Læknablaðið - 01.01.1930, Síða 22

i6
LÆKNABLAÐIÐ
aö íslenskum lög'um hvílir engin skylda á nokkrum manni til aö sækjaum
c-mhætti, þó aö því sé slegiö upp. Menn mega sækja, oggeta gert þaö, ef þeir
vilja; þeir geta sótt um embættið sjálfir og látið aðra sækja um það fyrir
sig. Þeim er í sjálfsvald sett, hvort þeir taka sjálfir skilyrðislausa ákvörð-
un um að sækja um embættið, eða hvort þeir láta aðra ráða því fyrir sig
að meira eða minna levti, hvort þeir sækja eöa ekki. Hinsvegar er það ekki
umsækjendanna að ákveða, hver þeirra fær embættið eða hvort nokkur þeirra
fær það. Það er veitingavaldsins að velja á milli umsækjendanna, velja einn
þeirra eða hafna öllum. Hinsvegar getur veitingavaldið engan í embætti
skipað annan en þann, sem endanlega hefir gefið kost á sér i embættið.
Hafi einhver hugsað sér að sækja um emhætti, en hætt viö það af eigin
hvötum eða fyrir annara fortölur, getur veitingavaldið ekki skipað hann.
Það er þó ekki nauðsynlegt skilyrði til þess að maður verði skipaður í
embætti, að hann hafi formlega sótt um það; hitt getur verið nóg, að hann
taki viö skipun af fúsum vilja.
Að þetta er rétt, að enginn verður látinn taka við embætti, nema hann
sé til þess fús, sést greinilega á ]6. gr. stjórnarskrárinnar, sem segir: „Kon-
ungur getur flutt embættismenn úr einu embætti í annað, þó svo, að þeir
missi einskis í af embættistekjum og að þeim sé gefinn kostur á að kjósa
um, hvort þeir vilji heldur embættaskiftin eða þá lausn frá embætti með
lögmæltum eftirlaunum eða lögmæltum ellistyrk."
Af því, sem nú hefir verið sagt, er það ljóst, að ekkert er því til íyrir-
stöðu, að tveir menti eöa fleiri komi sér saman um að draga sig í hlé hver
fyrir öðrum, að þvi er snertir umsóknir um embætti. Ekkert er því heldur
til fyrirstöðu, að þeir komi sér saman um að leggja það undir úrskurð
þriðja manns, hver þeirra skuli sækja um emhætti hverju sinni. Engum
mundi detta í hug, að það væri ólögmætt eða að með því væri gengið inn
á valdsviö veitingavaldsins, ])ó að þrír menn yrðu ásáttir um að fá um-
sóknir sínar um embætti í hendur tilteknum manni og láta hann skera úr
um það, hvort ein þeirra, tvær eða allar skuli ganga til veitingavaldsins
sem endanleg umsókn, og hinar þá ekki koma til greina. Ætti það að vera
öllum ljóst, að enginn er eðlismunur á verknaði þeirra, er svo semdu sin
á milli, hvort þeir væru fleiri eða færri, hvort þeir væru fáir einstakling-
ar eða heilt félag manna. Veitingavaldinu er með þessu enginn óréttur ger.
Það getur eftir sem áður valið á milli allra ]>eirra, sem endanlega sækja
um embættið.
Upp á siðkastið hefir mönnúm orðið talsvert tíðrætt um hið svonefnda
læknamál.
Það er þannig vaxið, að s.l. sumar gerði Læknafélagið þá samþykt, að
allir félagsmenn skyldu senda umsóknir sinar um stöður og emhætti til
nefndar, er það kysi, til þess að ákveða, hverjar þeirra skyldu fara til
veitingavaldsins. Unr líkt leyti og þetta gerðist, var héraðslæknisembættið
í Keflavik auglýst laust til umsóknar. j8 læknar lögðu það undir úrskurð
nefndarinnar, hvort þeir skyldu sækja um embættið, og ákvað nefndin,
að einn ])eirra, Jónas læknir Kristjánsson, skyldi sækja, og sendi umsókn
hans til veitingavaldsins. Auk þessarar umsóknar barst dómsmálaráðuneyt-
inu umsókn frá mönnum, er sóttu um embættið fyrir Sigvalda lækni Kalda-
lóns i Flatey, er þá var staddur erlendis, að vísu án umboðs og að áskild-
um rétti Sigvalda til að halda Flateyjarhéraði, ef hann vildi. Er Sigvakli