Læknablaðið - 01.12.1939, Blaðsíða 9

I.Æ I< N A B LAÐ I Ð
14 7
Psittacosis í Vestmannaeyjum.
Eftir Einar Guttormsson.
Psittacosis eSa svonefnd „fýla-
veiki“ hefir gert vart við sig hér
í Eyjum í sept. s.l. Hafa komiÖ
hér 6 tilfelli af veiki þessari, sem
, lýsir sér mjög likt og veiki sú, er
upp er komin í Færeyjum og lækn-
ar þar hafa nefnt „primær epide-
misk alveolarpneumonie“, en í grein,
sem R. K. Rasmussen ritaði í Uge-
skr. for L. nr. 35, 1938, leiddi hann
allveigamikil rök að því, að hér
væri um psittacosis að ræða, þ. e.
lungnahólgu, sem líktist mjög
jjeirri, er sýktir páfagaukar valda
og sem stundum hafa komið upp
epidemíur og sporadisk tilfelli af
hæði í Evrópu og i öðrum heims-
álfum. Síðasta epidemían var hér i
Evrópu 1929—30.
Július Sigurjónsson vakti athygli
á ritgerð Rasmussens, í 25. árg.
Lhl.. 1939, 2. tbl., þar sem hann
hvatti lækna hér á landi til að vera
á varðbergi gagnvart veiki þessari,
á stöðum ]>ar sem fýlatekja er.
Við læknar hér í Eyjum hárum
saman ráð okkar og kom saman
um, að hingað til hefðum við ann-
að hvort séð eitt (í fyrra) eða ekk-
ert tilfelli, er líkst gæti ofangreind-
um sjúkdóm. en ákváðum, enda
full þörf að friða fuglinn, þar sem
hann fer mjög þverrandi ár frá
ári. —
í 14 ár undanfarin hefir aldrei
borið á svona lungnabólgufaraldri
í septembermánu'ði i jafnstórum
stíl, en grunsamleg eru þó 2—3
tilfelli siðustu árin á sama tíma
og upp úr fýlungareitingu.
Vestm.eyjum 20. okt. 1939.
Öl. ó. Lárusson.
þótt við værum litt trúaðir á, að
krankleiki ]>essi væri kominn hing-
að, að hafa gát á honum.
Héraðsl. Ól. Ó. Lárusson hefir
frá upphafi sýnt mikinn áhuga fyr-
ir rannsókn málsins og hefir hann
tvívegis sent Rannsóknarstofu Há-
skólans venublóð til rannsóknar,
auk greinargerðar um sjúkdóminn.
Fýllinn (fulmarus glasialis) hef-
ir, að því er dr. Bjarni Sæmunds-
son telur, komið til Vestmannaevja
i fyrsta lagi snemma á 18. öld, og
var áður rniklu meira veitt af hon-
um en nú, allt upp í 20 þús. fýl-
ungar og þar yfir, einkum um
miðja og á fyrri hluta 19. aldar,
en þá voru aflaleysis ár hér i Eyj-
um og var fitan aðalviðmeti manna,
notuð i hræðinginn og með hvanna-
rótinni, sem mikið var þá notuð hér
til rnatar. Fýlunginn ])ótti og ])yk-
ir enn hinn mesti sælgætismatur,
einkum er fýlasúpan rómuð. Fiðr-
ið var og notað í sængur, en það
mun nú víðast hvar hér lagt niður,
því að húsin og fólkið lyktaði, jafn-
vel þótt fiðrið væri soðið og hreins-
að eftir hestu getu.
Siðastliðinn ágústmánuð munu
hér hafa verið veiddir ca. 6 ]iúsund
fýlungar og ca. 300 manns unnið
að reitingu þeirra, en eftir revnsl-
unni i Færeyjum virðist sýkingar-
hættan einkum bundin þeim starfa,
og sýking ])eirra, er veiða og neyta
matarins, mjög lítil eða engin. J:ió
kváðu veiðimenn eigi ósjaldan híta
í hausinn á fýlunganum og drepa
hann með þeim hætti.
Sumt af fýlnum, sem veiddur er,
er svokallaður „þurfýll", ]). e. hann
er ekki sjóblautur, en veiðimenn
fleygja stundum fýlnum i sjóinn