Læknablaðið - 01.03.1936, Side 16

LÆICNABLAÐIÐ
io
Eg vil þegar taka þa'S fram, að
með algerSri vissu er aldrei hægt
aS útiloka magasjúkdóma, t. d.
magasár, þrátt fyrir öll töfratæki
nútímans og margvísleg diagnost-
isk hjálparmeSul.
í praxis er hinsvegar ætíð nauS-
synlegt og óhjákvæmilegt aS finna
og ákveða annaShvort functionel
eSa anatomiska orsök magakvillans,
því undir þeim úrskurSi er allur
árangur læknismeSferSarinnar kom-
inn. Það, sem gerir slíkan úrskurS
óhjákvæmilegan, er að árangurinn
af lækningum maganevrosanna er
fyrst og fremst kominn undir hin-
um suggestiva krafti læknisins.
ÞaS liggur í augum uppi, aS sjúk-
dómur og vanlíðan, sem myndast
hefir af autosuggestion, krefur
sterkan suggestivan kraft til lækn-
ingar, sem læknirinn aSeins getur
beitt og unniS sigur meS, ef hann
nýtur óskifts trausts sjúklingsins,
og er sjálfur viss um aS diagnosis
sé rétt.
Menn deilir á um orsakir maga-
nevrosanna. Margir halda því fram.
að um hreinar psychogen orsakir
geti stundum veriS að ræða, en aSr-
ir, og jafnvel fleiri, álíta, að lik-
amlegar orsakir liggi ætíS bak við
þær. Þó er ekki vafi á, aS hreinir
sálrænir sjúkdómar koma stundum
fram sem magnevrosa.
Stundum getur verið næstum ó-
gerningur aS skera úr, hvort telja
beri magalíSan organiska eSa func-
tionel. Organisku og functionellu
einkennin geta veriS blönduS alla
vega.
Hreinar nevrotiskar umkvartan-
ir sjúklingsins útiloka engan veg-
inn, að hann hafi ulcus eSa ein-
hvern annan magakvilla. Stundum
verSur ekki betur séð, en að almenn
sálarleg hrörnun persónuleikans sé
-aðalorsök til maganevrosunnar. Á-
kveÖin tilfelli eSa atvik hafa þaS
í för meS sér, aS hún kemur fram
sem maganevrosa. En hvers vegna?
Þar kemur hin erfiSa gáta liffæra-
valsins (organdetermination).
Ekki hverfur ætið aðalnevrosan
þó líffæranevrósan falli úr sögunni,
t. d. vegna læknisaSgerSar, heldur
flyst yfir á annaS eða önnur líf-
færi.
Maganevrosan getur t. d. horf-
iS, en aSalnevrosan komiS fram
sem höfuSverkur, gigt, þreyta eða
almenn líkamleg vanlíðan. I slíkum
tilfellum íiiunu flestir skoSa maga-
nevrosuna sem fyrst og fremst
psychogen — sálræna.
Lítill vafi er á því, aS fjöldi
fólks gengur meS eitt eSa fleiri líf-
færi, setu eru veil frá byrjun og
ekki starfa fullkomlega normalt.
Þar er locus minoris resistentae, þó
aðeins komi þar fram sjúkdóms-
einkenni þegar sjúklingurinn verð-
ur fyrir sterkum geSbrigSum, and-
legum erfiÖleikum eSa of mikilli
likamlegri áreynslu. 1 tilfellum, þar
sem ekki er um neinn sálarlegan
sjúkdóm aS ræða, en aSeins sterk
ytri áhrif framkalla sjúkdómsein-
kennin, myndu þau ekki koma fram
sem staðbundin líkamleg þjáning,
nema vegna þess að veila er fyrir
á staðnum. Veilan í líffærinu er
þarna skilyrði fyrir því, aÖ hin sál-
ræna (psychogena) þjáning í líf-
færinu geti átt sér staS d : er or-
sök hins psychogena organsymp-
toms.
Líkamlegar orsakir þess, að maga-
nevrosurnar eru jafnvel algengari
en aSrar organnevrosur, geta verið
þær, aS sjúkdómar og truflanir í
vmsum öSrurn líffærum geta verk-
að beint eða óbeint á magann, kom-
ið fram sem magalíSan, eSa verk-
ir í magasvæSinu. Óþægindi og van-
líSan, sem stendur í sambandi við
máltiSir, er venjulega kend mag-
anurn, þar geta t. d. komiS til