Læknablaðið - 01.03.1936, Qupperneq 17

LÆICNAB LAÐIÐ
ii
greina: Hjartasjúkdómar, miltis og
iifrarsjúkdómar (algengt aÖ byrj-
andi lifrarstase komi fram sem
magakvilli), nýrnasjúkdómar, gerj-
un og loft-stagnation í görnum o.
s. frv.
Þá geta yfirstaÖnir sjúkdómar
veriÖ frumsorsök til maganevrosu.
Algengt er, að tilhneiging til upp-
kasta haldist löngu eftir að sjúk-
•dómur, sem hefir valdið þeim í
fyrstu, cr læknaður. Reflexinn hef-
ir greiðst í sambandi viÖ sjúkdóm-
inn, en viðhelst af nevrosunni.
Sama gildir oft um loftæturnar
(aerophagen). Skilyrðisbundnar
nevrosur koma oft fyrir.
Frúr kasta upp á undan stórum
boðum og skólafólk af tilhugsun-
inni um að ganga i skólann.
Cancropholá er algeng orsök til
maganevrosu. Psychiskt trauma
sömuleiðis, og er skiljanlegt vegna
þeirrar ógleði og uppkasta, sem það
hefir í för með sér.
Globulus-tilfininngin hjá mörgum
hypccondrum, veldur oft aeropha-
gi (stöðugum kyngingum), loftið
í maganum og roparnir verða aft-
ur orsakir til maganevrosunnar.
Þessu fylgir svo lystarleysi og
hræðsla við að borða nema einstaka
mat, sem svo aftur hefir i för með
sér megrun og kachexi með vax-
andi Jnmglyndi, þreytu og hrörnun,
sem jafnvel getur leitt til dauða.
Sumir halda því fram, að undir-
rót (maga) -nevrosanna sé oft veikl-
un (minderwertigkeit) í líkams-
byggingunni yfirleitt, og þá aðal-
lega í centraltaugakerfinu, sérstak-
lega hvað snertir stjórn þess á ó-
■sjálfráða taugakerfinu. Með öðr-
um orðum, að þarna sé aðallega um
fólk að ræða, sem verður íyrir
■sterkum áhrifum í lífinu, af óheppi-
legum lifnaðarháttum, andlegri of-
reynslu, sorgum, áhyggjum, gremju,
‘taugaeitrum cins og nicotini og al-
coholi o. fl. Ahrifin koma svo fyr
eða síðar fram, sem of eða van-
starf eins eða fleiri liffæra, sem
stjórnast af ósjálfráða taugakerf-
inu.
Slíkt ofstarf magans kemur fram
í ýmsum myndum, sem hyperacidi-
tet, spasmar eða sársaukakendir
samdrættir.
Vanstörfin aftur á móti sem an-
eða hypaciditet, atoni o. fl.
Þegar sjúklingur kemur með
kvartanir frá maganum. sem stað-
ið hafa lengi, er nauðsynlegt að fá
sem gleggsta mynd af öllum per-
sónuleika sjúklingsins. Hvernig
sjúklingurinn lýsir sjúkdóminum og
segir frá umkvörtunum sínum, gef-
ur þegar góðar bendingar um hvað
er á seiði.
Það kemur þegar fram af um-
kvörtunum nevrotikarans, að hann
hefir alla athygli sína festa við
sjúkleik sinn. En oft hafa hinir
skynsamari þessara sjúklinga óljósa
tilfinningu þess, að þeir geti jafn-
vel verið undir áhrifum af sjálfs-
blekkingu, en reyna með öllu móti
að leyna því hjá lækninum. Flestir
eru ]ieir þó sannfærðir um, að þeir
hafi ákafa verki og að alvarlegur
sjúkdómur hljóti að liggja til
grundvallar. Þeir gera sér oft ná-
kvæmlega hugmynd um hvaða til-
breytingar í lifnaðarháttum þeirra
verka skaðlega á líðanina og tauga-
kerfið, en þar sem margir þeirra
eru þrælar nicotinnautnar og ann-
ara skaðlegra meðala, auk óreglu í
lifnaðarháttum, minnast þeir oft
ekki sérstaklega á þetta, en þykir
jafnvel vænt um, þegar læknirinn
af sjálfsdáðum uppgötvar hina eig-
inlegu orsök sjúkdómsins og bend-
ir þeim á hana.
Miklar líkur eru til þess, að um
truflanir frá taugakerfinu sé að
ræða, þegar slikur ,,magaveikur“
sjúklingur kvartar um önnur marg-