blaðið - 19.04.2006, Síða 14

blaði
Útgáfufélag: Ár og dagur ehf.
Stjórnarformaður: Sigurður G. Guðjónsson.
Ritstjóri: Ásgeir Sverrisson.
Fréttastjórar: Aðalbjörn Sigurðsson og Erna Kaaber.
STAÐREYNDIR UM IRAK
eira en 60.000 manns hafa neyðst til að flýja heimili sín. I mars-
mánuði voru meira en 1.300 menn drepnir í átökum trúarhópa
- og hér ræðir um opinberar tölur, fjöldinn kann að vera mun
meiri. Á hverjum degi finnast tugir líka á víðavangi og þá eru ótaldir þeir
sem týna lífi í sjálfsmorðsárásum.
Þrátt fyrir að þessar staðreyndir liggi fyrir deila menn nú um hvort borg-
arastríð ríki í Irak.
Ástandið í landinu fellur að öllu leyti undir viðteknar skilgreiningar í
þessu efni. Hitt er rétt að enginn hefur formlega lýst yfir borgarastríði í
Irak. Heldur einhver því fram að sá sé vaninn?
Að minnsta kosti 65.000 írakar hafa flúið heimili sín af ótta við að verða
næstu fórnarlömb í átökum trúarhópa í landinu. Þetta eru opinberar tölur,
þær koma frá írösku ráðuneyti. Fjöldi flóttafólks hefur tvöfaldast á síðustu
tveimur vikum eða svo. Flestir þeir sem flýja búa í höfuðborginni, Baghdad,
eða í nágrenni hennar. Margir hafa fengið beinar og óbeinar hótanir um að
þeir séu næstir á dauðalistanum. Vissulega kann að vera að dauðasveitir
og hryðjuverkahópar, jafnvel erlendir, standi öðrum fremur fyrir þessum
hryllingi og að það feli i sér óhóflega einföldun að lýsa borgarastríðinu í
Irak sem átökum trúarhópa. En hverju breytir það fyrir óbreytta borgara
í landinu nákvæmlega hverjir standa fyrir ógnununum, aftökunum og
hryllingnum?
Rauði hálfmáninn rekur nú hjálparstarf vegna um 2.000 fjölskyldna í
Baghdad. Þar kann því að ræða um tíu til tólf þúsund manns. Fólkið fær
mat og húsaskjól; þarna hefur myndast vísir að flóttamannabúðum í höf-
uðborg landsins. Fulltrúar Sameinuðu þjóðanna í Jórdaníu reyna nú að fá
aukið fjármagn vegna þess að búist er við að fjöldi flóttamanna eigi eftir að
aukast stórlega.
Stjórnmálamenn í írak og fulltrúar Bandaríkjastjórnar eiga augljósra
hagsmuna að gæta í þessu efni. Það hentar þeim engan veginn að viður-
kenna staðreyndir. Er ekki með öllu tilgangslaust að deila um hvort borg-
arastríð ríki í landi þar sem ástandið er eins og lýst hefur verið stuttlega
hér að ofan?
Hryllingurinn sem almenningur í Irak upplifir nú er á ábyrgð Banda-
ríkjastjórnar. Innrásin í írak var stórbrotið og sögulegt klúður frá upphafi.
Bandaríkjamenn geta ekki flúið af hólmi nú; gerist það mun blossa upp
allsherjar stríð í landinu með tilheyrandi þjóðernishreinsunum áður en
það liðast í sundur. Bandaríkjamenn eru því dæmdir til að glíma við stjórn-
leysið. Tilefni til bjartsýni í því efni er vandfundið. Leitin að „útgöngu með
sæmd“ er hafin.
Auglýsingastjóri: Steinn Kári Ragnarsson. Ritstjórn & auglýsingar: Hádegismóum 2,110 Reykjavík.
Aðalsími: 510 3700. Símbréf á fréttadeild: 510.3701. Símbréf á auglýsingadeild: 510.3711.
Netföng: vbl@vbl.is, frettir@vbl.is, auglysingar@vbl.is.
Prentun: Prentsmiðja Morgunblaðsins. Dreifing: (slandspóstur.
Heimilisvænir og gómsætir
FULLELDAÐIR s
ogtilbúnir matfiskur
APONNUNA ^
__ ' EÐAÍOFNINN!
- Lostæti með lítilli fyrirhöfn
14 I ÁLIT
MIÐVIKUDAGUR 19. APRÍL 2006 blaöiö
Hhuék igJfK-m-
6BRÍ5T Ef ViR HíkkuM
LBUViiV HJfl YKKUZ
LflSlfiUNÍlKomuM-
Rfl FEYÞflST H^LfluNflCtJRR
EiWS 06 É6 06
EiNflR (WUR T(L
K»Vlfl FMN EÍM
SiNNÍ ÖKRÍRflNPÍ UPP
EFTíR íflK'NU
A YKKUR.
Er þetta boðlegt,
ráðherrar góðir?
Það þarf ekki Sherlock Holmes til
að skilja að um árabil hafa allar vís-
bendingar hnigið að því að Banda-
ríkjamenn færu með viðbúnað sinn
af Keflavíkurflugvelli. Bæði forsæt-
isráðherrann og dómsmálaráðherr-
ann sáu að hverju stefndi. I þessu
ljósi er fyrirhyggjuleysi ríkisstjórn-
arinnar varðandi öryggismál á haf-
inu óviðunandi.
Fyrirhyggjuleysi ríkisstjórnarinnar
íslendingar hafa byggt björgunar-
starf umhverfis Island á nánu sam-
starfi við herinn á Keflavíkurflug-
velli. Það hefur bjargað hundruðum
mannslífa. En þegar Bandaríkja-
menn tilkynntu brottför sína kom í
ljós að ríkisstjórnin hafði ekki einu
sinni vísi að öryggisáætlun.
Minn stjórnmálaflokkur, Sam-
fylkingin, hafði þó ítrekað brýnt
nauðsyn þess að undirbúa að íslend-
ingar tækju björgunarstörfin yfir. Á
elleftu stundu er ríkisstjórnin nú að
reyna að klóra saman í búnað, sem
óhjákvæmilegt er að hafa til reiðu,
þegar vetur fer í hönd. Björn Bjarna-
son bjargar því sem bjargað verður
með því að leigja þyrlur og dóms-
málaráðuneytið segir sjálft í fréttatil-
kynningu að sé „bráðabirgðalausn'.
Er þetta boðlegt af ríkisstjórn ey-
þjóðar, sem byggir afkomu sína að
stórum hluta á sjósókn?
Gæslan snupruð
Ríkisstjórnin getur ekki skákað í því
skjólinu að hún hafi ekki haft vitn-
eskju um hvað þyrfti til að tryggja
öryggi á hafinu. Áætlun um hvaða
búnað þyrfti til að við tækjum örygg-
ismálin yfir hefur um árabil verið til
hjá Gæslunni - sem gerði hana að
eigin frumkvæði strax í tíð fyrrver-
andi forstjóra. Forráðamenn Gæsl-
unnar hafa því tekið hlutverk sitt af
meiri ábyrgð en ríkisstjórnin í þessu
efni.
a
Össur Skarphéðinsson
Georg Lárusson, forstjóri Gæsl-
unnar, sinnti þeirri sjálfsögðu
skyldu stofnunarinnar að greina frá
því í nóvember sl. hvaða tækjabúnað
Gæslan þyrfti til að taka öryggis-
málin yfir - ef herinn færi. Sá veru-
leiki blasti þá við öllum. Hann fékk
að launum opinberar snuprur frá ut-
anríkisráðherra fyrir frumkvæðið.
Ráðherrann var svo úr tengslum við
veruleikann að hann sagði í samtali
við RÚV 23. nóvember að hann hefði
ekki beðið um úttekt Gæslunnar.
Geir H. Haarde tók sérstaklega fram
í samtali við RÚV að það væri „al-
veg ótímabært að vera með miklar
bollaleggingar" af hálfu Gæslunnar.
I umræðum á Alþingi bjargaði dóms-
málaráðherrann því sem bjargað
varð fyrir ríkisstjórnina þegar ríkis-
stjórnin var krafin svara um öryggis-
málin - og byggði þá að sjálfsögðu á
úttekt Gæslunnar!
Dómgreindarbrestur
Sjálfstæðisflokksins
Staðreyndin er sú, að ríkisstjórnin
var algerlega óviðbúin í öryggis-
málum þegar tilkynnt var um end-
anlegt brotthvarf þyrluliðsins. Hún
einblíndi á gamlar og vopnlausar
þotur sem voru í augum Sjálfstæðis-
flokksins eins og heilagt sakramenti.
En þoturnar, sem áður voru í augum
Sjálfstæðismanna ómissandi, eru
nú óþarfar - og nóg að hafa bara
ratsjárstöðvar! Allur málflutningur
Sjálfstæðisflokksins síðustu árin
hrundi á einni nóttu. Dómgreindar-
bresturinn gagnvart vísbendingum
um brotthvarf hersins var algjör.
Viðbrögðin við frumkvæði Gæsl-
unnar á síðasta hausti varðandi ör-
yggismál á hafinu eru lifandi vitnis-
burður um ótrúlegt fyrirhyggjuleysi
ríkisstjórnarinnar - þar sem síst
skyldi. Er þetta boðlegt, ráðherrar
góðir?
Höfundur er 1. þingmaður Reykja-
víkur norðurfyrir Samfylkinguna.
Klippt & skorið
klipptogskorid@vbl.is
„Um helgina vargreint frá því að í Reykjavik
hefði strætisvagn runnið uppá hringtorg,
jeppi oltið og fimm biiar
rekist á, hér og þar í borginni.
Skýringin á öllu þessu vgr
talin vera hálka sem komið
hefði óboðin á götur borgar-
innarþvert ofan i starfsáætlanir gatnamála-
stjóra. Næstafréttáeftirþessum varsvosúað
borgaryfirvöld krefðustþess að allir tækju nú
nagladekkin undan bílum sínum því kominn
væri 15. apríl. Nagladekkjaæsingurinn í Reykja-
vík erlítið dæmi um ákafann sem grípursumt
fólk þegar einkabílar eru annars vegar. Af
hverju má fólk nú ekki aka um á nöglum
meðan það býst við hálku á götunum? Mun
fólk unnvörpum deyja úr svifryki nema allir
aki naglalausir siðustu hálkudaganaV'
VtFWÖÐVILJINN (WWW.AN0RIKI.IS), 18.IV.2006.
Donald Rumsfeld, varnamálaráð-
herra Bandarlkjanna, hefur sætt
vaxandi gagnrýni undanfarnar vikur,
en nú bregður svo við að það eru ekki síður
hægrimenn sem telja best að hann viki og
annar, óþreyttur fenginn til þess að leiða hern-
aðinn í írak til lykta og Ijúka umbreytingum á
Bandaríkjaher vegna breyttrar heimsmyndar
og stríðsins gegn hryðju-
verkum. Björn Bjarnason,
kollegi hans á fslandi, víkur
að þessu á vef sínum (www.
bjorn.is) og telur að íslend-
ingar muni ekki gráta það
ákaflega þó Rumsfeld verði
látinn fjúka. Er þungt hljóð
í Birni í hans garð og þó hann reifi aðallega
frammistöðu Rumsfeld í (rak má Ijóst vera að
hann telur kauða hafa miklu ráðið um fram-
komu bandarískra stjórnvalda í garð (slend-
inga síðustu vikur.
Halldór Ásgrímsson, forsætisráð-
herra, tjáði sig við fjölmiðla eftir rík-
isstjórnarfund í
gær og kom ekki á óvart þó
efnahagsmálin hafi komið 1
við sögu. Minnti ráðherrann
m.a. á að eignir heimilanna
hefðu aukist, en hvernig ^
er það, býr fólk ekki ennþá
í sömu húsum þó pappfrsvirði þeirra hafi auk-
ist? Launin hafa á hinn bóginn ekki aukist að
sama skapi, en það er dýrara að tryggja húsin,
fasteignagjöldin hafa víðast hækkað og um-
fram allt skuldar fólk meira vegna húsnæðis en
áður. Það virðist ekki brenna á Halldóri fremur
en annað.