Friðlýst land - 01.11.1958, Blaðsíða 1

Friðlýst land - 01.11.1958, Blaðsíða 1
FRIÐLYST Útgefandi: Friðlýst land — samtök rithöfunda og menntamanna. Ritstjórn: Bjarni Benediktsson, Einar Bragi (áb.), Ragnar Arnalds Afgreiðsla blaðsins er í Bókaskemmunni, Traðarkotssundi 3, (milli Laugavegs og Hverfisgötu, gegnt Þjóðleikhúsinu). Prentsmiðja Þjóðviljans. LAND NOVEMBER 1958 - 1. TBL. - 1. ARG. Mánuður til stefnu Við myndun núverandi ríkis- stjórnar undirrituðu fulltrúar stjórnarflokkanna málefna- samning, þar sem því var heitið, að varnarsamningurinn við Bandaríkin yrði tekinn til end- urskoðunar með það fyrir aug- um, að herinn hyrfi af landi brott. Nokkrum mánuðum síðar ákvað ríkisstjórnin að fresta öllum aðgerðum um óákveðinn tíma. Síðan eru liðin tvö ár, og ekkert frekar hefur heyrzt frá ríkisstjórn íslands um þetta mál. En fresturinn stendur ekki að eilífu. Uppsagnarákvæði her- verndarsamningsins er 18 mán- uðir, og sumarið 1960 verða kosningar á íslandi. Ef ríkis- Tveir mánuðir eru liðnir síð- an íslendingar færðu út fisk- veiðilögsögu sína í tólf mílur. Allan þann tíma hafa brezkir togarar stundað herverndaðan veiðiþjófnað innan hinnar nýju landhelgislínu. íslendingum hef- ur ekki tekizt að friða grunn- mið sín fyrir ágangi erlendra togara; og við getum á hverri stundu búizt við því, að varð- skip okkar verði sigld niður — með afleiðingum, sem þarflaust er að lýsa. í dag er ekki sjáan- legt, að nein breyting sé fyrir- huguð á þessu ástandi. I»ó eig- um við íslendingar í fórum okk- ar vopn, sem við erum skyldir að beita vegna manndóms okkar og sæmdar — vopn sem auk þess eru líkleg til að binda endi á þjófnað Breta á íslandsmið- um. Hver eru þau? Þá fyrst getum við vænzt réttlætis Við gerum þrennt í senn. í fyrsta lagi köllum við sendi- herra okkar í Bretlandi heim og bjóðum herra Gilkristi ó- keypis far til Lundúna í sama mund. Það er mótmælaaðgerð sem mörg ríki hafa beitt af minna tilefni, en sýndi Bretum eigi að síður hve alvara okkar í baráttunni er skýlaus. í öðru lagi segjiun við upp „vamar- samningnum“ við A-bandalag- ið, í þeim yfirlýsta tilgangi að bandaríska hernámsliðið hverfi héðan brott; og við hefjum í stjórn íslands aðhefst ekkert í þessum mánuði eða byrjun hins næsta, nefnist aðgerðaleysið ekki frestun heldur svik. Eng- um getum verður að því leitt, hvort Alþýðuflokkurinn, Fram- sóknarflokkurinn og Alþýðu- bandalagið ætla sér að svíkja í þessu máli, en það er skylda landsmanna við heiður sinn og manndóm að sýna þeim herram, sem kjörnir hafa verið til for- ystu, að svik verða ekki þoluð. Um tíma var hljóðara um her- málið en oft áður. En nú hefur þriðja lagi opinberan undirbún- ing að úrsögn okkar úr A-banda- laginu. Friðlýst land leggur á- herzlu á skyldu okkar til að beita þessum aðgerðum — skylduna við íslenzkan heiður og íslenzkan dug. En Friðlýst land leggur einnig áherzlu á það, að þessar aðgerðir eru lík- legar til að færa okkur sigur í baráttunni. Við vitum upp á hár hvernig þær yrðu túlkaðar í Lundúnum og Washington: ís- lendingar væru að fleygja sér í fangið á Rússum og heims- kommúnismanum, „frjálsum þjóðum“ væri að fækka um eina! Brezka íhaldsstjórnin vaknaði upp við vondan draum, og það yrði lagt að henni að taka upp siðaðri hætti í við- skiptum við íslendinga - ekki til að sýna okkur réttlæti, heldur til að bjarga því sem bjargað yrði á íslandi. Bæði Bretar og aðrir „bandamenn" íslendinga láta sér í léttú, rúmi liggja hvernig komið er fram við þá, meðan þeir gæta þess sjálfir að skríða 1 duftinu; við getum þá fyrst vænzt siðaðra viðskipta, þegar við þorum að berjast eins og menn. Þá hlakkar aftur í þeim Það eru þessar aðgerðir af hálfu íslendinga, sem brezk blöð óttuðust mest um það bil sem landhelgin var færð út. Sum þeirra hvöttu til varkámi og sögðu sem svo: það er hættu- þögnin verið rofin. Hvaðanæva berst krafan um brottför hers- ins, og í kjölfar landshelgismáls- ins hefur hermálið komizt á dagskrá. Bandaríski varnarher- inn lýsir sig hlutlausan, þegar stórveldi beitir okkur ofbeldi í íslenzkri lögsögu, bandalags- þjóðir okkar snúast nær allar gegn okkur, þegar um lífshags- muni þjóðarinnar er að tefla, og brezkt herskip siglir óáreitt upp undir landsteina við Keflavík- urflugvöll eins og til að sýna íslendingum varnargildi her- legt fyrir vestræna samvinnu og A-bandalagið að Bretar fari með her gegn íslendingum; þeir eru vísir að segja sig úr lögum Framhald á 4. síðu. stöðvanna. En þótt landhelgis- málið og hermálið hafi tvinn- azt þannig saman á síðustu mán- uðum, þá má aldrei gleyma því, að önnur og veigameiri rök herða framar öðru á kröfunni um brottför hersins. Siðferðileg rök og efnahagsleg rök — þjóð- arheiður og þjóðarstolt og þó fyrst og fremst lífsvilji og sjálfs- bjargarviðleitni. Einungis smá- vægilegt atvik þarf til að hleypa kjarnorkustríði af stað, og strax á fyrstu klukkutímum þess stríðs verða herstöðvarnar á ís- landi sprengdar í loft upp. Friðlýst land telur það skyldu sína að minna á, að hvernig sem landhelgisdeilan fer, má aldrei hvika frá kröfunni um brottför hersins. Núverandi valdhöfum mun ekki líðast að leika hetjur í landhelgismálinu, en gerast svikarar í herstöðvamálinu. Þjóðin veit, hverju þeir hafa heitið. Hvað ætlast Sósíalisfaflokkurinn fyrir! Allt frá því bandaríska hernum var hleypt hér á land vorið 1951, að undan- gengnu stjórnarskrárbroti, hefur það verið höfuðmál Sósíalistaflokksins að berj- ast gegn hersetunni, sýna mönnum fram á fánýti henn- ar í friði og háska hennar í stríði, leiða mönnum fyrir sjónir þá röskun á efnahags- kerfi þjóðarinnar sem hún 'ýlli, þá andlegu og efnalegu spillingu sem hún hefði í för með sér. Barátta flokksins gegn hersetunni hafði á sér mjög einlægnislegt yfir- bragð, og hún laðaði að flokknum margt fólk sem annars átti skemmri leið í aðra flokka. Sumarið 1956 gekk Sósíal- istaflokkurinn til stjórnar- samvinnu við tvo aðra flokka, sem höfðu heitið því í kosningunum að víkjahern- um úr landi eftir þær. Síðan er liðið talsvert á þriðja ár — og enn er beðið eftir efnd- unum. í málgagni Sósíalista- flokksins, Þjóðviljanum, er öðru hverju verið að impra á brottför hersins, og blaðið birtir ályktanir almennings um þetta efni með sýnilegri velþóknun. En flokkurinn sjálfur heldur að sér hönd- um og hefst ekki að. Ýmsir voru að ímynda sér að Sósíalistaflokkurinn mundi taka hernámsmálun- um ærlegt tak þegar í upp- hafi núverandi þings. En sú hefur heldur ekki orðið raun- in á. Það er engu líkara en hersetan sé orðin bannheil- agt hugtak hjá stjórnmála- flokkunum á íslandi, Sósíal- istaflokknum sem öðrum. Friðlýst land ber engan sér- stakan hlýhug til ýmsra þeirra verka, sem ríkisstjórn- in hefu.r unnið nú um skeið og Sósíalistaflokkurinn hefur átt hlut að. En það hefði ein- hverntíma þótt fyrirsögn, að hann mundi einnig láta bar- áttuna gegn hernáminu niður falla. Herinn situr, Sósíalista- flokkurinn þegir. Hvað ætl- ast Sósíalistaflokkurinn fyr- ir? fslendingum er innan handar að sigra í landhelgisdeilunni

x

Friðlýst land

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Friðlýst land
https://timarit.is/publication/948

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.