Læknablaðið - 01.09.1938, Qupperneq 4

66
LÆKNAB LAÐ 1Ð
hefir vakiö eftirtekt mína og um-
hug'sun; hér hefir mér fundist
vera mörg torráöin gáta.
Ætiologi: 1909 tókst Landstein-
er og Popper aö sýkja apa frá
mönnum og að sýkja apa eftir
apa ótakmarkað, án þess aö sýk-
in breyttist. Næst j?essu tókst
þeim Landsteiner og Levaditi,
Flexner og Lewis aö sanna, aö in-
fectiöst efni, sem síaö haföi verið
i Berkefelds síu, enn var polio-
myelitsmitandi. Þá var ]>að mjög
mikils um vert, aö Rómer og Jo-
seph, Levaditi og Landsteiner,
Flexner og Lewis og Leiner og
Wiesner gátu sannað þaö 1910
(hver í sínu lagi), aö vörn gegn
sýkinni var aö finna í reconvales-
centserum apa, en þeir Netter og
Levaditi gerðu líkar tilraunir á
mönnum og meö svipuðum ár-
angri.
Á þessum grundvelli standa all-
ar rannsóknir á poliomyelitis enn
i dag, og eigi l^ætst mikið viö. Vér
vitum, aö virus gengur gegnum
bakteríuþétta síu. Vér vitum ekki
meö neinni vissu, hvort sýkillinn
myndar toxin eður ei. Flexner og
Noguchi, Amoss o. fl. fundu, fyr-
ir eigi alllöngu, globoid corpus,
örlítiö í blóöi og mænuhornum
sjúkra manna og apa, og töldu
hér sýkilinn fundinn. Corpus þetta
gátu þeir ræktaö anaerobt í marga
liði. Þótt komiö hafi ]>aö fyrir,
aö sýking hafi tekist meö slíkum
kultur, þá er þó mjög um það
efast, aö þessir „globoid“ bodies“
séu einir valdandi mænusótt.
Þá hélt Rosenow því fram 1916
að Sterptococcus viridans væri
sýkillinn; fann hann bæöi í lík-
um og í mænuvökva sjúkra. Eigi
hafa menn viljað fallast á þessa
skoöun Rosenows.
Aldrei hefir tekist aö lita sýk-
ilinn.
Experimental Infectionsmodus:
Fairbrother og Hurst hafa sann-
að aö virus fer eítir taugabraut-
unum, en eigi meö cerebrospinal-
vökvanum, eins og Fleí^ner hefir
haldið fram.
Incubation: Á nokkuð mörgum
tungum leikur uin meðgöngutím-
ann og fer þaö að vonum. Stgr.
Matthíasson telur hann vera 3—
5 daga, Petren 5—10 d., Domarus
9 d., Múller & Seifert 2—5 daga,
Feer 7—14 daga, Skat Baastrup 8
—-io daga. Þegar farsóttin byrjaöi
1935 var eg sóttur til 4 ára stúlku,
en hún var annar sjúkl., sem sýkt-
ist þá. Fyrir fjórum dögum haföi
afi fyrsta sjúkl.komið inn á smíða-
stofu föður hennar og vikið henni
sykurmola úr vasa sínum. Á fimta
degi veröur hún snögglega veik
meö 40,2 (á 5ta legudegi kviö-
lömun). Nokkru síðar var eg sótt-
ur í hinn enda bæjarins til 6 ára
drengs. Eigi alllangt frá húsi hans
lá barn i mænusótt, en bróöir þessa
barns hitti þenna dreng og átu
þeir saman gulrófu 4 dögum áöur
en drengurinn lagöist meö 40’
hita, daginn eftir lagöist systir
hans 11 ára, en hún hafði eigi að
heiman farið. 20. júní 1924 lagðist
unglingur framanvert við bæinn í
mænusótt, 24. s. m. lagðist bróðir
hans, sem kom fyrst á heimili'ð
sama dag og hinn fyrri veiktist.
Eg hygg aö erfitt sé aö fá nán-
ari vissu en þetta um incubation
og þótt eigi sé hér um fleiri sjúk-
linga aö ræöa, þá muni óhætt að
segja, aö 4 daga incubation ntuni
eigi fjarri lagi.
Epidemiologi: Þar er contact
theoriaWiekmanns hins sænska sú,
er ntenn telja að muni réttmætust.
Hann telur aö útbreiðsla veikinnar
fylgi þjóövegiun, og á sania máli
eru þeir Kling, Levaditi og séri-
lagi Wernstedt. Þessi Wickmanns