Læknablaðið - 01.07.1930, Qupperneq 8

94
LÆKNABLAÐIÐ
læknum, í smábæi er erfitt að fá lækna, sem flykkjast inn i borgirnar. í
smábæjum, þar sem áður voru 2—3 læknar, er nú 1 eða enginn. Fyr var
það óþekt að launa sveitalækna, en nú hefir rekið að því, að ýmsar sveitir
verða að styrkja eða launa lækna til þess að tryggja sér lækni. Svo er ví'ða
í Manitoba. Halda sumir, að þetta sé upphaf til ríkisreksturs á læknisstörf-
um (State medicine). Menn eru komnir lengra í þá átt í Englandi og Þýska-
landi en í Ameríku, og stefnir ])ó þar í sömu átt. í borgum verður bæjar-
félagið að taka margt að sér, því að þar er orðið svo dýrt að vera veikur
og sjúkratryggingar fara þar í vöxt. Þetta stafar ekki aðallega a.f því, að
læknishjálp sé svo dýr, heldur öllu fremur spítalakostnaður. Það eru að eins
öreigar og auðmenn, sem hafa greiða aðgöngu að læknishjálp og sjúkra-
húsum. Öreigarnir fá alt ókeypis, hinir geta borgað hátt gjald. Hefir nú í
Bandaríkjunum verið skipuð 50 manna nefnd úr öllum stéttum til þess að
rannsaka alt þetta mál og reyna að brúa djúpið milli fátækra og ríkra. Milli-
stéttin, sem ekki vill þiggja ölmusu og er %0 íbúanna, stenst ekki spítala-
kostnaðinn. Bestu herbergi á spitölum kosta þar um 30 kr. á dag, hjúkr-
unarstúlka ca. 22 kr. auk fæðis. Skurðstofugjald, Röntgen o. fl. reiknast
aukreitis. Allur spítalakostnaður verður þannig um 80 kr. á dag fyrir sjúkl.
á eins manns stofum, en nálægt helmingi minni á sambýlisstofum. Sumstað-
ar hafa auðmenn gefið spitalabyggingarnar til þess að minka daggjaldið.
Hin sívaxandi læknafjölgun er hvarvetna vandamál. Þótt læknaskólum
hafi fækkað mjög í Ameríku og þeir batnað, sem eftir eru, vex aðsóknin,
og er þó læknisstarf orðið miklu síður arðvænlegt en fyr. Út úr þessu hafa
skólarnir tekið þá reglu upp, að taka aðeins þá bestu af umsækjendum.
Á 2 Chicagoskólum hafa jiannig undanfarið verið aðeins teknir 100—110
af 1200 umsækjendum. í University of Minnesota voru aftur teknir 100 af
500. — Til þess að velja úr umsækjendum starfar nefnd mikinn hluta sum-
arsins. Hæfileikar umsækjenda eru metnir mest 100 stig. Undirbúningsment-
un (stúdentspróf o. þvíl.) er metin mest 50 stig. Hinn helmingurinn miðast
við „karakter" og aðra persónulega hæfileika, livort likindi séu til þess, aö
stúdentinn sé vel fallinn til þess að verða læknir og líklegt að hann verði
stéttinni til gagns og sóma. Reynt er að grafa upp með rækilegu viðtali og
hjá kunnugum mönnum upplýsingar um öll þau atriði og vita ante acta, sem
að þessu lúta. Önnur aðferð er sú, að gera prófin svo þung að fjöldi falli.
í Manitobaháskólanum féllu þannig af 1. bekks mönnum (1929) 22 af 72
og 10 að nokkru leyti. Taka má prófið aftur að ári liðnu, en oftar ekki.
Af 70—80 nemendum útskrifast þannig ekki nema 40—50. Þessi aðferð
er lakari en hin að velja fyrirfram úr mönnunum. Mikill tími eyðist til náms,
sem að engu haldi kemur, og þar á ofan auðmýkir það mennn og spillir
sjálfstrausti þeirra, að verða að gefast upp og hætta.
Það er eflaust kominn tími til þess hér á landi, að stemma á einhvern
hátt stigu fyrir áframhaldandi læknafjölgun. Til samanburðar má geta þess,
að í Manitoba, sem hefir sjöfalt meiri fólksfjölda en Island, eru lækna-
stúdentar 260 en hér eru þeir 68. Eftir sama mælikvarða ættu að vera 440
í Manitoba í stað 260. Okkur finst þröngt orðið um lækna vestra, en hér
læra þó miklu fleiri. Hvað finst ykkur?
Hóflaus fjölgun lækna er hættuleg bæði fyrir stéttina og þjóðina. Hún
leiðir til þess að gömlu, fögru hugsjónunum, sem hafa ætíð verið ljós á