Læknablaðið - 15.06.1984, Side 41

LÆKNABLADIÐ
173
Allir þátttakendur voru í góðu andlegu og
líkamlegu ástandi, allir gátu veitt fullnægjandi
upplýsingar um einkenni/viðbrögð eftir hverja
myndatöku. Rannsókn var í öllum tilvikum
gerð með fullu sampykki sjúklings.
Sérfræðingur í hjartasjúkdómum skoðaði
öll hjartalínurit að könnuninni lokinni.
NIÐURSTÖÐUR
Angiografin, sem lidocaíni hafði verið blandað
í (hér á eftir nefnt A/L) hafði í för með sér
ákveðnari aukaverkanir en Iohexol (hér á eftir
nefnt IO).
Blóðprýstingur lækkaði hjá 24 sjúklinganna,
sem fengu A/L og var meðaltalslækkun á
systoliskum prýstingi 18,3 mm Hg, en
blóðprýstingslækkun mældist hjá 14, sem
fengu IO og var meðaltalslækkun í peim hópi
8,5 mm Hg. Mesta blóðprýstingsfall meðal
peirra, sem fengu IO mældist 20 mm Hg, en 50
mm Hg í A/L hópnum.
Blóðprýstingurinn hækkaði hjá tíu í IO
hópnum, mest um 40 mm Hg, en var óbreyttur
hjá sex. Af peim, sem fengu A/L, hækkaði
blóðprýstingurinn hjá fjórum, mest um 5 mm
Hg, en hélst óbreyttur hjá tveim sjúklinganna.
Hjartsláttartíðnin jókst hjá 25 peirra, sem
fengu IO, meðaltalsaukning slaga voru 5,4
slög/mín, en mesta aukning mældist 15 slög.
Hjartsláttartíðnin var óbreytt hjá fimm sjúk-
linganna. í A/L hópnum jókst tíðnin hjá 24
einstaklingum og var meðaltalsaukningin 8,6
slög/mín. Mesta aukningin reyndist 20 slög/-
mín. Hjá premur var tíðnin óbreytt, en lækk-
aði um <5 slög hjá premur.
Nefndar breytingar á blóðprýstingi og
hjartsláttartíðni náðu hámarki hálfri mínútu
eftir innspýtingu skuggagjafans, en gildin voru
komin í sama horf og fyrir skuggaefnisgjöf,
áður en tvær mínútur voru liðnar frá hverri
inndælingu.
Marktækar breytingar á hjartalínuriti sáust
hjá tveimur sjúklingum, bæði eftir IO og A/L
gjöf; aukaslög, lækkun á S-T bili og lækkun á
T-takka hjá öðrum og ST-lækkun og viðsnúnir
T-takkar hjá hinum. Báðir pessir sjúklingar
höfðu áður fengið kransæðastíflu og annar
hafði undirgengist »coronary by-pass« aðgerð
1982. Hjá premur sjúklingum voru breytingar
mjög óverulegar, stutt nodal tachycardi eftir
A/L hjá einum, eitt aukaslag hjá öðrum eftir
A/L og vægar breytingar á P-takka eftir IO og
tvær aukasystólur eftir A/L hjá einum.
Munurinn á viðbrögðum sjúklinganna við
skuggaefnunum var óverulegur. Hjá sjö voru
ópægindin væg, hvort heldur IO eða A/L var
notað. Hjá 16 voru einkennin polanleg eftir
IO, en hjá 15 eftir A/L. Átta töldu rannsóknina
mjög ópægilega, vegna mikillar hitakenndar,
sjö bæði af IO og A/L, en einn eftir A/L
eingöngu. Aðeins prír sjúklingar hreyfðu fæt-
urna vegna brunaverks bæði eftir IO og A/L
gjöf. Hreyfingar voru pó pað litlar að pær ollu
ekki hreyfióskerpu á röntgenmyndum. Fjórir
sjúklingar grettu sig og spenntu vöðra sam-
fara innspýtingu skuggagjafa, án pess að
hreyfa sig úr stað og loks lá einn kyrr, en lýsti
miklum brunaverk. Enginn taldi rannsóknina
óbærilega og enginn með öllu ópægindalausa.
Enginn sjúklinganna fékk brjóstverk á meðan
á skoðun stóð og ekki komu fram merki um
ofnæmissvörun, svo sem andpyngsli eða úbrot,
né heldur ógleði eða uppköst.
Tuttugu og níu sjúklinganna reyndust vera
með hrörnunarsjúkdóm í lenda-útlimaæðum á
mismunandi stigi. Tuttugu og fimm peirra voru
reykingafólk og var meðalaldur peirra 64,8
ár. Fjórir höfðu aldrei reykt, meðaldur peirra
78,2 ár. Allir peir, sem töldu rannsóknina mjög
ópægilega, höfðu stíflur í einum eða fleiri
æðastofnum og útbreidda hliðarblóðrás (colla-
teral circulation). Upplýsingagildi röntgen-
myndanna var gott eða mjög gott hvort sem
notað var IO eða A/L.
UMRÆÐA
Síðastliðna prjá áratugi hafa jónuð príjoðuð
skuggaefnasambönd verið notuð til innspýting-
ar í æð. Þau hafa yfirleitt reynst vel. Samt eru
pessi efni langt frá pví að vera kjörin til pessa
brúks. Pau jónast í upplausn og verða pá
péttari en blóðið umhverfis. Yfir-flæðiprýst-
ingur hefir blóðrennslisverkun, sem lýsir sér
annars vegar í auknu blóðrennsli, aukinni
hjartsláttartíðni og lækkuðum blóðprýstingi
vegna minnkaðs viðnáms í útæðum og hins
vegar valda pau hitakennd eða jafnvel sárs-
auka á peim svæðum, sem skuggaefnið streym-
ir um. Þessi ópægindi eru talin stafa af ertingu
efnanna á innanpekju æðaveggjanna og er
pessi erting í beinu hlutfalli við flæðiprýsting
peirra (2, 3). Mest kveður að pessari rennslis-
verkun, pegar miklu magni skuggagjafa er
dælt í einu og á mjög stuttum tíma í stóra
æðastofna með stórt veitusvæði, eins og við
skoðanir á lenda- og útlimaæðum. Pessi verk-
un getur margfaldast hjá sjúklingum með
mikið æðasigg, æðaprengsli og mikla hliðar-