blaðið - 21.06.2005, Blaðsíða 8

þriðjudagur, 21. júní 2005 l blaðið
bjornbragi@vbl.is
Hárfinar breytingar í minnisgerð á
ákveðnu svæði mannsheilans virðast
geta sagt til um hvort einstaklingur
fái alzheimer-sjúkdóm allt að níu ár-
um áður en einkenni hans gera vart
við sig. Þessar uppgötvanir eru hluti
af niðurstöðum rannsókna sem gerð-
ar hafa verið undanfarin misseri.
Markmið þessara rannsókna var að
gera mönnum kleift að uppgötva sjúk-
dóminn mun fyrr en ella og komast
nær því að koma í veg fyrir hann síð-
ar meir. Niðurstöður rannsóknanna
voru kynntar nú á sunnudag.
Siðferðislegar efasemdir
Rannsóknarmenn skönnuðu heila
miðaldra og eldra fólks sem var enn
við fulla heilsu. Þeir uppgötvuðu að
lægri orkunotkun í því svæði heilans
er nefnist dreki (e. hippocampus) gat í
85% tilvika sagt til um hveijir fengju
alzheimer-sjúkdóminn eða aðra
tengda sjúkdóma sem valda minnis-
rýrð. Lisa Mosconi, stjómandi rann-
loftkœling
Verð fró 49.900 án vsk.
ís-húsió 566 6000
8 e
Árangursríkar
rannsóknir
á alzheimer
sóknarhóps-
ins, sagði að
þó væri enn
of snemmt
að bjóða upp
á heilaskann-
anir svo fólk
gæti séð hvort
það hefði
einkennin.
„Uppgötvan-
imar þurfa að
vera staðfest-
ar og einnig
stöndum við
frammi fyrir
siðferðisleg-
Alzheimer-sjúkdómurinn er algengastur meðal eldra fólks. Niður-
stöður nýlegra rannsókna eru skref í átt að því að geta fyrirbyggt
sjúkdóminn síðar meir.
um spummg-
umumhversu
snemma fólk
eigi að fá að
vita að það
muni fá alzheimer þegar ekkert er
enn hægt að gera til að fyrirbyggja
sjúkdóminn," sagði Mosconi. Hún
sagði ennfremur að það væri spenn-
andi að geta byijað að tala um að
vinna bug sjúkdómnum. „Fyrir að-
eins um áratug lágu fyrir litlar sem
engar uppgötvanir á sjúkdómnum
sem leiddu í þá átt.“
Ýmsar fyrirbyggjandi leiðir
Þótt enn sé talsvert í land með að
finna leið til að fyrirbyggja sjúkdóm-
inn hafa rannsóknarmenn fundið
ýmsar leiðir sem taldar eru hjálpa til
við að halda minnisglöpum í skefjum.
Meðal þess sem rannsóknarmennirn-
ir nefndu var að fólk ætti að drekka
ávaxta- eða grænmetissafa reglu-
lega, eldra fólk ætti síst að hætta að
stunda félagslíf og þá töldu þeir að
aukin menntun minnkaði líkurnar á
að fá elliglöp.
Alzheimer er algengasta orsök
heilabilunar og er áætlað að um 7-8%
fólks, eldra en 65 ára, þjáist af sjúk-
dómnum. í Bandaríkjunum er áætlað
að um 4,5 milljónir manna sé með
sjúkdóminn á einhveiju stigi.
Ofhar ¥
Hvítir 4 eða 8 kerfa Frákr. 28.980
Stál 4 eða B kerta Frá kr. 44.940
Stál 2ja hólfa kr. 72.960
Stál 70cm. kr. 77.800
Stál 90 cm. kr. 93.390
GaseldavélarV
Fullkomlnn 7-kerta ofn og 4ra eða
5 brennara gashelluborð, stál
66-EX348 60cm kr. 79.900
106-EX870 100cm kr. 139.940
126-EX634 100cm kr. 154.950
136-EX634 130cm kr. 289.470
mm
vmur&háfarv
Askalind 3 • 201 Kópavogur • Sími: 562 1500
Helluborð V
Verðdsml
4ra hellu hvítt eða stál Frákr. 17.780
4ra hellu keramik Frá kr. 32.870
4ra hellu keram. m/snertir Frá kr. 52.820
2ja brenoara gasborö Frá kr. 15.960
3ja brennara gasborö kr. 32.870
4ra brennara gashorð Frá kr. 26.900
5 brennara gasborð Frá kr. 36.990
3 gas +1 raf stál kr. 25.560
r
Magnafsiðnur
Ef keypt er:
2 tæki = 3%
3 tæki = 4%
4 eða fl. tæki = 5%
Veggvtnur:
60cm hvít eöa svört/stál
60cm burstaöstál
60cm útdregin hvít
60cm útdregin hvít/stál
Veggháfar:
60cm stál
90cm stál
100cm stál
60cm stál
90cm stál
Eyjuháfar:
66x90cm
65x90cm
kantaður
kantaður
kantaður
rúnaöur
rúnaður
stál
stál/gler
kr. 5.900,-
kr. 12.920,-
kr. 11.880,-
kr. 15.490,-
kr. 19.990,-
kr. 25.940,-
kr. 28.980,-
kr. 24.980,-
kr. 29.990,-
kr. 59.990
kr. 65.930
Mánudaga - föstudaga kl. 9-18
Lokað á laugardögum í sumar
Uppþvottavélar - 2 gerðír
Gerð IDW-128 alinnbyggð. Kr. 74.860
Gerð LS-12 hvít. Kr. 59.900
Taka 12 manna borðbúnað
8 kerfi, m.a. spar- og hraðkerfi
3 hitastig (40-60-70° C)
1/2 hleðsla (neðri og efri karfa)
Stafrænar stillingar (electronic)
Upplýsingaskjár sýnir þvottaferli o.m.fl.
Þreföld lekavörn (Total aquastop)
Fyrirframstilling (Delay timer)
Hljóðmerki við lok kerfis
Hæðarstillanlegar körfur
Stálinnrabyrði og -sía
Orkunýtni A (1,05 kwh pr. meðalþvott)
Þvottahæfni A
Hljóðlátar, aðeins 37 db (A)
Kærkomin heimilishjálp
STOP
Hæsta einkunn Stillanleg hæð
Þvottahæfni = A á efri körfu
Sparneytni = A
Þreföld lekavörn
Engin lekahætta
1/2 hleðsla
Sparar tíma og
orku
Upplýsingaskjár
Sýnirþvottakerfi, hvarvélin
er stödd í kerfinu o.m.fl.
ftölsku ELBA tækin eru falleg, fullkomin
og vönduð. Úrvalið er mikið og verðið
svo hagstætt að leitun er að öðru eins.
Friform býöur 2ja ára ábyrgð og
fullkomna varahluta- og
viðgerðarþjónustu
Condoleezza Rice talar á blaðamannafundi í Jerúsalem. Biaðið/Reuters
ísraelskum landnema-
byggðum verður eytt
fsraelar munu jafna landtökubyggðir
gyðinga á Gaza-svæðinu við jörðu svo
Palestínumenn geti byggt þar húsa-
kynni sem eru hentugri fyrir þann
mikla íbúafjölda þeirra sem kemur
til með að flytjast þangað. Þetta sagði
utanríkisróðherra Bandaríkjanna,
Condoleezza Rice, á sunnudag en
lengi var óvíst hvað yrði um húsnæði
þeirra rúmlega 8.000 gyðinga sem
þaðan munu flytjast. Rice fundaði þá
með leiðtogum ísraels og Palestínu og
sagði að málsaðilar hefðu sammælst
um þetta. „Á svæðinu eru 1.200 hús
en þama þarf að rúmast stór hluti af
1,3 milljónum Palestínumanna. Álit
okkar er að hægt sé að nýta landsvæð-
ið betur og koma þannig til móts við
þarfir Palestínumanna," sagði Rice.
Þrátt fyrir að Ariel Sharon, forsætis-
ráðherra ísraels, sé að gefa Palestínu-
mönnum eftir Gaza-svæðið og fjórar
smábyggðir ísraelskra landnema á
Vesturbakkanum, tilheyrir stærst-
ur hluti Vesturbalckans enn ísraels-
mönnum. Þar búa nálægt 200.000
ísraelar og 2,4 milljónir Palestínu-
manna. Sharon og Mahmoud Abbas,
forseti Palestínu, munu hittast í dag
til að reyna að reyna að útkljá önnur
eftirstandandi málefni.
„Dr. Dauði“
ákærður fyrir morð?
Indversk-bandarísld skurðlæknirinn
dr. Jayant Patel, sem hefur fengið
viðurnefnið „Dr. Dauði“ frá fyrrum
starfsfélögum sínum, verður að öll-
um líkindum ákærður fyrir morð.
Hinn 55 ára Patel er grunaður um
að bera að hluta til ábyrgð á dauða
87 sjúklinga sinna af þeim rúmlega
1.200 sem hann sinnti þegar hann
starfaði á Bundaberg-sjúkrahúsinu í
Queensland í Ástralíu. Patel starfaði
þar í tvö ór, þrátt fyrir að hafa misst
læknisleyfið tvisvar fyrir vanrækslu
þegar hann starfaði í Oregon- og New
York-fylki í Bandaríkjunum.
Stórfeild vanræksla í starfi
Nefnd, sem rannsakar mál Patels,
hefur lagt til að hann verði ákærður
fyrir morð á sjúldingi sem hann ann-
aðist - James Edward Phillips, sem
dó fimm dögum eftir að Patel fjar-
lægði hluta af vélinda hans. í skýrslu
sem nefndin skilaði af sér segir að
enginn vafi hafi leikið á því að aðgerð-
in sem Patel gerði á Phillips hafi ver-
ið svo lífshættuleg að hún hefði aldrei
átt að vera gerð, enda höfðu nokkrir
læknar neitað að gera hana áður en
Patel gerði það. Þá lagði nefndin einn-
ig til að Patel verði ákærður fyrir að
hafa valdið 44 ára gamalli konu, Mari-
lyn Daisy, stórfelldu líkamstjóni eftir
að hann gerði aðgerð á henni þar sem
fjarlægja þurfti hluta af vinstra fæti
hennar. Yfirmaður sjúkrahússins í
Queensland tjáði nefndinni að hann
hefði fundið Daisy nokkrum dögum
eftir aðgerðina, þar sem hún hefði
legið nær dauða en lífi á sjúkrahús-
inu sökum þess að Patel hafði gleymt
henni. Daisy, sem einnig er sykur-
sjúk og þjáðist af nýrnabilun, þurfti
margra vikna stöðuga umönnun
eftir vanræksluna og var síðar flutt
á stærra og betra sjúkrahús. Mundi
hún ekkert í nokkrar vikur eftir að-
gerðina en sagðist hafa fengið áfall
þegar hún heyrði ásakanirnar. Daisy
er meðal fjölmargra sjúklinga Patels
sem koma fyrir nefndina í vikunni áð-
ur en nefndin lýkur endanlega starfi
sínu, og ákveðið verður hvort Patel
verði ákærður.
Patel er blóraböggull
Lögfræðingur Patels, Damian Scatt-
ini, sagði í gær að verið væri að nota
umbjóðanda sinn sem sektarlamb
fyrir vesælt heilbrigðiskerfi. „Heil-
brigðisþjónustan í Queensland hefur
verið þrálátlega undirfjármögnuð um
árabil. Hér er einblínt á skrifræði en
ekki heilbrigðisþjónustu og það tíðk-
ast að skjóta sendiboðann,“ sagði
Scattini. Hann lét einnig í veðri vaka
að kynþáttafordómar kynnu að vera
stór ástæða fyrir ásökununum því
Patel er indverskur að uppruna en
bandarískur ríkisborgari. Patel yfir-
gaf Ástralíu í apríl, þegar ásakanirn-
ar komu upp á yfirborðið, og er talinn
vera í Portland í Oregon-fylki. Hann
hefur ekkert tjáð sig um málið. Verði
Patel fundinn sekur um morð gæti
hann átt yfir höfði sér lífstíðarfang-
elsi en lagafróðir menn segja að erf-
itt geti reynst að sanna að verknaðir
Patels hafi verið annað en mannleg
mistök. B
Fimm létust í bilveltu á hraðbraut
Fimm létu lífið og ellefu slösuðust
alvarlega þegar sendibíll, sem fólkið
var í, rann til og fór margar veltur á
hraðbraut í Missouri-fylki í Bandaríkj -
unum á sunnudag. 17 af þeim 20 sem
í bílnum voru köstuðust út úr honum
við veltuna en enginn af farþegunum
var í belti. Flestir þeirra voru ungt
fólk af Suður-Amerískum uppruna
og höfðu margir þeirra engin skilríki
á sér og gátu ekki gefið upplýsingar
um sig. Kallaðir voru til túlkar þeg-
ar fólkið kom á sjúkrahús svo læknar
gætu haft samskipti við það. Málið er
í rannsókn lögreglu en grunur leikur
á að ökumaður bifreiðarinnar hafi
verið ölvaður.