Dagfari - 01.08.1966, Page 12

IÍIETNAM: AROBURSFORMLD.UR
OG ANDlfGT HERNÁM.
Striðið i Vietnam er sá " atburður " sem dregur öðru fremur að
sér athygli heimsins f dag. Þvi hefur réttilega verið líkt við
Spánarstyrjöldina 1936-39 sem deildi mönnum viða um lönd 1
andstæða hópa eftir þvi hvort þeir tóku afstöðu með afturhalds-
öflunum og hinum erlendu bandamönnum þeirra, ftalfu og Þýzka-
landi, eða lýðræðisöflunum sem höfðu réttlætið og lögin sín
megin. A sama hátt er striðið í Vietnam dæmi um freklega íhlut-
un öflugasta herveldis heims f innanrikismál smáþjóðar austur
f Asfu - f 12.þús.km. fjarlægð-sem það notar sem tilraunavettvang
fyrir nýjustu hertól sfn : nálasprengjur, herþyrlur og kemfsk efni
sem deyða bæði gróður og húsdýr hinnar vietnömsku bændaþjóð-
ar. A sama hátt og steypuflugvélaárás Þjóðverja á spænska
þorpið Guernica 1938 varð tákn hinnar algjöru villimennsku nú-
tfmahernaðarins sem saxar niður óbreytta borgara f blindu
hefndarskyni, eru hinar vísindalegu eyðileggingarherferðirbanda-
ríska hersins f Vietnam ögrun við samvizku allra góðra manna.
Og á sama hátt og Spánarstyrjöldin var prófsteinn á það hverjir
höfðu hug og hjarta - á Islandi sem annars staðar - til að styðja
málstað lýðræðis og framfara, er strfðið f Vietnam sá kristall
sem klýfur menn f tvo andstæða hópa eftir þvf hverja afstöðu
þeir taka til stefnu Bandaríkjastjórnar og framferðis herja henn-
ar þar eystra.
Það liggur þvf miður allot ljóst fyrir að hópur manna hér á
Islandi er orðinn svo andlega hernuminn að hann er reiðu-
búinn að réttlæta f hvfvetna gerðir Bandaríkjamanna f Vietnam.
Skrif Morgunblaðsins um Vietnammálið er hryggileg auglýsing
á hinu andlega hemámi þeirra sem þar stjórna ríkjum. Allt frá
þvf að Islendingar tóku að vakna til vitundar um harmleikinn f
Vietnam, mun það aldrei hafa komið fyrir, að Morgunblaðið
sæi ástæðu til að fetta fingur út f þau rök, sem opinberir tals-
menn Bandaríkjastjórnar hafa fært fram stefnu sinni til réttlæt-
ingar. Þvert á móti hefur það endurprentað, óbreytt og athuga-
semdalaust, dag frá degi, hinar bandarísku áróðursformúlur og
gert sér far um að hafa sem fæst orð um gagnrýni manna - utan
Bandaríkjanna og innan - á þessum sömu formúlum. Þyki mönn-
um þetta ótrúleg saga er rétt að taka eitt áþreifanlegt dæmi til
skýringar.
Varðandi orsök og upphaf sjálfs strfðsins hafa hinir andlega
hernumdu Islendingar tuggið upp eftir bandarískum áróðurs-
meisturum þá kenningu að kommúnistar frá N-Viemam hafi hleypt
strfðinu af stað með þvf að hefja skæruhernað gegn " löglega "
kjörinni stjórn S-Vietnams, undir forsæti Ngo Dinh Diems.
Þessi öfugsnúna kenning hefur fyrir löngu verið hrakin af þeim
mönnum sem gerst hafa kynnt sér málefhi Vietnams eftir 1954.
Hún er f svo hrópandi mótsögn við raunveruleikann að ekkert
ábyrgt blað f V-Evrópu, hversu bandaríkjasinnað sem það ann-
ars kann aðvera, telur sér fært að bera hana á borð fyrir lesend-
ur sfna.
Hún hefur endaskipti á sannleikanum með þvf að hylma yfir
efcirfarandi staðreyndir :
Bandatfkjastjórn, með J. F. Dulles f fararbroddi, var frá
upphafi andvfg ákvæðum Genfarsamninganna 1954, sem
bundu enda á nýlendustrfð Frakka f Indó-Kfna. Skv.
samningum þessum skyldu suður- og norðurhluti Vietnams
sameinaðir f áföngum og íbúar beggja kjósa sér sameigin-
legt þing og stjórn f frjálsum kosningum, er skyldu eigi
fara fram sfðar en f júlf 1956.
Andúð sína á samningunum-lét Bandaríkjastjórn fljós
með þvf að neita að skrifa undir þá og birta f þess stað
einhliða yfirlýsingu, þar sem sagði, að Bandaríkin myndu
" ekki standa gegn ” framkvæmd sáttmálans, ” hvorki
með hótunum né valdbeitingu ",
Bandaríkjamanninum Edgar Snow farast svo orð um fram-
k v æ m d þessarar yfirlýsingar :
” Engu að sfður kom fljótlega í ljós, að ætlunin var að
hafa kosningafyrirmælin að engu, þar sem Bandaríkin
gerðu f verki hernaðatbandalag við Ngo Dinh Diem,
fyrrverandi konungssinna, sem var mjög andvfgur sam-
einingu við alþýðulýðveldið Vietnam. f september 1954
gerði stofnun Suðausturasfu-bandalagsins ( SEATO )
Dulles kleift að bjóða nýstofnuðum hlutlausum rikjum
hervernd. foktóber fékk Dulles Eisenhower forseta til
þess að lýsa yfir skilyrðislausum stuðningi. Bandarikja-
manna við Ngo Dinh Diem persónulega ",
Bandarfski prófessorinn M. Gettleman, sem nýlega hefur gefið
út bók um Vietnam með sögulegum heimildargögnum, segir
svo um stjórn Diems :
Ríkisstjórn N-Vietnams tók að súiu leyti vel á móti al-
þjóðlegu eftirlitsnefndinni ( sem átti að tryggja framkværnd
Genfarsamninganna L. G. ) og hafði samvinnu við hana,
með örfáum undantekningum.... En f ljósi sfðari atburða
var innflutningur á ókjörum af bandarfskjum vopnum,
hernaðarsérfræðingum og hertólum langt um alvarlegra
brot á Genfarsamningunum ”. Enda segir svo f 6.skýrslu
alþjóðaeftirlitsnefndarinnar, að " þótt nefndin hafi átt við
nokkra erfiðleika að etja f N-Vietnam mætti hún miklu
fleiri örðugleikum f starfi sfnu f S-Vietnam ”. Nefndin
sendi ftrekuð mótmæli gegn íhlutun Bandaríkjamanna, en
ríkisstjórnin f Washington sinnti þeim engu, jafn staðráðin