Læknablaðið - 01.11.1935, Blaðsíða 14

8o
L Æ K NA BLAÐ I Ð
köst, sem altaf er signum malum,
sérstaklega ef þau byrja fljótt eft-
ir slysiö.
Oligurie og anuri eru einnig
alvarlegt einkenni og sömuleiöis
óregluiegur, lítili puls og kramp-
ar.
Samfara bruna, sárstaklega ]reg-
ar hann nær yfir stór svæöi, er
ávalt hitahækkun og þarf. hún því
ekki aö vera slæmt einkenni, svo
framarlega sem hitinn er ekki því
meiri. Aftur á móti er það frekar
ills viti. ef gamalt fólk fær enga
hitahækkun eítir stærri bruna. —
Púlsinn svarar venjulega til- hit-
ans. Við bruna, sem taka yfir stór
svæöi, er oftast mjög hraöur, lít-
ill púls.
Viö alvarlega bruna kenuir oft
pupillu-útvíkkun 3—5 klst. eítir
slysið.
Einkennilegt en alltítt fyrir-
brigöi við bruna er exanthem, sem
líkist mjög scarlatina og kemur
venjulega fram eftir fáa daga. Þaö
kemur oftast fyrir á börnum og
ekki síður þó þau séu ekki mjög
þungt haldin. Þessi exnnthem
hverfa venjulega aftur eftir fáa
daga og hafa ekki aðra þýöingu
en þá, hve erfitt getur verið aö
þekkja þau frá scarlatina.. — Al-
geng komplikation er bullae-
myndun, stundum hæmorrhagisk-
ar, sem koma jafnóöum og nýtt
epithel mvndast. Þetta kemur sér-
staklega fyrir á fótleggjum, þegar
sjúklingarnir eru látnir fara of
snemma á fætur. Af komplikati-
onurn, sem koma seinna fram, ber
aö nefna: Keloid í örunum, ör
samdráttur og stundum carcinom.
MeÖferð. Sú meöferö, sem not-
uö er við nálega alla bruna á
Rudolph Berghs sjúkrahúsi er:
Vítisteinssmyrslisumbúðir (ungv.
argenti. nitrat. /4%). Sjúkl. eru
strax látnir hátta (e. t. v. fyrst
baö). Séu þrautir miklar er full-
orðnum gefin morfininjection 1)4
%, börnum bromidan (c. 30x3).
Stundum guttae rosae aftur og aft-
ur fyrsta daginn. Ef þess er þörf
stimuiantia (Nicordamin, áöur var
notuö kamfóruolía, en hún veldur
of djúpum infiltrötum og stundum
nekrosum). Digitalis er sjálfsagt
að gefa, sé um hjartaveiklun að
ræða.
Þegar sjúkl. er kominn í rúmiö
eru brunasvæöin þvegin meö
volgu sápuvatni og síöan skoluö
meö volgu, soönu vatni. Bullae eru
opnaöar og laust epidermis tekiö í
burtu með skærum og pincettu.
Smyrslin eru smurð á hreinar lér-
eftsríur (þurfa ekki aö vera ster-
ilar) og síöan eru þær lagðar á
sárafletina og þrýst létt á með lóf-
anum svo þær falli þétt að. Þessar
umbúðir, sem skift er um 2svar á
dag, eru notaðar fyrstu 2—3 dægr-
in, en þá er byrjað að nota klór-
kalkvátnsumslög ()4%)- Leggja
má gataöan gúmmípappír undir
umslögin, sem er látinn sitja ó-
hreyföur, þegar skift er og sárin
skoluð. Gerir þaö skiftingamar
mikið sársaukaminni. Við bruna-
sár á útlimum er snemma byrjað
að nota heit loköl sápuböö með dá-
litlu brintoverilte i. Þegar sára-
fletirnir eru orönir hreinir eru
venjulega notuö lapisumslög
yiYcc). Sé ofholdgun er penslaö
með 50% lapis. Þegar skinngun
er komin vel á skriö er notaö
zinkpasta. Séu brunasárin á liöa-
mótum, er nauðsynlegt aö byrja
snemma á passivium hreyfingum.
Eitt hiö besta hjálparmeöal i
meöferö á alvarlegum brunum, tel-
ur höf. vera saltvatnsinfusionir.
Þær eru gefnar snemma hjá börn-
um og hjá fullorðnum einkum ef
líkamshitinn stígur mjög hátt.
Ungbörnum eru gefin 200-300 ccm