Læknablaðið - 01.07.1930, Qupperneq 40

I2Ö
LÆKNABLAÐIÐ
Oft vill sækja í sama horfiö aftur. Þessvegna er mjög nauösynlegt, aS
koma i tæka tíð í veg fyrir fituna, hjá þeim, sem hafa upplag í þá átt.
A'ðalatriöið við megrunarlækning er, aS i. draga ur „kaloriu“-gildi
matarins og 2. auka brenslu líkamans (meS auknu erfi'Si eSa meS thyre-
oidin), eöa hvorttveggja. Höf. ráðleggur að byrja ætíS meö þvi eingöngu,
aS breyta fæðinu: Telur hæfilegt aS menn léttist ekki nema 1,5 eöa 2 kg.
á mánuöi. Venjulega mun þó æskilegt, a'ð þetta gerist fljótar, einkum ef
losa þarf sjúklingana viö sum þau vandræSi, sem mest eru áberandi hjá
ístrubelgjunum, sem sé vanlíöan í ganglimum, vegna hinnar miklu byrSar,
er á þeim hvílir. Aftur á móti er varasamt aS nota thyreoidin (eSa aukna
áreynslu á vöövana) þegar ber á decompensatio cordis; en þa'S er ekki
óalgengt hjá of feitu fólki. Þá er hjartaS svo veikt, og á svo erfitt, aS
ekki má bæta á þaö því aukna erfiöi, sem thyr.-inngjöfin hefir í för meS
sér. Hjá þessum sjúkl. veröur aö leggja aSaláhersluna á aö draga af fæ'ðinu.
Höf. ráðleggur aö nota ekki thyreoidin lengur en 1 mánuS í senn, og
þaö þótt varlega sé fariö í sakir. G. Cl.
Dr. F. Knutsson, Stockholm: Om röntgenfilmens eldfarlighet. Nord.
Medic. Tidskr. no. 19, bd. 2, 1930.
Eftir hinn hro'Salega spítalabruna í Cleveland, Ohio, áriÖ 1929, hafa
röntgenlæknar mjög rætt og ritað um eldhættu af röntgenfilmum. Eldur-
inn kom upp í íilmugeymslu í kjallara s])italans, og var um kennt ónógri
varúð. Reykurinn barst um allan spitalann og var banvænn inriöndunar.
Sem betur fer voru flestir sjúkl. rólfærir. Eldurinn kom upp um hádegis-
bil, og voru þá 225 manns í húsiriú, sem er fjórlyft. Nitrofilmurnar lágu
á tréhillum; alls voru um 3 smál. af filmum í húsinu. Nokkrir læknar og
hjúkrunarkonur dóu skvndidauða, sitjandi við vinnuborð sín; aðrir kom-
ust út á gang, en hnigu þar niður örendir, af eiturloftinu. Enginn komst
lífs af, sem andaði að sér nokkru verulegu af þessum eitruÖu lofttegund-
um. Etiginn dó af bninasármh, en allir vegna innöndunar á CO, HCN
o. fl. bráðdrepandi efnum, sem koma upp af filmueldi. Óvíst um upp-
tök eldsins.
Röntgenfilmur hafa hingaö til að heita má einvörðungu verið gerðar úr
nitrocellulose. Filman sjálf er alveg gegnsæ, en á báðar hliðar hennar er
dregin himna úr ljósnæmu brómsilfri. Þessi svonefnda nitrofihna er aíar
eldfim, og gefur frá sér baneitraðan eim og svælu, við bruna. — Nýlega
er farið að framleiÖa acetylfilmur, sem eru engu eldfimari en venjulegur
pappir og brenna án myndunar eiturlofts. Acetylfilman er dýrari en sú
fyrnefnda; er auk þess ófullkomnari til myndatöku, vill verpast, og hæpið
að myndir sem teknar eru á acetylfilmur haldist um lengri tíma óbreyttar.
Þess vegna nota menn fremur nitrofilmur, þótt eldfimar séu.
Hrávaran við filmugerð er pappírsefni eða baðmull, þ. e. a. s. cellulose,
sem er polysaccharid. Sáltpéturssýra breytir því í nitrat. (Trinitratið er
skotull, sem er sprengiefni, og náskylt nitrofilmu, í kemisku til-
liti). Mono- og dinitratið er blandað kamfóru, og myndast þá celluloid,
sem er uppistaðan í röntgenfilmunni, og ber brómsilfrið á báðum borðum.
Röntgenfilman þolir alt að 90° hita, en byrjar þá að taka breytingum.
Við ófullkominn filmubruna myndast kolsýrlingur, köfnunarefni og sam-
bönd af því, blásýra o. fl. Menn hafa getið sér þess til, að blásýra kunni