Einar Þveræingur - 16.06.1926, Qupperneq 1

Einar Dyeræin2;ur.
__^ R l<aA •fri q loli/nrl ro m o __ _
{§) Blað frjálslyndra manna. (§
1926
Akureyri, miðvikudaginn 16. júní.
1. tbl.
Ur stefnuskrá frjálslynda flokksins.
--------
a) Að halda stjórnmálunum í horfi frjálslyndis á grundvelli þjóðstjórnar og þingræðis og leitast við að eyða stjettaríg og
vinna að sem bestu samkomulagi milli sveita og bæja og láta yfir höfuð hag alþjóðar jafnan sitja í fyrirrúmi fyrir hagsmunum
stjetta og einstaklinga. — b) Að gæta sjálfstæðis þjóðarinnar, sæmdár og rjettar hennar útávið og undirbúa hana til þess að verða
fær um að taka öll mál í sínar hendar. — c) Að efla mentun og menning í landinu, og jafnframt barnafræðslunni stuðla að því,
að hver unglingur eigi kost á því að fá þá mentun er honum hæfir best, án tillits til efnahags, einkum með því að koma upp
góðum lýðskólum og heimavistum við mentaskóla og háskóla og styrkja efnilegustu menn til háskólanáms innanlands og utan, að
efla íslensk vísindi, bókmentir og Iistir og sjálfmentun alþýðu með styrk til bókasafna, fræðirita og fyrirlestra. — d) Að efla
atvinnuvegi landsmanna, til sjávar og sveita, að stuðla sjerstaklega að því, að landbúnaðurinn komist í betra horf en. nú er með
aukinni jarðrækt, bættum samgöngum og með því að styðja að hollri nýbreytni í búnaðarháttum, svo sem notkun rafmagns o. fl.>
að efla innlendan iðnað, sjerstaklega með því fyrir augum, að vinna úr afurðum landsins, að vernda og styðja frjálsa verslun og
vinna á móti öllu misrjetti í löggjöf um þau efni. — f) Tekna handa ríkissjóði vill fjelagið láta afla, aðallega með tollum á ónauð-
synlegum vörum og með stighækkandi tekjuskatti. Toll á nauðsynjavörum og útflutningsgjald af útfluttum vörum vill fjelagið láta
afnema sem fyrst. Alögunum sje svo sem unt er hagað eftir afkomu atvinnuveganna á hverjum tíma, og stund lögð á það, að
áætla sem nákvæmast tekjur og gjöld ríkissjóðs, svo að forðast megi bæði mikinn tekjuhalla og óeðlilegan tekjuafgang. — j) Fjelagið
vill vinna að útrýming áfengisnautnar í landinu, meðal annars með því að styðja að ríflegum fjárframlögum til bindisstarfsemi og
með því að lögleiða bindindisfræðslu í barnaskólum landsins.
Frjálslyndur
flokkur.
■Sfnum augutn Htur hver á siifrlð0,
segir gamail fslenskur málsháttur,
og þvf er ætfð svo farið, að hver
lftur sinum augum á fyrirbrigði
sinnar ifðandi sfundar, en ailir hafa
fyr eða sfðar myndað sjer ákveðna
Iifsskoðun. Þeir, sem hafa skyidastar
skoðanir standa vitanlega saman og
þreyta kapp hver við annars hlið,
við þá, sem hala fjærskyldari skoð
anir. - Á iviði stjórnmáíanna ræður
Iffsskoðun einstaklinganna þvf, hvern
flokk þelr fylla og hafa flokkarnir
borlð nafn eftir þeirri meginstefnu,
sem mótast innan hvers flokks fyrir
sig. En f þessari grein skal þó aðeins
vikið aö einni aðalstefnunnl, hinni
svokölluðu frjálslyndu stefnu —
Fjöldi manns er i orðsins rjettu
merkingu frjálslyndur og á þvf
fiokkur slikra manna með öllum
þjóðum fylsta rjett á sjer, einnig á
velli stjórnmálanna. Þar kostar hann
kapps um að stjórnsklpun sfns lands
beinist i frjálslynda átt, þannig, að
rlktsvaldið leggi ekki hðmlur á athafna■>
frelsi elnstaklingsins, að framtak hans
og startslðngun fál að njóta sin meðan
að hann meinar ekki öðrum aö ná
rjetti og aOgangl að samskonar frelsi.
Siðastliðinn vetur var stofnað fje
lag frjálslyndra manna i Reykjavfk
og hafa þelr birt stefnuskrá sfna, og
bijóðar þannig:
a) Að balda stjórnmálunum i
horfi frjálslyndis á grundvelli þjóð-
stjórnar og þingræðis og leitast við
að eyða stjettarig og vlnna að sem
bestu samkomulagi milli sveita og
bæja og láta yfirhöfuð hag alþjóðar
jafnan sitja i fyrirrúmi fyrir hags-
munum stjetta og einstaklinga. —
b) Að gæta sjálfstæðis þjóðarinnar,
sæmdar og rjettar hennar útávið og
undirbúa hana til þess að verða
fær um að taka öll mái ( sínar
hendur. —
c) Að efla mentun og menning
f landinu, og jafnframt barnafræðsl-
unni stuðla að þvf, að hver ung-
lingur eigi kost á þvi að fá þá
mentun er honurn hæfir best, án
tillits til efnahags, einkum með þvi
að koma upp góðum lýðskólum og
heimavistum við mentaskóla og há-
skóla og styrkja efnllegustu menn
til háskólanáms innanlands og utan,
að efla islensk vfsindi, bókmentir
og listir og sjálfmentun alþýðu með
styrk til bókasafna, fræðirita og
fyrirlestra-
d) Að efla atvinnuvegi lands-
manna, til sjávar og sveita, að
stuðla sjerstaklega að þvf, að land
búnaðurinn komist i betra horf en
nú er með aukinni jarðrækt, bættum
samgöngum og með þvf að styðja
að hollri nýbreytni i búnaðarháttum,
svo sem notkun rafmagns o. fl, að
efla innlendan iðnað, sjerstakiega
með þvi fyrir augum, að vinna úr
afurðum Iandsins, að vernda og
styðja frjálsa verslun og vinna á
móti öllu misrjetti f löggjöf um
þau efni. —
e) Að vanda lagasetning, gæta
stranglega settra laga og tryggja
rjettaröryggið, meðal annars með
þvi að vinna að þvi að jafnan verði
sem öruggast búið um æðsta dóm-
stól iandsins. —
f) Tekna handa rfkissjóði vill fje-
lagið iáta afla, aðallega með tollum
á ónauðsynlegum vörum og með
stighækkandi tekjuskatti. Toll á nauð-
synjsvörum og útflutningsgjaid af
útfluttum vörum vill fjelagið láta
afnema sem fyrst. Alögunum sje
svo sem unt er hsgað eftir afkomu
atvinnuveganna á hverjum tfma, og
stund lögð á það, að áætla sem
nákvæmast tekjur og gjöld rfkis-
sjóðs, svo að forðast megi bæði
mikinn tekjuhalla og óeðlllegan
tekjusfgang. —
g) Fjelagið vill stuðla að aukn-
um tryggingum almennings.
h) Fjelagið vill styðja að sem
bestu fasteignalánafyrirkomufagi. —
i) Fjelagið vill efla landhelgis-
gæsluna og vinna að þvi að land-
helgin verði rýmkuð. —
j) Fjelagið vill vinna að útrýming
áfengisnautnar i landinu, meðal
annars með þvi að styðja að rifleg-
um fjárframlögum til bindindisstarf-
semi og með þvi að lögleiða bind-
indisfræðslu f barnaskólum landsins.
Á samtökum þessara manna og
á þeim grundvelli, sem birtist hjer
að framan, hvilir sá listi, E-Ustinn,
sem frara er kominn til Iandkjörs
1, júli n. k. og á eru þessir fram-
bjóðendur:
Sigurður Eggerz, bankastjóri.
Sig. Ein. Hlíðar, dýralæknir.
Magnús Ofslason, sýslumaður.
Magnús Friðriksson, á Staðafelli.
Einar Einarsson, útvegsbóndi.
lakob Möller, alþm.
Að iista þessum standa margir
ágætustu menn þjóðarinnar og má
með sannl segja, að bestu horfur
sjeu nú á að hann nái glæsilegum
sigri við næstu kosningar.
Fylgi E-listans.
% . . . .
Þegar þessi listi varð til áttu menn
alment ekki von á þvf, að hann hefði
neitt verulegt fylgi, enginn þorði að
vísu að mótmæla því, að einhvern
strjálning atkvæða fengi hann, einkum
f bæjum landsins og sjávarþorpum,
en í sveitum ekkert. Utlitið var því í
byrjun alt annað en glæsilegt. Bak
við listann stóð að vísu »Fjelag frjáls-
lyndra manna í Reykjavík«, sem telur
nú talsvert á annað hundrað fjelags-
manna, en að öðru leyti var þar ekki
til að dreifa föstum, skipulagsbundn-
um samtökum út um Iandið. Dag-
blaðið »Vísir« í Reykjavík var allur
blaðkostur flokksins og í tilbót berst
alf of lítið af því blaði út um landið.
En þrátt fyrir þetta hefir Iistanum á
þessum skamraa tfma aukist svo stór-
feldlega fylgi, að andstæðingum hans
stendur nú hinn mesti stuggur af, því
allir flokkar vita sem er, að hann er
að verða stórhöggur á fylkingar þeirra,
sem þeir hjeldu að stæðu órjúfandi.
Undramáttur hugsjónarinnar, sem
frjálslynd flokksmyndun hvílir á og
að þessum lista stendur, hefir snert
dýpstu taugar fjöldans, en auk þess
er efsta sæti listans skipað þjóðkunn-
ura stjórmnálamanni, öruggum forystu-
manni, drengilegum og glæsilegum,
er sakir sinna vinsælda innan þings
og annara yfirburða hafa verið falin,
hvað eftir annað, æðstu stjórnarvöld