Bændablaðið - 12.05.2011, Side 32

32 Bændablaðið | fimmtudagur 12. maí 2011
Tól og tækni
Á vorin eru ýmis verk sem þarf
að sinna og oftar en ekki er jörð
blaut og þolir ekki að ekið sé
á henni á þungum tækjum. Við
slíkar aðstæður er mikið notast við
fjórhjól og sexhjól, þar sem flestar
dráttarvélar eru of þungar til að
nota sökum hættu á jarðvegs-
skemmdum. Hjá Þór hf. Krókhálsi
16 er til snilldar tæki sem þeir kalla
„vinnudýr“ og er létt, á fínmunstr-
uðum dekkjum, kraftmikið og
notadrjúgt.
Góð lausn þegar léttleika er þörf
Kubota RTV 900 er með þriggja
strokka diselvél (má nota litaða
diselolíu), skilar tuttugu og einu
hestafli og er lausnin við mörgum
blautum vandamálum. RTV 900
er skráð sem dráttarvél, tveggja
manna og hana má keyra í almennri
umferð. Ljósabúnaður er samkvæmt
umferðarlögum, þ.e.a.s. aðalljós,
stefnuljós og bremsuljós. Einnig er
öflug veltigrind og sæti sem hægt er
að stilla fyrir þyngd ökumannsins
(ekki stillanlegt fyrir farþega).
Virkar vel við nánast
allar aðstæður
Ég prófaði að keyra RTV 900 fyrir
nokkru og líkaði vel nánast allt sem
ég reyndi tækið við. Það eina sem
mér fannst óþægilegt var að keyra
í miklum hliðarhalla. Ökumaðurinn
situr frekar hátt í tækinu og er það
eflaust eðlilegt að finna til óöryggis
í miklum hliðarhalla. Ég ruggaði til
stýrinu þarna í hallanum og fann að
það var engin hætta á ferðum, samt
leið mér ekkert sérstaklega vel við
það.
Sjálfstæð fjöðrun og gott grip
Sjálfstæð fjöðrun er að framan og hálf-
sjálfstæð að aftan, sem er gott á grófu
yfirborði. Þrátt fyrir að hjólbarðarnir
séu sex, strigalaga, frekar stífir og ekki
grófmunstraðir, gefa þeir gott grip í
grjóti. Þessir fínmunstruðu hjólbarðar
skilja engin för eftir sig á grasi og þrátt
fyrir ítrekaðar tilraunir mínar til að
skemma grasflötina hjá Þór hf. tókst
mér það ekki.
Fjölhæft tæki
Vörupallurinn má bera 695 kg og er
glussadrifinn sturtutjakkur á pallinum
(ef dautt er á mótor er hægt að aftengja
tjakkinn og sturta með handafli),
glussadælan sem knýr sturtutjakk-
inn er mjög stór og þar af leiðandi
væri hægt að tengja ýmsan búnað við
glussakerfið s.s. sóp, áburðardreifara,
krana eða spil svo eitthvað sé nefnt.
RTV 900 er með fjórhjóladrifi og
knúin áfram af byltingarkenndri,
þriggja hraða stiglausri vökvaskipt-
ingu, sem skilar aflinu jafnt út í hjólin
og þegar slegið er af heldur vökvinn þá
við og engin hætta á að hraðinn verði
of mikill niður í móti. Hemlarnir eru
lokaðir í olíubaði, sem tryggir örugga
hemlun og ættu að vera endingarbetri
en venjulega útbúnir hemlar. Ýmiss
aukabúnaður er í boði er fyrir RTV
900 sem panta þarf sérstaklega,
t.d. lokað hús, pallhús, pallgrindur,
dráttarkrókur, felulitir, spil, snjótönn
og margt fleira.
Jákvætt
Kraftur, gott flot og létt fyrir
blautan jarðveg, hátt undir lægsta
punkt (21cm), lágvær mótor (87 db
hámark), beygjuradíus, glussasturta
fyrir pall, fjöðrun.
Neikvætt
Farþegasæti mætti vera fjaðranlegt
eins og ökumannssætið, óþægileg
tilfinning í hliðarhalla, mætti vera
stærri brík (vörn eða grind) til að
varna því að ökumaður eða farþegi
renni úr sætinu í hliðarhalla eða
ójöfnum jarðvegi (að mínu mati
mætti útbúa RTV þannig að ekki
sé hægt að fara af stað nema að
ökumaðurinn sé búinn að spenna
beltið), vantar dráttarspil (raf-
magns- eða glussaspil).
Að lokum minni ég þá sem keyra
Kubota RTV á að vera alltaf með
öryggisbeltið spennt. Hægt er að
fræðast meira um Kubota RTV 900
á vefslóðinni www.thor.is.
Kubota RTV 900:
„Vinnudýr“ sem keyra má í umferðinni
Vélaprófanir
hlj@bondi.is
Hjörtur L. Jónsson
Vél:
Þriggja strokka
898cc disel
Hestöfl:
21,9 @ 3200
snúningum
Verð: 2.415.000 án vsk
Lengd: 3.030 mm
Breidd: 1.520 mm
Hæð 2.125mm
Hæð undir lægsta punkt 215 mm
Þyngd 925 kg
Hámarks hleðsla 695 kg
Togkraftur 590 kg
Helstu mál Kubota RTV 900 :
Lítil þriggja strokka vélin er hljóðlát.
Fínmunstruð dekkin gefa ótrúlega
gott grip.
Bessi Freyr Vésteinsson í Hofs-
staðaseli í Skagafirði hefur rekið
verktakaþjónustu í landbúnaði í
rúma tvo áratugi. Í fyrstu bauð
Bessi bændum upp á rúllubindingu
en hefur með árunum útvíkkað
starfsemi sína og sinnir nú flestum
tegundum vélavinnu, hvort sem
er jarðvinna, skurðgröftur, skít-
keyrsla eða heyöflun. Fyrirtæki
Bessa, Sel ehf., er umfangsmikið
og vinna fjórir til fimm starfs-
menn við það allt árið.
Bessi segir að þrátt fyrir augljósa
kosti verktöku í landbúnaði sé þetta
að sumu leyti ströggl. „Því miður
búum við ekki við mikið starfs-
öryggi og sjáum ekki langt fram í
tímann, við sem erum í þessari land-
búnaðarverktöku. Menn halda fast
um budduna á þessum tímum, halda
framkvæmdum í lágmarki og reyna
að gera hlutina sjálfir. Menn eru samt
að mínu mati að fjárfesta ótrúlega
mikið í vélum til að geta verið sjálf-
bjarga. Kostnaður við vélar er afar
hár hluti af rekstri í landbúnaði og
tilfellið er að nýting véla, bæði hjá
bændum sjálfum og okkur verktök-
um, er eiginlega ekki nógu mikil.
Á mörgum sviðum landbúnaðar er
veruleg umfram afkastageta. Þetta á
sérstaklega við um jarðvinnutæki.“
Verktaka ekki algild lausn
Verktaka hefur fyrst og fremst
orðið valkostur á þéttbýlustu land-
búnaðarsvæðunum, í Skagafirði og
Eyjafirði, á Vesturlandi og hluta af
Suðurlandi. Bessi bendir á að hún sé
alls ekki algild lausn um allt land.
Víða séu þéttleiki búsetu, fjarlægðir
og samgöngur með þeim hætti að
bændur verði hreinlega að vera
sjálfbjarga um nánast alla vélavinnu
eða að samnýta vélar hver með
öðrum. „Það þarf að efla enn frekar
samvinnu og samnýtingu tækja og
ég hvet bændur eindregið til þess.
Það er hins vegar áhyggjuefni að
aðilar sem hafa á undanförnum
árum verið að reyna að sérhæfa sig í
verktöku hafa ekki fundið grundvöll
fyrir þá starfsemi.“
Ástæðu þess segir Bessi mega
rekja til þess að verktakarnir hafi
hreinlega ekki nægjanlega mikil
verkefni. „Til þess að geta rekið
einn traktor þarf ég að geta nýtt
hann fyrir fjölda tækja. Bændur
hafa margir hverjir viljað fá rúllu-
bindingu, svo dæmi séu tekin,
en hlaupa svo til og kaupa sér
haugsugu. Það er eitthvað sem ég
gæti sinnt. Ég sem verktaki stend
þá eftir með mannskap og vélar
sem ég get ekki nýtt. Bændur vilja
gjarnan að við séum til staðar á
ákveðnum tímum, í ákveðin verk-
efni, en við þurfum auðvitað að reka
þessi fyrirtæki okkar allan ársins
hring og finna verkefni til þess.
Það er vandamálið. Ég held líka
að menn verði aðeins að velta fyrir
sér kostnaðinum við að kaupa vélar
þar sem hægt er að samnýta eða
kaupa þjónustu.“
Bessi segir að verktakaformið
hafi reynst vel í Skagafirði og
bændur líti á það sem valkost. „Það
hafa margir fylgt á eftir, í mismiklu
mæli. Hér í Skagafirði eru til að
mynda nokkuð margir sem bjóða
upp á rúllubindingu. Það eru dæmi
um bændur sem þjónusta næstu
nágranna sína og það er að mínu
mati það sem menn verða að auka.
Það er gott að hafa það í bland við
verktakaþjónustuna þar sem hún er
til staðar.“
Íslenskan landbúnað vantar
framtíðarsýn
Starfsemin hjá Bessa verður
með hefðbundnum hætti í sumar.
„Verkefnastaðan er nokkuð góð
en við sjáum samt að menn halda
að sér höndum, í endurræktun og
skurðahreinsun til að mynda. Menn
gera bara það nauðsynlegasta.“
Að mati Bessa gæti framtíð
íslensks landbúnaðar verið mjög
björt. Til þess þurfi þó að koma
ákveðnar aðgerðir. „Íslenskan land-
búnað vantar fyrst og fremst fram-
tíðarsýn. Ráðamenn þjóðarinnar
verða að segja okkur við hverju við
getum búist og að hverju við eigum
að stefna. Við höfum öll tækifæri til
að vaxa og dafna en bæði bændur og
verktakar eru svolítið í lága drifinu
vegna þess að við vitum ekki hvað
framtíðin ber í skauti sér.“ /fr
Efla þarf samvinnu og samnýtingu tækja, segir Bessi Freyr Vésteinsson verktaki
Umframafkastageta til staðar í landbúnaðartækjum