að
aldri, sat hann sem heiðursgest-
ur aðalfund K. Þ., en sem varð
til þess að hann hrasaði þar í
stiga og hefir ekki risið til starfa
síðan. Þegar samvinnumyndin
„Viljans merki“ var sýnd í hérað-
inu í sumar, gat Friðfinnur því
ekki sótt hana, þó sjón, heyrn og
andlegt þrek væri til þess hæft.
En í sambandi við níræðisafmæli
Friðfinns, var skemmtilegt að
geta sýnt honum þann verðuga
heiður, að láta myndina skýra
frá því á stofuþilinu í Skriðu,
hvernig þrekmiklir bændur og ó-
kvikulir hafa látið hugsjónirnar
rætast.
í sveitum landsins liefir orðið
mikil bylting á undanförnum ár-
um. Á hinu forna höfuðbóli
Skriðu, hefir liinn nýi tími fest
rætur í stórbrotnum myndum,
bygginga, ræktunar og rafljósa.
Þar dvelur nú enn hinn níræði
öldungur hjá sonum sínum, ekki
jafn hvatur á fæti og áður, en
andlegur þróttur liinn sami. Enn
lifir hin sama löngun friðarhöfð-
ingjans til að miðla málum. Enn
logar áhuginn fyrir málefnum
samvinnumanna. Enn vakir hug-
urinn yfir viðfangsefnum land-
búnaðarins. Karlmennska og lífs-
þróttur skín enn úr hverjum and-
litsdrætti og lokkar fram „bros
móti komanda degi.“ Þannig tek-
ur Friðfinnur í Skriðu ellinni.
Margir vinir Friðfinns heirn-
sóttu hann á níræðisafmælinu og
sendu honum kveðjur og skeyti.
Um leið og ég sendi honum árn-
aðaróskir mínar og þakkir, vil ég
bera fram þá ósk, að sem flestum
íslenzkum bændabýlum mætti
auðnast slíkt lán, að hafa á að
skipa j afn farsælum bústólpum
og félagsmálamönnum og Frið-
finnur í Skriðu hefir verið heim-
ili sínu, sveit og héraði.
Baldur Baldvinsson.
Hiiuhur Snorrason tekir
við ritstjórn Tímans
Blaðið hefir sannfrétt það, að
Haukur Snorrason, sem verið
hefir ritstjóri Dags um langt
árabil, flytji til Reykjavíkur um
n. k. áramót, og taki þar við rit-
stjórn Tímans.
Þórarinn Þórarinsson, sem hef-
ir verið aðalritst j óri blaðsins,
mun að mestu hætta störfum, en
þó rita greinar um stj órnmálaleg
efni fyrst um sinn.
Um n. k. áramót mim Jónas
Rafnar yfirlæknir í Kristnesi
hætta störfum þar, og hefir hann
sagt starfi sínu lausu frá 1. jan.
n. k. Jónas hefir verið yfirlæknir
iiælisins frá stofnun þess 1927, og
.eyst öll s n störf af hendi með
mikilli samvizkusemi og skyldu-
rækni, svo sem landskunnugt er.
Ekki mun fullráðið nú, hver iaki
við yfirlæknisstarfinu á Kristnes-
hæli.
Skjálfandðfljótsbrúin
nýju við Stóruvelli tekin
í notkun
Lokið er við að prófa burðar-
þol nýju Skjálfandafljótsbrúar-
innar við Stóruvelli í Bárðardal.
Var hlaðið á hana 80 smálestum
af sandi, og svignaði hún hvergi,
og virðist vera hin traustasta. Er
nú umferð um hana þegar hafin,
og verður þetta stórfeld sam-
göngubót fyrir Bárðardalinn. —
Nánar verður sagt frá þessu mikla
mannvirki í næsta blaði.
Fimmtugur
S. I. sunnudag varð Björn
Halldórsson, héraðsdóinslögmað-1
ur og bóndi í Knararbergi
fimnitugur. — Björn hefir rekið
lögfræðiskrifstofu hér í bæ í
fjöldamörg ár, ýmist einn eða í,
félagi við aðra, og getið sér hins
bezta orðs í starfi sínu, enda
prýðis gáfum gæddur og dreng-
ur góður í hvívetna.
í vor eð leið keypti Björn
jörðiná Knararberg í Ongul-
staðahreppi og flutti alfarinn
þangað með fjölskyldu sína. —
Hann er kvæntur Maríu Skúla-
dóttur (Sigfússonar fyrrv. fylkis-
þingmanns í Manitoba) og eiga
þau 3 börn.
Sjötugur
Ingólfur Indriðason, bóndi á
Húsabakka í Aðaldal, varð sjöt-
ugur þann 17. ágúst s. 1. Hann
hefir búið á Húsabakka um 30
ára skeið, og bætt jörð sína
myndarlega, bæði að jarðrækt og
nýhyggingum. Hann er vinsæll
mjög, enda viljað hvers manns
vandræði leysa. Kvæntur er hann
Maríu Bergvinsdóttur frá Brekku
í Aðaldal, hinni mestu dugnaðar-
og sæmdarkonu. Hafa þau eign-
ast 8 börn, öll hin mannvænleg-
ustu.
vikunnar
— Dagbók
*B‘Ki
Kirkjan: Messað í Akureyrarkirkju
n. k. sunnudag kl. 2 e. h. Sálmar: 573,
194, 226, 222 og 451. — (K. R.)
H júskapur.
Sl. laugardag voru gefin saman í
hjónaband í Miðgarðskirkju í Grímsey
ungfrú Hulda Reykjalín Víkingsdóttir
og Þorlákur Sigurð.son sjómaður. —
Heimili þeirra er í Garði í Giímsey.
Nœturvörður
á laugardag og sunnudag 24. og 25.
sept. er í Akureyrar-Apóteki, sími 1032.
Laufás
F’ramh. af 1. síðu.
rennsli í veggi, og annað það, ssm
íslenzkum torfbæjum varð mest
að tjóni. En hverjir eiga að hera
þann kos’nað? Þar eiga ríki og
héruð að leggja saman. Um
stuðning ríkisins skal ekki fjöl-
yrt, hann verður að koma af því
fé, sem árlega er veitt til vernd-
unar fornminja, en vera með ríf-
legra móti, þar sem um svo sterkt
á*ak er að ræða. Hins vegar ber
héruðunum, vesturhluta Þingeyj-
arsýslu og Eyjafirði að leggja
fram sinn skerf. Laufás er að
nokkru leyti á mörkum tveggja
sýslna. Lagalega heyrir hann til
Þingeyjarsýslu, en eftir legu sinni,
eru tengsli lians til Eyjafjarðar.
Heiman frá Laufási blasa við
meginbyggðir alls Eyjafjarðar.
Þarna eiga því héruðin bæði að
leggja saman, opinberir sjóðir
þeirra, stofnanir og einstaklingar
eiga allir að leggjast á eitt um að
reisa við hinn gamla bæ og
vernda hann. Annað er naumast
samboðið svo fjölmennum héruð-
um og vel menntum.
Hér hefir einungis verið um
það rætt, að endurreisa Laufásbæ
þar sem hann stendur, enda væri
það á allan há't skemmtilegast.
En hitt hefir einnig komið til íals,
að flytja hann og reisa að nýju
t. d. á Akureyri. Sú hugmynd er
einnig álitaverð. Þá aðferð hafa
Norðmenn haft um gömul hús
víðs vegar í landi þeirra. Þau
hafa verið flutt og endurreist, á
þeim stöðum, sem flestir koma,
og þannig gegná þau bezt hlut-
verki sínu til fræðslu og minning-
ar um liðinn tíma. Að vísu má
segja, að nokkru öðru máli gegni
um timburhús en torfbæi, er um-
flutning er að ræða, en þó er sá
munur minni, en í fljótu bragði
virðist. Þegar bærinn verður end-
urreistur, þá þarf hvort sem er að
endurnýja alla veggi og þök, og
búa um þau að nýjum hætti. Og
þegar svo er, þá skiptir minna
máli, hvort það er á gamla staðn-
um eða bærinn er fluttur til. Við
flutninginn, ber vitanlega að
flytja ekki einungis viði alla,
heldur og grjót úr veggjum, og
gæta þess, að allt sé byggt að
nýju í sama móti og áður.
Hér hefir verið bent á tvo
Annars alla næstu viku í Stjörnu-
Apóteki, sínii 1718.
Nœturlœknar nœstu viku:
Laugard. og sunnud. 24. og 25 sept.
Pétur Jónsson, Hamars. 14, sími 1432.
Mánud. 26. Frosti Sigurjónsson, Helga-
magrastr. 17, sími 1492. Þriðjud. 27.
Sigurður Olason, Hrafnagikstræti 21,
sími 1234. Miðvikud. 28. Stefán Guðna
son, Oddag. 15, sími 1412. Fimmtud.
29. Bjarni Rafnar, Skólastíg 11, sími
2262. Föstud. 30. Pétur Jónsson.
möguleika um endurreisn Laufás-
bæjarins. Aðalatriðið er, að haf-
ist verði handa, svo að þe'ta
merkistákn um byggingartækni
liðins tíma verði ekki eyðingunni
að bráð.
Um miðjan mánuðinn andað-
ist að heimili sínu, Haga í Aðal-
dal, kennarinn og skáldið Jóhann-
es Friðlaugsson frá Fjalli. Hann
var fæddur að Hafralæk í Aðal-
dal 29. september 1882. Foreldr-
ar hans voru Friðlaugur Jónsson
og Sigurlaug Jósefsdóttir.
Jóhannes stundaði nám á
Möðruvöllum og síðar í Flens-
borg, og lauk þaðan kennara-
prófi, en stundaði svo kennslu
alla ævi, lengst af í heimasveit
sinni. Einnig um tíma í Hvols-
hreppi í Rangárvallasýslu og Bol-
ungavík. Kennslustörfum hætti
hann 1949 fyrir aldurs sakir, og
heilsubrests og hafði þá verið
kennari um 45 ára skeið. Auk
barna- og unglingafræðslu fékkst
hann íalsvert við rits'.örf og hafa
margar smásögur, ritgerðir og
kvæði birst eftir hann í blöðum
og tímaritum, og dýrasögur hans
verið gefnar út í sérstakri bók.
Þá tók Jóhannes þátt í ýmsum
félagsmálum og stofnaði kennara-
félag Rangárvallasýslu og síðar
kennarafélag S.-Þingeyinga 1910.
Tók mikinn þátt í opinberum mál-
urn, og sat í hreppsnefndum og
um mörg ár oddviti sveitar sinnar.
Formaður Búnaðarfélagsins lengi
og formaður sóknarnefndarinnar.
Jóhannes var vel greindur maður
og bera ritgerðir hans og sögur
þess merki. Kvæntur var hann
Jónu Jakobsdóttur, og bjuggu
þau í Haga allan sinn búskap.
Þau eignuðust 8 börn, sem öll eru
á lífi.
Jóhannes verður jarðsunginn
frá Nesi í Aðaldal miðvikudag-
inn 28. sept.
Gerisf áskrifendur að
Laugardagsblaðinu.
Jóhaanes Friðlaugsson
d Fjfllll, Ifltiim