Læknablaðið - 01.09.1921, Blaðsíða 14

140
LÆKNABLAÐIÐ
stærS og tilhögnn sjúkrahúsanna (eöa deildanna), því þaö kemur nií5ur
á þeim, ekki siöur en ríkissjóöi, ef sjúkrahúsin veröa of stór og dýr.
Annars eru allir sammála um, aö ástandið er ekki gott eins og það er.
?t. M. vill hafa 2 heilsuhæli á landinu og ekki annaö. Hann hefir haldií
þvi fram, að heilsuhæli sé besti staöurinn fyrir a 11 a berklaveika sjúk-
linga, þaö sé engin ástæöa til aö gera upp á milli þeirra, eöa „skilja sauö-
ina frá höfrunum", eins og hann hefir einhversstaöar komist aö oröi.
Eg hygg hins vegar, aö það sé talsverð meining í aö skilja sauöina frá
höfrunum, þó á þann hátt, að jafn mannúðlega sé farið með hafrana eins
og sauðina. Lítum á! Heilsuhæli eru sérstök tegund sjúkrahúsa, sem
ætluð eru tiltölulega hraustum sjúklingum, sem mega vænta sér bata
með þeirri meðferð, sem þar er um hönd höfö, sem sé útivist, stælingu
o. s. frv. — Eg vil taka hliöstætt dæmi: Til eru heilsuhæli fyrir aöra
sjúklinga en brjóstveika, t. d. hjartasjúklinga, NB. fyrir þá hjartasjúkl.,
sem geta haft gagn af göngu, stælingu, böðum o. s. frv. Hins vegar
myndu læknar ekki vísa þangað dauðveikum hjartasjúklingum, meö
vatnssýki og asystoli á háu stigi. Slíkir sjúklingar eiga heima á spítölum.
Eins eru sumir brjóstveikir sjúklingar fult eins vel komnir á rólegum
og hlýlegum sjúkrahúsum nálægt heimilum sínum eins og á heilsuhæli.
Litum hins vegar á málið'frá sjónarmiði tiltölulega hraustra sjúklinga á
byrjunarstigi. Þeir vilja ekki vera á spitölum nema í viðlögum og
skamma stund, en vilja vera á heilsuhæli, þar sem fyrir eru aðallega
sjúklingar, sem eru á fótum. Þetta verða menn einnig aö taka til greina.
En að visu er þetta ekki höfuöatriðið fyrir mér. Höfuðatriðið er, að það
er meiningarleysa, að senda sjúkling langan veg til heilsuhælis, þegar
læknirinn getur sagt sér sjálfur, að sjúklingurinn er ekki eiginlega ferða-
fær, og ekki hægt að vænta bata fyrir hann á heilsuhæli. Því nær heim-
ilinu, sem slikur sjúklingur getur fengið góða hjúkrun, því betra, enda
oft ekki hægt að senda hann með strandferðaskipi, fyr en eftir langa
biö. Viö skulum taka til dæmis Austurland. Þaðan er engu hægra að senda
sjúklinga til Eyjafjarðar, nema síður sé, en til Vifilsstaða. Það er fylsta
ástæða til að þar sé smáhæli eöa spítaladeild fyrir berklasjúklinga.
Þá vil eg minnast á þá sjúklinga, sem hafa veriö á heilsuhæli, máske
i—2 ár, og eru aö visu allvel hressir en ekki vinnufærir, eöa aö eins að
nokkru leyti. Stundum geta þeir að visu fariö heim til sín, en mjög oft
eru þeir heimilislausir og enginn vill taka þá, eöa heimilin eru þannig, aö
engin tiltök eru aö hafa þá þar. Þaö er óhentugt og þreytandi fyrir
þessa sjúklinga aö vera á heilsuhæli, fjarri sínum, ár eftir ár, og altof
dýrt fyrir þjóðfélagið, því heilsuhælin eru dýr í rekstri, og engin ástæða
er til aö láta alt verða sem allra dýrast í höndunum á okkur. Nógu dýrar
verða berklavarnirnar samt. Þessir sjúklingar eru betur komnir á litlum
sjúkrahúsum eða sjúkrahúsdeildum nálægt heimilum sínum og vanda-
mönnum, sem geta hjálpað þeim til að fá létta vinnu og komið þeim
fyrir á heimilum ef hægt er, að minsta kosti um stundar sakir. Eins og
kunnugt er, þá er það títt um króniska berklaveiki, að versnunarköst
koma, og þessi köst standa stundum ekki lengi. Það er oft nauðsynlegt
að senda sjúklingana á sjúkrahús um stund (ef þeir eru heima), en slíkt
er ekki hægt ef langt er til sjúkrahúsanna að sækja.