Læknablaðið - 01.07.1930, Síða 23

LÆKNABLAÐIÐ
109
anum, þá er væntanlega ónæmiÖ þar me8 búið. En ef gerlarnir lifa áfram
ár eÖa áratugi, þá veita þeir a'Ó vísu væntanlega einhverja vörn gegn utan-
aðkomandi smitun, en þá er ekki loku fyrir ])atS skotiÖ, aÖ þeir sjálfir
geti orÖiÖ hættulegir, ef lífsskiþ'röi þeirra hreytast í mannslíkamanum. En
hverja skoÖun, sem menn hafa um þetta, þá má telja sennilegast, að várnir
þær, sem B.C.G. veitir, séu ekki svo miklar, að leyfilegt sé að slaka nokk-
uÖ á þeim smitunarvörnum, sem hingað til hafa verið taldar sjálfsagðar.
Berklavarnir og bólusetning Calmette's.
Erindi flutt á Læknaþingi 1930.*
í fyrirlestri sinum nú á Læknaþinginu hefir próf. Sig. Magiiússon getið
um flest markvert viðvíkjandi hólusetningunni sjálfri. og skal eg þvi ekki
endurtaka það. Hinsvegar virtist mér að hann legði hvað mesta áherslu á
þau mótmæli, sem komið hafa fram gegn henni.
Til þess að skilja fyllilega þýðingu þessa máls, er nauðsynlegt að hafa
sæmilega ljóst vfirlit yfir það litla, sem vér vitum um aðalatriðin viðvikjandi
herklaveikinni og vörnum gegn henni. Eg drep því á nokkur hinna helstu.
Fyrst vil eg minna á, að berklaveikin og varnirnar gegn henni eru að
vcrða vandrœðamál. Veikin sýnist ekki þverra, ef hún ekki eykst. þrátt fyr-
ir geysilegan tilkostnað, sem fer vaxandi með ári hverju og er nú korriinn
upp i nál. 1 miljón kr. (rjkið). Með þessu áframhaldi er það auðsætt, að
]iess verður ekki langt að híðn að stjórn og þing kippir að sér hendinni.
Hver króna, sem varið er til heilbrigöismála, á að koma aftur með vöxtum,
eins og George Newman sagði, en hér sýnist ausið í hotnlausa hit. Hér er
eitthvað að, og læknum her skylda til að hugsa um hversu úr því verði
hætt, að minsta kosti meðan heilbrigðisstjórnin lætur reka á reiðanum.
Berklavarnalögin stefna aðallega að því, að einangra sem flesta smitandi
herklasjúkl., helst alla. Það mun upphaflega hafa vakað fyrir flestum af
oss, að á þennan hátt gætum vér útrýmt veikinni aö mestu leyti, svo lands-
lýðurinn yrði yfirleitt laus við berklasýkla.
En gctum vcr þá cinangrað alla smitandi sjúkl.f Sem stendur deyja um
200 menn á ári úr berklav., og á hvern, sem deyr, er talið að komi 9—10
sjúkl., flestir meira og minna smitandi. Eftir ]>essu ættu að vera um 2000
berkalveikir menn á landinu og sennilega miklu fleiri, því að oft fer berklav.
huldu höfði.**
* Nokkru hefir þó verið bætt við.
** Þannig fullyrða Frakkar o. f]., að berklasóttnæniið sé algengt sem ósýnil. ultravirus
og finnast þá engir venjulegir berklasýklar. Eigi að síður. geta sjúkl. verið smit-
andi. Nýlega hefir Calmette skýrt frá því i Academie d. Médecine, að Valtis
hafi tckist að rœkta vcnjulcga bcrklasýkla úr ultravirus, með því að gera rækt-
unarvökvann vitaminauðugri. Komu fyrst i ljós örsmá hnöttótt granula, siðan
stuttir stafir og að lokum venjulcgir Kockssýklar. Frumstig berklasýkilsins ætti
eftir þessu að vera ósýnilegt ultravirus.