Læknablaðið - 15.01.1938, Page 11

LÆ K NA B LAÐ I Ð
sökin til akromegali liggi í hyper-
funktion á eosinofilu-frumunum,
er sú, aS sjúkdómurinn gengur oft
til baka og stöðvast að minsta
kosti, ef þessi adenom eru tekin
burtu.
ASal-einkennin viS akromegali
eru sem kunnnugt er ofvöxtur á
akra —■ eSa útskögum — beina-
kerfisins og mjúku partanna er
liggja þar yfir. Erdheim hefir
sýnt, aS aSalbreytingarnar fara
fram í brjóskinu, sem aukin endo-
chondral ossifikation. Oft koma
■degenerativar breytingar í brjósk-
iS sekundert og valda þá arthritis
deformans. Þá eru þykkar varir,
prognathi, gisnar tennur, þykk
tunga, þykk slímhúS í koki og lar-
ynx, er gerir röddina grófa og
hása, oft snemma í sjúkdómnum,
algengustu einkennin.
Önnur einkenni eru splanchno-
megali, hyperostosur, hyperplasi á
cortex gl. supraren. — jafnvel
myndast þar smá adenom —
stundum hyperthyreosis, hyper-
trichosis, oft hyperplasi á genital-
ia samfara aukningu á liöido og
potens í byrjun. Basalmetabolism-
us er venjulega hækkaSur, en kol-
vetnaþol lækkaS.
Sjúkdómurinn er jafn-tíSur hjá
konum og körlum og byrjar oft-
ast milli 20 og 30 ára aldurs.
Splanchnomegalian grípur bæSi
yfir á hjarta, lifur, milta, nýru,
pankreas, maga og þarma, gl. sup-
raren. og gl. thyreoid. Ef maSur
vill leytast viS aS skýra þessi ein-
kenni öll út frá því sjónarmiSi, aS
um hypereosinofilismus sé aS ræSa
er þaS hægt, aS mestu leyti.
Ofvöxtur á akra, mjúkum pört-
um, og organa interna, er skiljan-
legur út frá vaxtarhormoninu, en
þaS er ekki nóg.
Gland. thyr. sjúklinga er hafa
akromegali hefir oft sýnt histolog.
mynd, er talar fyrir struma meS
hyperfunktion, og skýrir þaS
hækkun metabolismans. Berbling-
er hefir tekist aS framkalla slíkar
breytingar meS því aS transplant-
era eosinofil adenomi, og einnig
meS þvi aS sprauta inn extrakti
af eosinofil adenomi, og talar þetta
fyrir því, aS thyreotropa hormoniS
í pars ant. sé framleitt í eosinofilu
frumunum. ÞaS er ekki ýkja sjald-
gæft, aS Basedow-symptom fylgi
akromegali, svo sem sviti, tremor,
tachycardi o. fl. Kolvetna-þoliS er
oft minkaS og getur maSur þá
hugsaS sér, aS þaS stafi af því.
aS einmitt basofilu-frumurnar
framleiSi hiS pan-kreatotropa hor-
mon. Þegar þann stimulus vantar.
vegna kompressionar á basofil
frumunum, dregur úr insulin-
mynduninni og þetta yrSi þannig
til Jjess, aS fram kæmi diabetes
mellitus. ÞaS skal tekiS fram, aS
oft hverfa bæSi diabetes einkennin
og hyperthyreosu-einkennin er frá
líSur, og í þvi sambandi er rétt
aS geta þess, aS oft kernur fyrir
aS frumurnar í adenomum þessum
missaj sín sérkenni, þannig, aS hin
eosinufilu korn hverfa. SömuleiSis
hverfa þessi einkenni, ef tumor er
tekinn burtu.
HvaS snertir genital-truflanirnar
viS akromegali, var þess getiS, aS
oft væru í byrjun hyperplastisk
einkenni frá genitalia; ])essi ein-
kenni hverfa venjulega fljótlega.
Hugsanlegt væri, aS skýringin sé
sú. aS í byrjun geti adenomiS
stimuleraS basofilu frumurnar eSa
ert. og framkallaS þannig aukna
gonadotrop hormonmyndun í byrj-
un. Þegar adenomiS hinsvegar
stækkar, er liklegt aS þaS kompri-
meri bæSi 1)asofilu frumurnar og
aSalfrumurnar og valdi þannig
hvpofunktion af hálfu þeirra 1)aso-
filu, er svo leiSir til amenorrhoe