Læknablaðið - 15.09.1982, Síða 44

222
LÆKNABLADID
UMRÆÐA
Sjónuskemmdir svo og aörir langtímafylgi-
kvillar insúlínháðrar sykursýki eiga sér
fjölpættar orsakir (2, 3, 4). Lengd sjúkdóms-
tíma, aldur við greiningu sykursýki og erfða-
mörk eins og HLA- gerð eru pættir er fjallað
hefur verið um í fyrri greinum (1, 5 ). Kom par
m.a. fram og var rætt, að sjónuskemmdir voru
að jafnaði algengari fyrstu 20 sjúkdómsárin
hjá sjúklingum er greindir voru 20 ára og eldri
en hjá peim er voru 0-19 ára við greiningu (1).
Endurspeglaðist pað í núverandi rannsókn,
einkum hjá 5-9 ára sjúkdómstímahópnum, par
sem sjúklingar með sjónuskemmdir voru að
jafnaði um prítugt við greiningu sykursýki.
Mikilvægi góðrar blóðsykurstjórnunar sem
fyrirbyggjandi aðgerð gegn langtímafylgikvill-
um hjá insúlínháðum sykursjúkum hefur allt
fram á síðustu ár verið mönnum nokkur
ásteytingarsteinn (6, 7, 8). Flestir hallast pó að
pví núorðið að góð blóðsykurstjórnun sé
pýðingarmikil hinum sykursjúka og bæði dragi
úr líkum á langtímafylgikvillum og lengi líf-
tíma pessara sjúklinga (3, 6, 9, 10).
í núverandi rannsókn höfðu sjúklingar með
sjónuskemmdir að jafnaði hærri meðaltals-
blóðsykra en peir er voru án augnbotnabreyt-
inga en sá munur reyndist pó ekki tölfræðilega
marktækur. Aðeins var gerlegt að kanna eins
árs tímabil fyrir augnbotnamyndatöku og
kann sá tími að vera of stuttur til að fá fram
marktækan mun á gæðum blóðsykurstjórnun-
arinnar. Pað er erfitt að meta gæði langtíma
blóðsykurstjórnunar hjá sykursjúkum, jafnvel
með yfirferð gagna um blóðsykurmælingar og
pvagrannsóknir til margra ára. Dagssveiflur
og tímabilssveiflur í blóðsykurstjórnun koma
par til og meðaltal úr slíkri gagnavinnslu er
ekki ætíð nákvæmur mælikvarði á pað hvern-
ig hin raunverulega langtímastjórnun hefur
verið. Með tilkomu mælinga á »sykruðum
blóðrauða« (glycosylated haemoglobin, Hb
A|C) er nú auðveldlega hægt að fylgjast með
langtíma blóðsykurstjórnun hjá sykursjúkum á
einfaldan máta og verða slíkar mælingar hluti
af reglulegu eftirliti pessara sjúklinga í fram-
tíðinni (11).
í könnuninni kom fram að sjúklingar er
voru án sjónuskemmda fyrstu 20 sjúkdómsárin
mættu oftar til eftirlits en peir er voru komnir
með sjónuskemmdir eftir sambærilegan sjúk-
dómstíma; er petta í samræmi við niðurstöður
Deckerts og félaga (12). Þeir komust jafnframt
að peirri niðurstöðu að aukinn líkamspungi yki
líkurnar á fylgikvillum en pað kom ekki fram í
núverandi rannsókn, sennilega vegna pess
hversu fáir sjúklinganna eru ofar kjörpyngdar-
marka.
Table I. Retinopathy in relation to clinical factors in type / diabetics in Iceland.
Duration group (years) Retinopathy Duration of DM (years) Blood sugar mg Per100 ml (minutes post prand) No. of visits per year Body weight as percent of ideal weight Insulin units per day Age at diagnosis (years)
5-9 yrs (48 pts) Present (9 pts) 7.7 ±0.3 198.6 ±19.4 (64 ± 5.2) 4.0 ± 0.6 104.9 ±3.3 38.0 ±4.8 30.9 ±4.3
Absent (39 pts) 6.7 ±0.2 189.3 ±8.4 (63 ±4.4) 5.2 ± 0.4 106.6 ± 1.8 43.0 ±2.7 19.5 ±2.1
t-test p < 0.05 NS p<0.10 NS NS p < 0.025
10-19 yrs (58 pts) Present (27 pts) 14.1 ±0.5 195.1 ± 13.8 78.0 ±6.0 3.9 ±0.4 107.0 ± 2.9 48.8 ± 2.8 24.2 ± 2.7
Absent (31 pts) 13.4 ±0.5 180.7 ±11.6 78.4 ±4.6) 5.4 ±0.6 104.9 ±2.1 48.7 ±2.8 17.7 ±2.6
t-test NS NS p < 0.05 NS NS p<0.10
£20 yrs (43 pts) Present (33 pts) 26.7 ±1.0 179.2 ±9.1 (83.3 ±3.8) 4.5 ±0.4 103.7 ±2.0 44.6 ± 2.2 19.6 ±2.0
Absent (10 pts) 26.7 ±2.1 178.1 ±13.9 (59.0 ± 6.0) 4.2 ±0.4 100.4 ±2.7 35.2 ± 1.7 30.4 ±4.0
t-test NS * NS NS p < 0.005 p < 0.02
Values are mean ± S.E.M. Conversion factor for blood sugar values: 18 mg per 100 ml = 1 mmol per liter. NS = Not
significant.
* Considering post prandial time and comparing with standard glucose tolerance values, patients with retinopathy have
higher blood sugar values.