Læknablaðið - 01.02.1926, Blaðsíða 26

20
LÆKNABLAÐIÐ
í portæÍSagreinar og skolist meö blóöinu til lifrarvefsins. Aftur hefir geng-
iö öröugra að gera sér grein fyrir uppruna sullanna annarstaöar í lík-
amanum, eins og t. d. í vöövum, heila og beinum o. s. frv. Til þess, aö
komast á þessa staði, verður lirfan annaðhvort aö skolast áfram meö
blóðinu frá lifrinni til hægri hjartahólfa, þaðan til lungnanna og gegn-
um háræöanet lungnanna; síðan til vinstri hjartahólfa, og meö útæð-
unum til áðurnefndra staöa, eöa þá þær grafa sig áleiðis inn i aorta
eöa aörar stórar útæöar, til þess síðan að berast á rétta staöinn. Hvaö
fyrri skýringuna snertir, þá eru þeir meinbugir á, að vídd lungnaháræð-
anna er ekki nógu mikil til þess aö lirfan geti flotiö þar í gegn. Samkv.
rannsóknum Leuckarts er þverskuröur lungnaháræðanna frá 0,0056-0,0113
mm. Sull-lirfurnar eru hinsvegar að þvermáli langt um stærri, þ. e. 0,022
—0,028 mm., og skyldi margur halda aö meö því væri loku fyrir skotið,
að þær gætu runnið gegnum svo mjó göng. Hugsanlegt finst mér þó,
að lirfurnar séu gæddar þeirri teygju og hreyfanleik, að þær gætu engst
svo sundur, að þeim sé hægöarleikur að smjúga í gegn. En svo virðist,
sem hvorki Lepckart né öörum, er rannsakað hafa þessi dýr, hafi hug-
kvæmst sú tilgáta. Þeim þykir sennilegra, að lirfan geti öldungis eins
vel bitið sig gegnum allan innýflavegginn eins og inn í portæðarnar, og
þá ef til vill farið víðsvegar, t. d. um c a v u m p'eritonei, og það-
an aftur inn í slagæðar þær, sem næstar eru fyrir hendi, eða jafnvel alla
leið upp í brjósthol, gegnum þindina og inn i slagæðarnar þar. Vel rná
vera, að þetta komi líka fyrir, því mörg önnur sníkjudýr þekkjum vér
vera ötul og ótrauð aö grafa sig gegnum hina „blautu mannabúka", eins
cg fornmenn mundu hafa konrist að orði. Svo er t. d. urn t r í k i n u r,
Guineaorminn, f í 1 a r i a o. fl. Dr. Sambon fullyrðir í ritgerð,
er eg nýlega las eítir hann, að f i 1 a r i a-lirfurnar ungist út úr egginu
strax á yfirborði hörundsins, og geti síðan smogið í gegnum þaö inn
í æðarnar og borist viðsvegar urn líkamann.
Eftir þessu verður það einnig ljóst og skiijanlegra, hvernig fóstur
getur oröið sullaveikt í móðurlifinu. Eftir fyrri kenningunni um alla
krókaleiöina eftir portæðum, lifrarháræðum og svo aftur lungnaháræð-
um, væri harla erfitt að skilja uppruna slíkrar fóstur-sullaveiki.
Eins og surnir kunna að muna, skýrði eg frá því í fyrra í Læknablað-
inu, aö dr. Brandur Brandsson í Winnipeg hefði eitt sinn haft til með-
ferðar sullaveikt ungbarn, senr vart gat hugsast að hafa tekið sullaveik-
ina öðruvísi en í fósturlifi. Mér vitanlega hefir enginn annar íslenskur
læknir gert þá athugun, enda tækifæri til þess afarsjaldgæft.
I Eulenburgs R e a 1 - E n c y c 1 o p á d i a sé eg þess getið, í grein
um echinococcus, að bæði Cruveilhier og Haminer segi
frá því, að sullir hafi komið fyrir í nýfæddum börnum og fóstrum. Svo
að dæmi Brandsons, um aö lirfa geti étið sig gegnum æðar fylgjunnar til
fóstursins, er ekki einstætt.
ógróin sár.
Alþekt er, að „fistill“ getur haldist opinn langan tíma eftir sullskurð,
og geta þeir valdið bæði sjúklingi og lækni mikillar áhyggju. Aðalástæð-
an er hol með bólgu, sem ekki vill hreinsast og gróa, eri nokkuð kann
aö valda, að sáropið klæðist húðþekju inn eftir. 5 sjúklinga hefi eg