Verktækni - 15.10.1996, Síða 5

VERKTÆKNI
Um vinnutímatilskipun
Mikið er rætt þessa dagana
um tilskipun Evrópusambands-
ins 93/104/EB. Þessi tilskipun
fjallar um ákveðna þætti er
varða skipulag vinnutíma. Sér-
staklega hafa ríkisstarfsmenn
haft af því áhyggjur hvort hægt
sé með þessum hætti að tak-
marka óunna yfirvinnu. Það er
skoðun undirritaðs að það sé
ekki hægt enda telst óunnin yf-
irvinna hluti af föstum launa-
kjörum, Vinnutími er skýrt
skilgreindur sem sá tími sem
starfsmaður er við störf og skil-
greiningar í tilskipuninni taka
ekki til þess háttar fyrirbrigða
sem óunnin yfirvinna er.
Ef litið er nánar á skilgrein-
ingu í tilskipuninni um vinnu-
tíma þá segir í 2. grein:
1. Vinnutími: Sá tími sem
starfsmaður er við störf, eða
er vinnuveitanda innan
handar og innir afhendi
störfsín eða skyldur í sam-
rœmi við innlend lögleða
réttarvenju;
2. Hvíldartími: Tími sem telst
ekki til vinnutíma.
I 3. grein um hvíldartíma
segir m.a.:
Aðildarríkin skulu gera
nauðsynlegar ráðstafanir til að
tryggja hverjum starfsmanni
daglegan hvíldartíma samfellt í
11 tíma á hverju 24 klukku-
stunda tímabili.
í 5. grein segir ennfremur
að allir starfsmenn skuli eiga
rétt á samfelldum 24 klst.
hvíldartíma á hverju sjö daga
tímabili til viðbótar 11 klukku-
stunda hvíldartímanum sem
áður er getið.
I 6. grein er síðan fjallað
um vikulegan hámarksvinnu-
tíma:
Aðildarríki skulu gera nauð-
synlegar ráðstafanir með tilliti
til kröfunnar um öryggi og
heilsuvernd starfsmanna, til að
tryggja að:
1. Vikulegur vinnutími sé tak-
markaður með ákvœðum
laga eða stjórnsýslufyrir-
mœla eða með heildarsamn-
ingum eða samningum milli
aðila vinnumarkaðarins.
2. Meðalvinnustundafjöldi fyrir
sjö daga tímahil fari ekki
yfir 48 klukkustundir, að yf-
irvinnu meðtalinni.
Við útreikninga á vinnu-
tímalengd er sett ákveðið við-
miðunartímabil. Þetta tímabil
má ekki vera lengra en 4 mán-
uðir. Þá segir ennfremur að or-
lof og sjúkraleyfi skuli ekki
vera talin með í útreikninguin.
Tilskipunin hefur ennfremur
undanþáguákvæði. Þar segir að
veita megi undanþágu frá t.d. 6.
grein ef störf eru í heilsugæslu,
í höfnum eða flugvöllum,
vegna starfa við kvikmyndir,
blöð, útvarp sjónvarp osfrv., í
atvinnugreinum þar sem ekki
sé unnt að rjúfa vinnuferli af
tæknilegum ástæðum t.d. rann-
sókna og þróunarvinnu og
landbúnaði. Þá segir einnig að
semja megi um þessi undan-
þáguákvæði að því tilskyldu að
hlutaðeigandi starfsmenn fái
samsvarandi hvíldartíma í stað-
inn. Þá eru ennfremur undan-
þáguákvæði um lengd viðmið-
unartímabils allt að 6 mánuðum
og við sérstakar tæknilegar að-
stæður í allt að 12 mánuði.
Það er skoðun undirritaðs að
þessi tilskipun sé af hinu góða.
Þess ber að geta að lágmark-
hvíldartími er lengdur úr 10 í
11 tíma á sólarhring. Sérstakar
aðstæður leyfa undanþágur en
þá aðeins með samningum eða
lögum settum af yfirvöldum.
Það er ennfremur athyglis-
vert að skoða meðalyfirvinnu
verkfræðinga skv. kjarakönnun-
um SV. Þar kemur fram að
meðalfjöldi yfirvinnutíma sem
unnir voru, voru 28 í janúar
1996, 27 tímar 1995 og 24
1994. Þess ber þó að geta að
umrædd tímabil eru tímabil lé-
legs atvinnuástands hjá tækni-
og verkfræðingum.
Tæknifræðingar og verk-
fræðingar hjá rfki og Rborg
hafa nokkra sérstöðu. Þar er
unnin yfirvinna meiri en á al-
mennum markaði vegna ein-
stakra launakjara. Það er því
ástæða til að skoða sérstaklega
unna yfirvinnu og heildarlaun
þessara hópa. Ymis rök og
reynsla af t.d. yfirvinnubönnum
hafa sýnt að framleiðni unnins
líma eykst ef heildarvinnutím-
inn er styttur. Verði þetta
reynslan af styttri heildarvinnu-
tíma vegna tilskipunarinnar þá
er borðleggjandi að krefjast
verulega hærri grunnlauna á
þessum vinnumörkuðum.
Jónas G. Jónasson verkfr.
Framkvœmdastjóri SV
Af kjaravettvangi
Um þessar mundir eru starf-
andi vinnuhópar vegna kjara-
samninga tæknifræðinga og
verkfræðinga við rfkið. Við-
ræðuáætlun við ríkið hefur ver-
ið undirrituð og ljóst er að
mjög skammur tími er til
stefnu. Það er þó á misskilningi
byggt að tíminn þurfi að vera
svo skammur.
Stéttarfélag verkfræðinga
sendi tillögu að viðræðuáætlun
þann 29.09 s.l. en henni var
ekki svarað fyrr en 16 dögum
síðar með nýjum drögum eða
tillögu. Vonandi læra aðilar
smám saman að eðlilegt sé að
hefja viðræður fyrr og gefa sér
góðan tíma.
Þegar þetta er skrifað liggur
ekki fyrir hveijar verða megin-
kröfumar en ljóst er að ríki og
Reykjavíkurborg er vandi á hönd-
um í launapólitík sinni. Hæstu
taxtar verkffæðinga hjá þessum
viðsemjemdum eru nú 150.000
krónur á mánuði fyrir forstjóra
með 20 ára starfsreynslu! Það er
skoðun undirritaðs að þetta sé
ekki lengur hlægilegt.
Vitað er að nýútskrifaðir
verkfræðingar hafa að meðal-
tali 140.000 - 150.000 krónur á
mánuði á almennum markaði.
Það er því vonlaus staða ríkis
og borgar að fá starfsfólk og
bjóða kjör til samræmis við
taxta í kjarasamningum KTFÍ
og SV þar sem byrjunarkjör eru
70.000 - 100.000 krónur á
mánuði. Það er enda reynsla
nokkurra ríkisfyrirtækja og
borgarfyrirtækja að ekkert
gengur að ráða í stöður sem
hafa losnað. Síendurteknar aug-
lýsingar ríkisfyrirtækja og
borgarfyrirtækja í blöðum eftir
verk- og tæknifræðingum tala
þar skýrasta máli enda eðlilegt
að tæknimenn líti á störf á
þessum kjörum sem bráða-
birgðaúrlausn. Til eru þær
stofnanir sem hafa gefist upp á
að auglýsa eftir verk- eða
tæknifræðingum.
Eðlileg leið Reykjavíkur-
borgar er að færa samninga við
tæknifræðinga og verkfræðinga
til Launanefndar sveitarfélaga
og tryggja þannig samræmingu
kjara á þessurn vettvangi en
varaformaður Launanefndar-
innar er fulltrúi frá Reykjavík-
urborg.
Um þetta leyti er rnikið rætt
um jafnréttismál, starfsmat á
störfum, kynbundnum launa-
mun osfrv. Eins og fram kemur
annarsstaðar í blaðinu þá virð-
ist sem kynjum innan sömu
starfstéttar sé helst mismunað
með alls kyns aukagreiðslum
en kjarasamningar virðast
tryggja besta jafnrétti í grunn-
launurn enda er ekki fjallað þar
sérstaklega um konur eða karl-
menn. Það er því lag fyrir
kvennahreyfingar á Islandi að
leggjast á eitt með Stéttarfélög-
um verk- og tæknifræðinga að
hækka launataxta þannig að
samið sé um raunveruleg kjör
og setja t.d. óunna yfirvinnu og
aðrar aukagreiðslur inn í taxt-
ana.
Jónas G. Jónasson
verkfrœðingur og karlmaður,
framkvœmdastjóri SV
Starfsmiðlun SV
Stjóm SV hefur ákveðið
að hefja rekstur starfsmiðl-
unar með svipuðum hætti og
dönsku og sænsku stéttarfé-
lögin.
Markntiðið með
Starfsmiðlun SV er að koma
til móts við þarfir félags-
rnanna SV sem leita að starfi
eða hyggjast skipta um starf.
Fyrirkomulag starfseminnar
tekur mið af þörfum verk-
fræðinga og fyrirtækja enda
um sameiginlega hagsmuni
að ræða þegar nýr starfs-
kraftur er ráðinn.
Við undirbúning þessarar
starfssemi hefur verið stuðst
við santbærilegar starfsmiðl-
anir sænsku og dönsku stétt-
arfélaga verkfræðinga.
Við samanburð á starfs-
semi í þessurn löndurn er
ljóst að þær eru, eðlilega,
sniðnar að vandanrálum sem
fyrir eru í hvoru landi. Fyrir-
komulagið á Islandi er því
aðlagað að íslenskum að-
stæðurn á vinnumarkaði
verkfræðinga hér á landi.
Mögulegt er að tengjast
atvinnunriðlunum verkfræð-
inga á norðurlöndum, en
fyrirsjáanlegt er að skortur
verður á mönnum í Noregi
og Danmörk í framtíðinni.
Nú er t.d. næg atvinna í
Noregi og samkvæmt könn-
unum mun fyrirsjáanlegur
skortur verða í Danmörk.
Stjórn Stéttarfélags verk-
fræðinga skipar stjórn
Starfsmiðlunar SV. í henni
eiga sæti fjórir aðilar þar af
tveir tengdir atvinnulífinu
sem stjórnendur.
Fyrirkomulag
Upplýsingar frá verk-
fræðingum.
Grundvöllur starfsmiðl-
unarinnar eru upplýsingar
frá verkfræðingum og fyrir-
tækjunr.
Verkfræðingar á Islandi
og erlendis senda inn útfyllt
upplýsingablað sem ein-
kennt er nteð kennitölu við-
komandi. Verkfræðingar
geta valið um að senda
einnig með lífshlaup sitt
(CV) með nafni. A upplýs-
ingablaðinu kemur frarn á
hvern hátt viðkomandi vill
að farið sé nteð lífshlaup
hans.
Þessi hluti er án kostnað-
ar fyrir félagsmenn SV
Upplýsingar frá fyrir-
tækjuin.
Fyrirtæki óska eftir þjón-
ustu Starfsmiðlunarinnar.
Fyrirtækið fær sent eyðu-
blað til að fylla út þar sem
kröfurn til starfsmanns er
lýst. Fyrir móttöku útfyllst
eyðublaðs til Starfsmiðlun-
arinnar greiðir fyrirtækið kr.
10.000
Úrvinnsla
Starfsmiðlunin vinnur úr
fyrirspurnum frá fyrirtækj-
um og verkfræðingum.
Starfsmiðlunin leitar að
skráðum verkfræðingum
sem falla að getu og óskum
fyrirtækisins. Farið er yfir
allar upplýsingar frá verk-
fræðingum sem koma til
greina og falla að óskurn
fyrirtækisins. Ef fjöldi er
mikill getur þurft að tak-
marka fjölda þeirra sem fyr-
irtækið fær í hendur og ræð-
ur þá besta samsvörun.
Á upplýsingablaði frá
verkfræðingum kernur fram
hvaða hátt viðkomandi vill
hafa í úrvinnslu:
Háttur A
Haft er samband við alla
þá sent valdir eru og spurt
hvort þeir vilji vera með.
Hver sá sem valin er,
fær lýsingu fyrirtækisins í
hendur og sækir sjálfur
um stöðuna.
Verkfræðingur sem fær
stöðuna tilkynnir félaginu
um ráðningu og á grund-
velli hennar er reikningur
sendur fyrirtækinu að upp-
hæð kr. 20.000.
Háttur B
Haft er samband við alla
þá sem til greina koma og
spurt hvort þeir vilji vera
með.
Félagið sendir fyrirtæk-
inu nafnlaus Lífshlaup
(Curriculum Vitae) þeirra
sem samþykkir eru, og á
grundvelli þess velur fyrir-
tækið þá sem þeir vilja
tala við.
Félagið sendir nú fyrir-
tækinu upplýsingar um þá
sem teknir verða í viðtal
og innheimtir gjald kr.
20.000.
Það er trú stjórnar SV að
með þessu fyrirkomulagi sé
boðið upp á nýjan og nauð-
synlegan valkost við at-
vinnuleit verkfræðinga og
leit fyrirtækja að verkfræð-
ingunt. Þetta fyrirkomulag
hefur reynst vel á norður-
löndum og er fastur þáttur í
starfssemi félaganna þar.
Vonandi þróast þetta áfram
hjá SV þannig að þessi
starfssemi verði einnig fast-
ur þáttur í starfi SV.
Jónas G Jónasson verkfr.
framkvæmdastjóri SV