Landneminn - 01.12.1955, Blaðsíða 5

Grímiir
^rænlon/kra
§æringaiiianna
Austurgrænland hafði um aldir.
já árþúsundir verið á frurnaldarstigi.
þegar Gustav Holm fór í hinn fræga
leiðangur sinn á kvennabátum árið
1884 og fann lítinn eskimóakvnþátl
við Angmagssalik. Með síeinaldar-
vopnum höfðu þeir varið’ líf sitt á
neyðarlínrum og aflað sér bjargar,
iþegar byrlegar blés, þangað lil þessi
dani rakst á þá.
Oft lrafa angakokkarnir — sær-
ingamenniinir — barið bumbur og
frcistað þess að hrekja illa anda fr.i
híbýlum manna, og enn í dag ganga
sögur nreðal eskimóanna um illa
anda, svo senr Tupilakka. F.rkilikka
og nrarga fleiri.
M.vml r.
Mynd 2.
Lítið bara á þessar grrmur sær-
ingamanna — þær bera ekki aðeins
vitni frjóu ímyndunarafli, heldur eru
þær einnig og ekki síður ljóst dænri
um hugmyndir frunrstæðra manna
um lrið dularfulla — hið mikla
óskýranlega.
Grímurnar eru skornar í rekavið.
senr er upprunninn í skógunr Síbiríu,
lrefur flotið íriður eftir ánum út í
fshafið og rekið eftir nrargra ára
volk í hafi á strendur eskimóamra.
lUynd 3.
Þegar búið var að móla grímu á
mynd 3, var borin á lrana lrlanda
af lamjrasóti og lýsi, skrautlínur síð-
an skornar í hana svo djúpt að
hvítur trjáliturinn konr í ljós. Hár
af moskusnaulum er lírrrl á enni, efri-
vör og höku. Selshár er fest í augu
og nasaholur, og loks eru útskornar
beintennur í munninum.
Myndbygging grímunnar nr. 2 er
með fádæmunr snjöll, því valda
munnurinn og skakka nefið. Tenn-
urnar eru skornar í sjálft tréð, en
ekki úr beini eins og á hinni fyrri.
Fornr þriðju grímunnar er mjög
sterkrnótuð og listilegt (mynd 1).
Við flöklandi skin lýsislampans get-
ur það tekið margvíslegustu svip-
brigðum.
Austurgrænlendingar eru nriklu
listgáfaðri en Vcsturgrænlendingar
og þurfa ekki mikið til að fá inn-
blástur, enda er náttúran sjálf krök
af undrunr.
Sá sem setið hefur í litlurn báti og
skyndilega séð ferlegan rostungshaus
brjóta vatnsspegilinn bátslengd fyrir
franran sig á auðvelt með að skilja
liugmyndalíf og tilfinningar eskimó-
anna.
(fTelhestén.)
LANDNEMINN 5