Landneminn - 01.06.1948, Síða 9

Þegar Hekla tók aö spúa í fyrra til
Htikillar ánægju fyrir flugfélög og bíla-
stóðvar stormuðu hingað menn af öðrum
löndum fyrir forvitni sakir, meðalannars
■tokkrir Bretar. Ég las heilmikið viðtal
'ið einn þeirra og sveimér ef hann hefur
ekki ofnæmi fyrir eldgosum: við að sjá
fjallið í gangi rennur það alltíeinu upp
fyrir manninum, að hann sé staddur í
aldeilis stórmerkilegu landi. Ekki nóg
með það, svo segir hann ganskepent: —
stórmerkilegt land, ergó stórmerkileg
þjóð. Þetta heitir rökfræði kurteisinnar.
Með fullri virðingu fyrir Heklu og at-
höfnum hennar vona ég, að útlendingar
þurfi yfirleitt ekki að heimsækja þann
stað til að komast að þessari niðurstöðu
um þjóðina. Það væri ægilegt.
Þeir tímar eru raunar liðnir að íslend-
ingar þóttu hvergi í húsum hæfir vegna
°þrifa. í þá daga var það Hekla, sem
gerði okkur frægasta, því um hana lá leið-
tu að híhýlum andskotans. Eflaust höfum
við þótt merkilegt fólk þó — ekki síðuren
nú. Mikið eigum við Heklu að þakka.
★
Við sem nú lifum lítum á landið okkar
alltöðrum augum en langalangafar okkar
Þldæmis; þeir sáu fyrstogfremst samsafn
af lífshættulegum fjallvegum, öskufalli,
iókulóm, snjóhyljum og ég veit ekki
hverju, þarsem við afturámóti prílum fjöll-
m á skiðum um hávetur, fljúgum yfir
ffeklu gjósandi og þjótum um allar triss-
'*r í l)íl ó sumrin. Tæknin og menningin
utrýma hættunum, gera þær að sporti,
fsland er orðið fallegt og vinalegt — fyrir
þá, sem kæra sig að kynnast því.
Þeim fer held ég fjölgandi, sent langar
að kynnast landinu; það er ágætt. En
°kkar stórmerkilega þjóð þyrfti lika að
hynnast sjálfri sér — og þar vantar mik-
>ð ó.
★
Gestir útlendir, sem eru í þeim metum
hér að orð þeirra þykja hlaðamatur,
hljóta að fó skrýtna hugmynd um þjóð-
ina. Blaðamennirnir dengja alltaf á þá
sömu spurningunum; útlendingur í við-
talsklassa, sem kemur hingað á flugvöllinn
um miðnætti í skammdeginu og hitti á
hæinn rafmagnslausan er áreiðanlega ckki
húinn að stíga háðum fótum til jarðar,
þegar farið er að pína hann til sagna:
hvernig lízt yður á Reykjavík, hvernig
þykir yður ísland, hvað finnst yður um
kvenfólkið okkar o. s. frv., og af tómri
kurteisi neyðist veslings maðurinn til að
láta útúr sér einhverja vitleysu. Svo sjá-
um við í hlöðunum glæsileg viðtöl, okkur
er hælt á hvert reipi, við erum ánægð,
enginn sér neitt athugavert við það, þó
allar spurningarnar séu kannski um okk-
ur sjálf en engin um land og þjóð við-
komandi persónu. Við erurn semsagt á-
nægð þó allt viðtalið jafngildi þvi að mað-
urinn hefði skrifað undir yfirlýsingu um
að hann sæi ekki eskimóa á staðnum.
★
Eitthvað er að, hvortsem okkur líkar
hetur eða verr. Það skyldi aldrei vera
arfur liðinna alda, þegar Hekla var púst-
rör helvítis en Islendingar hjuggu í mold-
arhaugum og töldust ekki til rnanna. —
Allavega vairi ekki nema sjálfsagt við
reyndum að vinna hetur fyrir því, sem vel
er um okkur sagt og varla stæðum við
svona á öndinni yfir áliti annarra ef við
þekktum okkur nægilega sjálf.
En ég sagði við værum að kynnast land-
inu —• — —
★
Sunnudagskvöld í maí 1948. Ég var að
drekka kaffi með Bassa og Knúti, ný-
kominn onúr skíðaskála. Kaffið er húið
— löbbum niðrá Arnarhól að sjá sólar-
lagið, segir Knútur. Svo göngum við niðrá
Arnahól nióti endulausum straumi reyk-
vískrar æsku að koma af híó.
Það eru fimm—sex manns fyrir á hóln-
um; við setjumst undir Ingólfsstyttuna
og liorfum ó himininn og sjóinn og vestur-
hæinn; sólin sezt. Við höldum heimleiðis;
fyrir utan Alþýðuhúsið er kunningi, sem
Jónatan Jónsson:
o o
LaafvœngjuÖ tré
i lundi grcenum
una við aftanþey.
Drifskýjum blccða
dagsins undir
á vestursins gullna veg.
Mjallhvitur fugl
að mánaborgum
flaug um fjallbláan geim.
Haustvindur fer
um lielgráar aspir
og nœðir um náfölan svörð
Sólgyðjan kœr
er sokkiti i djúpið,
önduð sem unnustan min.
Titrandi fold
með társtokkna hvarma
opnar mér iskalda gröf.
vill fá okkur með inn; — ég ó eina, segir
hann og fer með höndina í vasann tilað
sýna okkur — það þurfti hann reyndar
ekki. Við afsökum okkur og höldum á-
fram heim og mætum aftur fjölda af
reykvísku æskufólki, i þetta skipti á leið-
inni á hall, sem stendur til klukkan eitt.
En sólarlagið — — nei ég man það
enn. Mér er hara ekkert um lýsingaorð.
Þið afsakið.
★
Þegar niaður nefnir Arnarhól dettur
Reykvíkingum í hug róni en ekki sólar-
lag. Er það afþví þeir séu orðnir þreyttir
á sólsetrinu — eða eiga þeir eftir að
uppgötva það?
Sunium þykir kannske heimskulega
spurt. .Síggj Jóns.
LANDNEMINN 9