Læknablaðið - 01.07.1922, Blaðsíða 5

LÆKNABLAÐIÐ
99
legt til stuSnings viti framkvæmdir berklaveikislaganna og til stuSnings
berklavarna yfirleitt, aS stofnaöur veröi allsherjar félagsskapur, berkla-
varnafélag, eins og milliþinganefndin geröi ráS fyrir, og telur heppileg-
ast myndi, ef hægt væri aö fá Heilsuhælisfél. breytt í þá átt, svo aS
herklavarnir verSi aSalviSfangsefni félagsins. — Jafnframt skorar fund-
uiinn á alla lækna landsins, aS gera sitt til aS þetta fyrirhugaSa félag nái
sem mestri útbreiSslu." — Stakk upp á aS nefnd yrSi kosin til þess aS
ræSa máliS viS Heilsuhælisfél. um samvinnu og ef til vill aS undirbúa
'ög fyrir félagiS.
G u S m. H a n n e s s o n kvaS tvent augljóst í máli þessu, sem aS öSru
leyti væri svo erfitt viSfangs: i) aS vér yrSum fyrst um sinn aS starfa
á þeim grundvelli, sem berklavarnalögin gæfu, hvort sem menn teldu hann
illan eSa góSan. Breytingu á þeim ætti reynslan aS ráSa, fyrst um sinn
setti aS gefa þeim fair trial. — 2) VerkefniS í bili væri einkum þaS, hversu
vér gætum hagnýtt oss þau svo, aS árangur yrSi sem bestur. — Hins
vegar væri rétt aS gera sér þaS ljóst, aS ekki væri mjög mikils árangurs
aS vænta af berklavarnaráSstöfunum hvaS þaS snerti aS vinna bug á
veikinni sem þjóöarsjúkd., þó mikilsverSar væru þær fyriil sjúka einstakl-
inga. veittu þeim fjármunalega hjálp o. fl. Berklaveikin hefSi um langan
fima fariS minkandi víSsvegar um lönd, en aftur gæti enginn séS á línu-
riti yfir manndauSa úr berklav., aS hinar dýru berklavarnaráSstafanir
snnara þjóSa heföu breytt honum verulega. Sýndi hann línurit yfir mann-
dauSa úr berklav. á Englandi og Prússlandi því til sönnunar.
Hann mintist síSan á aS sér virtist nú sem fyr hvaS álitlegast aS haga
haráttunni gegn veikinni á þessa leiö:
a) Undirstaöan yrSu héraSslæknar, og þá afar áríSandi aS Jieir væru
íeiknir í aS þekkja veikina og sérstaklega fyrst í byrjun. Nú færi tæpast
hjá því, aS ýmsa skorti æfingu og kunnáttu í þessu, og mætti úr þessu
hæta meS því aS létta héraSslæknum sem mest aS geta dvaliö um tíma
a VífilsstöSum. Hins vegar taldi hann enga erfiSleika á því fyrir lækna
aS rannsaka sjálfir hráka. ÞaS gætu allir lært á örstuttum tíma.
b) Næsta sporiS væri aS geta eftir megni grafiS upp útbreiSslu veik-
mnar í hjeruSum, sjúklingana og veikindaheimilin. Virtist sér, aS mikils
veröa leiSbeiningu gæti þaö gefiS aS gera Pirquets-próf á öllum skóla-
börnum á næstu árum. Yröu þaS þá heimili berklasmituSu barnanna aö
eins, sem sérstaklega þyrfti aö athuga. Jafnframt þessu kæmi svo öll
onnur vitneskja, sem héraöslæknir fengi viS lækningastörf sín og eftir-
grenslanir.
c) Nú kæmi þessi eftirgrenslan um veikindaheimilin aS engu haldi, nema
aSrar framkvæmdir fylgi. Augljóst, aS allur þorri sjúkl. hljóti aö dvelja
1 heimahúsum, oft i lélegum húsakynnum, allajafna þar sem 2 sofa í hverju
rumi. Slík heimili þörfnuöust e f t i r 1 i t s og margvíslegra leiöbeininga.
ÞaS gæti héraösl. aftur naumast leyst af hendi, og væri helsta leiSin til
fá slíkt framkvæmt, aö héruSin réSu smám saman æföa hjúkrunar-
stúlku, sem hefSi þaö starf á hendi undir umsjón héraSsl. Hana mætti
°g nota til sjúkrahjúkrunar þegar eftirlits og leiSbeingarstarfi væri lokiö.
d) 14, gr. berklav.laganna segSi aS vísu, aS þurfandi sjúkl, skuli fá
°keypis vist á heilsuhælum, sjúkraskýlum etc., en allir vissu aS þetta