Læknablaðið - 01.03.1936, Side 18

12
LÆKNABLAÐIÐ■
vísleg nervös symptom, eins og:
hjartslátt, svefnleysi, kalda fætur,
stöðugar geÖshræringar, svima,
drunga í höfði og blóðsókn til höf-
uðsins, jafnvel höfuðverki. Sé
púlsinn athugaður hjá þessum sjúk-
lingum, þýtur hann oft upp með
miklum hraða. Einnig það gefur
góðar bendingar um uppruna sjúk-
dómsins.
Umkvartanir maganevrotikar-
anna eru oft alla vega litaðar af
ímyndunum þeirra sjálíra. Sjúk-
dómsmyndin verður því oft óskýr
og á reiki. Stöðug leit sjúkl. eftir
utanaðkomandi (exogen) orsökum
til hverrar minstu breytingar til
hins verra eru mjög einkennandi
fyrir þá.
Öfgafullar eða fjarstæðar ímynd-
anir um það, hvað sjúkl. þoli ekki
í magann sýna hin sterku hypocond-
risku áhrif á myndun sjúkdómsins.
Þegar maganevrosurnar eru yfir-
gnæfandi psychogen, kemur venju-
lega lítið af hinum typisku mynd-
um meltingasjúkdómanna fram.
Sjúklingur með magasár eða
krabbamein, gefur venjulega á-
kveðnar lýsingar og víkur hvergi
frá sjúkdómseinkennunum. Veit
einnig nákvæmlega hvaða matarteg-
und hann þolir og hvað honum er
skaðlegt.
Aftur á móti er oft ósamræmi
í sjúkdómslýsingum maganevrotik-
arans. Hann hefir oft enga grein
gert sér fyrir því, hverju honum
verður gott eða ilt af. Þolir oft
allan mat jafn vel eða jafn illa.
Vanlíðan hans stendur oft ekki í
neinu sambandi við máltíðir, eða
hvað liorðað er, að öðru leyti en
því, að margir þeirra verða þreytt-
ir og slappir eftir stórar máltíðir.
Hugarástand nevrotikarans veld-
ur (venjulega) miklu um umkvart-
anir hans og þjáningar. Að vísu
getur það einnig átt sér stað með
sjúklinga með magasári, en í miklu
smærri stíl.
Það er yfirleitt einkennandi fyrir
nevrotikarann, að þegar eitthvað
gleður hann eða hann skemtir sér
vel, gleymir hann öllum sínum um-
kvörtunum og sjúkdómurinn hverf-
ur með öllu i bili. Þetta er mjög
sjaldgæft hjá sjúklingum með org-
aniska magakvilla.
Maganevrotikarinn segir sjúkra-
sögu sína venjulega fjörlega og í
mörgum orðum, eða með þvingaðri
ró. Kvartar oft um þyngsli eða
þrýsting í magasvæðinu. Verkir oft-
ast vægir, geta þó stundum vaxið,
jafnvel orðið óþolandi.
Oft eru ropar (af aerophagi),
þeir lina óþægindin í bili, sjaldnar
brjóstsviði. Oft nota sjúkl. þessir
Natron og finst það nauðsynlegt til
að „losa um vindinn fyrir lirjóst-
inu“.
Hinar alvarlegustu tegundir
maganevrosanna, þar sem samtímis
er um róttæka nevrosu alls persónu-
leikans að ræða, hafa mikla til-
hneigingu til uppkasta og svæsinn-
ar anorexi. Það er því mesti mis-
skilningur, að maganevrosa geti
ekki leitt til megrunar. Nervösu
uppköstin eru oftast mjög fyrir-
hafnarlaus. Maturinn rennur upp,
án þess að sjúkl. kúgist.
Einkennandi fvrir uppköst maga-
nevrotikarans, er að hann kastar
upp eftir ákveðnum reglum eða
merkjum. Verður oft óglatt um leið
og hann sest að borðinu og kast-
ar upp þegar eftir máltíðina. Sér-
stakar matarpylsur er oft orsök til
uppkastanna og jafnvel litir. (Kona
nokkur kastaði fyrst upp. ef hún
sá kirsuber, seinna af öllum rauð-
um mat).
Skólauppköstin hafa áður verið
nefnd, sömuleiðis aerophagi, senv
ekki er óalgengur nevrosusjúkdóm-
ur. Það er einkennandi við aero-