Læknablaðið - 01.02.1948, Blaðsíða 11

LÆKNABLAÐIÐ
5
local breytingum. Ekki virðist
fjarri lagi að álykta, að í lík-
ama, sem þjáist af chronisku
ulcus duodeni, fari fram röð
samanhangandi breytinga, sem
einhver einn margra factora
geti hrundið af stað eða haft
þýðingarmikil áhrif á. Ein teg-
und slikra áhrifa geti veriðmeg-
inþáttur hjá einum sjúklingn-
um. en önnur hjá hinum. Auð-
sætt virðist einnig, að fengnum
þessum upplýsingum öllum,
að j)ótt einum factoranna sé ef
til vill að mestu um að kenna
mvndun upphaflega sársins á
slímliúðinni, j)á komi önnur
atriði eða atriðasambönd til
greina, jægar um chronicitet
ulcus pepticum er að ræða.
Með öðrum orðum, magasvru-
orosions-factorinn, sen) lirund-
ið liefir verið af stað eða magn-
nzt hefir af neurogen örvun.
kann raunverulega að liafa
valdið slímhúðarlæsioninni á
svæði. sem local hvperæmia
hafði uert viðnámsminna i bili
eða septiskur embolus með
nonbæmolvtiskum streptococ-
cum hafði setzt að í, bar sem
aftur á móti truflun á brevfi-
starfsemi getur átt mestan bátt-
inn i hvi, að sárið verður lnn<*-
vinnt og veldur verkium. Þótt
tilgáta sem læssi sé viðunandi
grundvöllur hverskyns rök-
semda. verð ég að iáta. að hún
gefur hvergi nærri fullnægj-
andi svar við ráðgátunni um
ætiologiu ulcus pepticum. Að
mínu viti er ekki hægt að full-
yrða meira en það, að hér sé
um að ræða circulus vitiosus,
og að ef Iiringur sá verði rof-
inn á einum eða fleiri stöð-
um, með medicinskum eða
operativum ráðstöfunum. sé
unnt að breyta gangi sjúk-
dómsins mjög verulega. En til
j)ess að slíkar ráðstafanir komi
að haldi, má hvorki glevma
neurogena factornum né sam-
bandi þess chemiska, motor-
iska og liormonala.
Á þeim árum. ])egar ég
stundaði mitt handlæknisnám,
mátti gastroenterostomian
Iieita j)að eina, sem handlækn-
irinn bafði upp á að bióða
j)eim til hiálpar. sem þjáðust
af ulcus duodeni. Þetta var i
hann tið, j)egai- reyndir hand-
læknar héldu j)ví statt og stöð-
ugt fram. að chroniskt skeifu-
ffarnarsár væri fvrst og fremst
liandlæknis-sjúkdómur. og
engu síður viðurkenndir lyf-
læknar stóðu á bvi fastar en
fótunum. að siúkdómurinn
væri viðfangsefni lvflæknis-
fræðinnar. Medicinska með-
'ferðin var á þessum árum ein-
unais fólgin í tíðum máltiðum.
sem miólk var nðalunnistaðan
í. ásamt giöf alkali-lvfia. Og
bandlæknirinn bafði. eins og
áður er sagt, naumast unn á
annað að bióða en gastroen-
terostomiu. Með öðrum orðnni
bæði Ivflæknar og handlækn-
ar l)eittu einvörðungu local