Læknablaðið - 15.01.1938, Síða 9

LÆKNABLAÐIÐ
3
um á pars ant. hypofys. við mb.
Addisonii og virðist því vera um
víxlverkanir aö ræða milli þess-
ara kirtla. Collip hefir tekist aö
einangra þetta adrenotrop eSa
corticotrop hormon úr extrakti úr
pars ant.
Kliniskar athuganir leiddu fljótt
athyglina aS samspili milli hypo-
fysis og pancreas. Goetsch, Cush-
ing og Jacoljson sýndu fram á, aS
kolvetnaþol var minkaS viS akro-
megali.
Því er haldiS fram af Anselmino
og Hoffmann, aS hypofysis, pars
ant., framleiSi pankreatotropt hor-
mon, örfandi hormon fyrir insulin
myndun, er valdiS geti hypoglyc-
æmi.
Grueter, Stricker og Riddle
sýiidu fram á þaS, aS í pars ant.
fanst hormon, er hafSi áhrif á
mamma og örfaSi mjólkur-sekreti-
onina og er þetta aS nokkru leyti
staSfest af mörgum öSrum. Ansel-
mino og Hoffmann telja sig hafa
fundiS parathyreotrop hormon i
pars ant., og örfar þaS starfsemi
gl. parathyreoid. SömuleiSis telja
þessir sömu höfundar sig hafa
getaS sýnt fram á hormon í
pars aht., er hefSi áhrif á fitumeta-
bolismus, og sé því sprautaS inn í
menn eSa dýr, kemur fram keton-
æmia og eykst þá /5—oxy —
smjörsýra einkanlega.
Eins og sést af þessu yfirliti,
er þaS hinn mesti fjöldi hormona,
er menn telja sig hafa fundiS í
pars. ant., og vaknar þá eSlilega
spurningin, livar þau myndist, eSa
í hvaSa tegund af frumurn.
3-
Flestum ber saman um, aS ekki
sé hægt aS gera ráS fyrir aS cellu-
lae principales eSa aSal-frumurnar
— chromofob frumurnar — hafi
neitt innra sekretoriskt starf, og
draga þá ályktun af kliniskri
reynslu, þar eS ekki hefir tekist
aS finna endocrin-truflanir viS
chromofob adenom, nema því aS-
eins, aS þau hafi komprimeraS
chromofilu (eosinfil- og basofil)
frumurnar í pars anterior, og
þannig átt óbeina sök á endokrin-
truflunum.
ÞaS verSur því aS álíta, aS
sekretions-strafsemin sé bundin
viS eosinofilu og basofilu frumurn-
ar, en hvernig þaS megi verSa, aS
tvær tegundir fruma geti fram-
leitt þennan sæg honnona, er eng-
an veginn Ijóst ennþá. Sumir hafa
komiS meS þá tilgátu, aS pars
anterior famleiddi aSeins eitt verk-
andi hormon, sem síSan fái eSa
framkalli mismunandi verkanir, er
þaS bindst hinum sekretorisku
frumum í hinum ýmsu endokrin
líffærum öSrum.
Jores færir rök aS því, aS réttast
muni aS tala eingöngu um tvo
hormonflokka, og skoSar eosino-
filu-frumurnar annars vegar og
basofil-frumurnar hins vegar, sem
hina histologisku fulltrúa þessara
hormonflokka. Mér finst þessi
skýring aSgengileg, því taki maS-
ur tillit til kliniskrar reynslu, virS-
ist mér, aS hún sé mjög í samræmi
viS þessa kenningu.
Eg verS aS leiSa hjá mér, aS
tala um skoSanamismun þann, er
ríkir um hversu skýra skuli sjálfa
morfologi framhluta hypofysunn-
ar. Sumir hafa haldiS þvi fram,
aS skoSa bæri þær 3 frumutegund-
ir, er þar finnast, sem þroska-
sögulega aSgreind form, er séu
hvert öSru óháS (pluralitetsteori).
ASrir halda því aftur fram, aS
hin mismunandi frumuform, þ. e.
chromofob, eosinofil og basofil,
séu endurspeglun af mismunandi
sekretions- eSa funktions-stigum.
Alt séu frumur söniu tegundar, en