Bændablaðið - 06.05.1997, Blaðsíða 3

Þríðjudagur 6. maí 1997
Bœndablaðið
3
Áhugaverðar niðurstöður að koma í Ijós í rannsóknum
Raunvísindastofnunar Háskóla íslands
Lækningamáttur
íslenskra jurta staðfestur
Frá fornu fari hafa verið sögur um lækningamátt íslenskra
jurta en fátt hefur verið vitað út frá vísindalegu sjónarmiði um
sannleiksgildið. Nú stendur yfir hjá Raunvísindastofnun Há-
skóla íslands rannsókn þar sem kastljósinu er sérstaklega
beint að lækningamætti íslenskra jurta og segir Sigmundur
Guðbjarnason, stjórnandi rannsóknanna, að ýmsar niður-
stöður sem fram eru komnar séu mjög áhugaverðar. Ljóst er
að t.d. í íslensku hvönninni er sannanlega að finna svokölluð
virk efni sem skipta miklu máli í forvörnum og meðferð sjúk-
dóma. Mun víðtækari rannsóknir og fjárfrekari þarf til að
hægt sé að svara þeirri spurningu hvort t.d. megi vinna með-
ferðarlyf gegn krabbameini úr íslenskum jurtum en flest
bendir til að vinna megi heilsulyf sem styrkur gæti verið að í
meðferð krabbameinssjúklinga.
„Verkefnið gengur út á að
finna hvort mælanleg sé líffræði-
leg virkni í þeim jurtum sem hér á
landi hafa verið notaðar í gegnum
tíðina sem lækningajurtir. Við
höfum skimað eftir efnum sem
eru líkleg til að hefta vöxt á æxl-
um og hugsanlega krabbameini
og notum saltrækjulirfur til að
finna áhrif efnanna sem við ein-
angrum úr jurtunum. Við mælum
áhrifin á vöxt lirfanna og raun-
verulega erum við að kanna hvort
þessi efni drepi lirfumar. Við
þessu fæst skýrt svar, einfaldlega
já eða nei, og það kemur á daginn
að í ýmsum af þeim jurtum sem
við höfum verið að rannsaka, eins
og t.d. í hvönn, baldursbrá og
vallhumalrót, eru mjög virk efni,“
segir Sigmundur.
Rannsókn Raunvísindastofn-
unar hófst í kjölfar annarrar sem
Hjartavemd og Rannsóknastofa í
ónæmisfræðum framkvæmdu en
þar komu í ljós jákvæð áhrif
lúpínuseyðis á ónæmiskerfið. Til
að mynda reyndist seyðið hafa
þau áhrif að svokölluðum T-
drápsfmmum fjölgaði í þeim ein-
staldingum sem höfðu lítið af
þeim fyrir en þessar fmmur tefja
t.d. æxlisvöxt. Sigmundur segir
þetta hafa lagt gmnn að núverandi
rannsókn, þ.e. að finna út hvaða
efni væm virk í íslenskum jurtum
og hvaða eiginleika þau hefðu.
Sigmundur segir að yfir 20 ís-
lenskar jurtir hafi verið skoðaðar
og mismunandi virk efni sé að
finna eftir jurtum. „Margar af
þessum jurtum hafa verið notaðar
hér á landi til lækninga um aldir
og hvönn til dæmis frá landnáms-
tíð. I þessu starfi höfum við líka
sótt upplýsingar erlendis frá um
rannsóknir á lækningamætti jurta
en aldrei fyrr hafa verið fram-
kvæmdar rannsóknir af þessu tagi
á íslenskum jurtum, ef frá em
taldar rannsóknir á íslenskum
fjallagrösum en í kjölfar þeirra
rannsókna hafa komið ýmsar
fjallagrasaafurðir á markaðinn,"
segir Sigmundur.
„Þegar verkefnið verður
komið á veg gætum við farið að
huga að áhrifum efnanna á
krabbamein en niðurstöðumar
sem við höfum fengið til þessa í
verkefninu em uppörfandi og lofa
góðu. Þama emm við að skoða
jurtir sem er hægt að rækta með
það í huga að einhverjir gætu
hafið framleiðslu á heilsuvörum.
En mér sýnist staðfestast það sem
forfeðumir vissu að margar af
þessum jurtum gerðu þeim gott.“
Sigmundur segir að víða um heim
fari áhugi á heisluvörum úr jurt-
um vemlega vaxandi, samfara
auknum rannsóknum á þáttum
sem þetta snertir. Um gríðarlega
markaði er að ræða og í löndum
eins og Kína og Japan hefur mikil
framleiðsla verið á alls kyns
vömm að þessu tagi. „Við höfum
ekki hugað mikið að því að okkar
jurtir hafi þessa eiginleika eða
jafnvel eiginleika sem væm
frábrugðnir þeim sem gerist í
öðrum löndum. Stefna okkar er
að kanna forsendur fyrir vöru-
þróun og framleiðslu og ég geri
mér vonir um að tilraunir með
vömþróun megi hefja á næst-
unni,“ segir Sigmundur. Rann-
sókn Raunvísindastofnunar hefur
staðið yfir síðastliðin tvö ár og á
síðasta ári lögðu Framleiðnisjóð-
ur landbúnaðarins; Rannsókna-
sjóður ríkisins, Ataksverkefnið
Aform og Nýsköpunarsjóður
námsmanna fram styrk til verk-
efnisins að upphæð 2,5 milljónir
samanlagt.
Styrkir írá
Reykjavíkurborg
vegna sumar-
starfa skóla-
Sumarið 1997 mun Reykjavík-
urborg líkt og sl. sumar styrkja
fyrirtæki og stofnanir í Reyk-
javík til að ráða til sín skóla-
nema, einkum á aldrinum 17
og 18 ára. Einnig gefst bænd-
um kostur á að sækja um
styrk.
Markmiðið með styrkveiting-
unum er að gefa reykvískum
skólanemum kost á meiri fjöl-
breytni í vali á sumarvinnu, efla
tengsl þeirra við atvinnulífið og
Qölga starfstilboðum fyrir þennan
aldurshóp.
Gert er ráð fyrir að styrkurinn
verði 3/4 af heildarlaunakostnaði,
þó aldrei hærri en 14.000 kr. á
viku, og greiðist eftir á gegn fram-
vísun launaseðla. Um er að ræða
allt að 100 störf. Miðað er við 7
klst. vinnudag og reiknað með sjö
til átta vikna ráðningartíma.
Skilyrði fyrir ofangreindum
styrk er að atvinnurekendur sýni
fram á að án tilkomu hans hefði
ekki verið ráðið í starfið. Væntan-
legur starfsmaður skal vera á skrá
hjá Vinnumiðlun skólafólks/-
Vinnumiðlun Reykjavíkurborgar,
sem hefur milligöngu um ráðning-
amar.
Styrkumsóknir sendist til
Ragnheiðar Kristiansen, Vinnu-
miðlun Reykjavíkur-borgar, Engja-
teigi 11, 105 Reykjavík, sími 588
2580, fyrir 15. maí nk. á eyðu-
blöðum sem þar fást.
Verðuppbætur á
ungkálfa í meí
Verðuppbætur verða greiddar á
ungkálfa sem koma til slátrunar
í maí að upphæð kr. 4.000 á
hvern kálf.
Aðalfundur Búnaðarsambands Suðurlands
Kanna parf hvort mjólknr-
Iramleittendur vilji flytja
inn erlent mjúlkurkúakyn
Aðalfundur Búnaðarsam-
bands Suðurlands var haldinn
25. apríl sl. í, Árnesi í Gnúp-
verjahreppi. Á liðnu ári voru
samþykktar lagabreytingar
fyrir Búnaðarsambandið sem
m.a. hafa þau áhrif að vægi
búgreinafélaga eykst við full-
trúakjör á aðalfund. Á aðal-
fundinum voru um 70 fulltrúar,
þar af um 30 frá búgreinafé-
lögum.
Halli varð á rekstri Búnaðar-
sambands Suðurlands á síðasta ári
upp á um 5 milljónir króna. Sá
halli stafar alfarið af slakri af-
komu tilraunabúsins á Stóra-
Ármóti.
Auk hefðbundinna aðalfunda-
starfa fluttu erindi Sigurgeir Þor-
geirsson, framkvæmdastjóri BÍ og
fjallaði um breytingar á innheimtu
sjóðagjalda og Þórólfur Sveinsson
varaformaður BI fjallaði um verð-
lagsmál.
Allmargar ályktanir voru sam-
þykktar um ýmis mál á aðal-
fundinum en þó bar málefni naut-
griparæktarinnar hæst. Meðal
annars var samþykkt eftirfarandi
tillaga um innflutning á nýju kúa-
kyni.
„Aðalfundur Búnaðarsam-
bands Suðurlands, haldinn 25.
apríl 1997, beinir því til stjómar
Landssambands kúabænda að hún
láti gera könnun meðal allra
mjólkurframleiðenda á Islandi, að
undangenginni vandlegri kynn-
ingu, um hvort meirihluti þeirra
vilji hefja tilraunainnflutning á er-
lendu mjólkurkúakyni.“
Þá vom samþykktar tillögur
um að taka upp sérstakar greiðslur
fyrir úrvalsmjólk, önnur tillaga
um að hraðað verði vinnu við
þróun „framtíðarfjóssins á ís-
landi“. Þá vom samþykktar til-
lögur um að lengja tímabilið á
hverju verðlagsári þar sem hægt er
að kaupa og selja framleiðslurétt í
mjólk og í næsta búvömsamningi
í mjólk verði heimiluð leiga á
framleiðslurétti innan hvers fram-
leiðsluárs.
Loks var samþykkt eftirfar-
andi tillaga um tilraunastarf í
nautgriparækt: „Aðalfundur Bún-
aðarsambands Suðurlands, hald-
inn í Ámesi 25. apríl 1997, skorar
á landbúnaðarráðuneytið og stjóm
RALA að gera úttekt á þeirri til-
raunaaðstöðu í nautgriparækt sem
fyrir er í landinu, með það fyrir
augum að nýta fjárfestingar og
fjármagn greinarinnar sem best.
Jafnframt skorar fundurinn á
sömu aðila í samráði við Lands-
samband kúabænda að stuðla að
markvissara tilraunastarfi í naut-
griparækt og tryggja til þess nægj-
anlegt fjármagn."
Tveirfundarmanna, Páll Lýðsson (t.v.) íLitlu-Sandvík, formaður stjórnar
Sláturfélags Suðurlands og Kristinn Guðnason í Skarði rceða málin á
aðalfundinum.