Baldur - 11.10.1945, Blaðsíða 3

B A L D U R
115
Arsþing Umdæmisstúkunnar nr. 6
B A L D U R (Vikublað)
Árgangur kostar 10 krónur
Gjalddagi 1. júlí
Ritstjóri og ábyrgðarm.:
Halldór Ólafsson
Ritstjórn og afgreiðsla:
Oddá, lsafirði,
Pósthólf 124
Sækjast Bandarikin
eftir að fá her-
stððvar á íslandi?
Orðasveiinur heí'ur gengið
um það að undaní'örnu, að lok-
aðir þingfundir hafi verið
haldnir á Alþingi í þingbyrjun
og hafi þar verið rætt um til-
mæli frá Bandaríkj astj órn um
að fá Keflavíkurvöllinn, Hval-
fjörðinn og ef til vill fleiri
liernaðarlegar beykistöðvar
leigðar til 99 ára, að þvi er sagt
er, Móti kváðu vera boðin ýms
fríðindi viðvíkjandi afurða-
sölu Islendinga.
Ekki er Baldri að öllu levti
«
kunnugt um livað hæft kann
að vera í þessum orðrómi, en
í fréttum frá Moskvu og Kaup-
mannahöfn í gærkvöldi var
þess getið, að orðasveimur
gengi um það, að Bandaríkin
vildu fá stöðvar í nánd við
Reykjavik, og er meira að
segja um það rætt í dönskum
blöðum. Benda þessar fréttir,
og sá orðrómur sem gengur
um þetta mál hér innanlands,
átvírætt til þess, að eitthvað sé
því miður hæft í þessu og til-
mæli i þessa átt hafi komið
fram, þó að ekki hafi enn ver-
ið skýrt opinberlega frá þcssu,
og því ekki vitað með vissu
hver þau eru. En i þessu sam-
bandi rifjast upp ýmsar kröf-
ur og tillögur, sem fram hafa
komið á opinberum vettvangi
i Bandarikjunum, bæði um
,það að Island lægi landfræði-
lega undir vesturhluta heims
og ætti að vera undir áhrifa-
svæði Bandaríkjanna, að
bandaríski herinn ætti ekki að
yfirgefa herstöðvar sínar hér
að stríðinu loknu og jafnvel
að Island ætti að innlima i
Bandaríkin. Þjóðviljinn, aðal-
málgagn Sósíalistaflokksins,
hefur marg oft sltýrt frá þessu
líkum kröfum, sem frajn hafa
komið í Bandarikjunum, og
varað við þeirri hættu sem.
sjálfstæði Islands getur stafað
úr þeirri átt. Nú fyrir nokkru
skýrði blaðið fx-á tillögu banda-
rísks afturhaldsblaðs, þar sem
ósvífnin og ásælnin er svo op-
inská að talað er um að Banda-
íákin kaupi Gi'ænland af Dön-
um og ísland gerist 49. ríkið
í Bandaríkjunum. Að vísu hef-
ur Bandaríkjastjórn mótmælt
þessai-i tillögu opinhei’lega, en
í bandarísku blaði héfur hún
komið fram, og það sýnir bezt
liver hætta íslenzku sjálfstæði
er búin úr þessai’i átt.
Umdæmisstúkan nr. 6 hélt
24. ái-sþing sitt sunnudaginn
23. september síðastliðinn á
Isafii’ði.
Þingið sátu 17 fulltrúar frá
6 undii’stúkum og 1 bai’na-
stúku.
Fx’amkvæmdanefnd skipa, nú:
Af öllu þessu er eðlilegt að
uggur sé í mörmum út af þess-
um fréttum og nákvæmra op-
inberra yfirlýsinga um þær sé
beðið með óþreyju.
En islenzka þjóðin mun á-
reiðanlega standa einhuga
gegn öllum tilraunum Banda-
rikj astj ómar, eða hvers ann-
ars ei’lends herveldis, til að
hx-eiðra hér um sig hei’naðar-
lega. Hún getur vitnað til her-
verndai’samnings Bandaríkj-
anna og Islands, þar sem ský-
laust er lofað, að bandaríski
herinn hverfi héðan að sti’ið-
inu loknu og ennfi’emur til lof-
orða og yfirlýsinga Roosevelt
foi’seta unx sama efni. — Is-
lendingar vilja halda vináttu
og íxxemiiixgartengsluixi við all-
ar þjóðir, og ekki veita einni
þjóð fríðindi á landi hér ann-
ari fremxu’, sérstaklega vilja
þeir að vináttuböndin við
Norðúrálfuna haldist eins og
verið hefur, en væi’i gengið að
þeim tilmæluixx, að Baxxda-
rikjamenn hefðu hér hei’stoðv-
ai’, gæti vel farið svo, að þau
vináttxibönd í’ofnuðxi, og vel
xxxega Islendingar mimxast i
þessu sambandi varúðarorða
Einars Þveræings, er sumir
höfðingjar vildu gefa ei’lend-
unx konungi Grínxsey.
En því miður er til hér á
landi flokkur manna, sem lík-
ist Guðixiundi ríka i því að
vilja gei’a að vilja hins ei’lenda
valds. Stefnir hugur þeii’ra
mest í vesturátt. Má þar nxinna
á skrif Hriflu-Jónasar og heild-
salablaðsiixs Vísis. I leiðai’a
þessa hlaðs 9. þ. m. kemur á-
kveðið franx sú skoðun, að Is-
land eigi að verða við þessum
tilmæhxnx Bandarikj astj órnar,
en.þær hjáróma raddir fá von-
aixdi enga áheyrn hvorki hjá
þjóðinni né leiðtogunx hennai*.
Þjóðin krefst upplýsinga unx
þetta mikilsverða mál sem
allra fyrst. Hún getur alls ekki
unað því að heyra frá þessu
sagt í erlendunx fréttunx og
vita ekki hið sanna sjálf, og
sér heldur ekki ástæðu fyrir
því, að hún fái ekki að vita
sannleikann.
Og íslenzka þjóðin treystir
því ennfremur að þing og
stjórn beri gæfu til þess að
koma sér saman unx afgreiðslu
þessa máls og afgreiði það á
Jxann hátt, að íslenzku sjálf-
stæði stafi ekki hætta af og
þeirn og þjóðinni megi verða
til sóma. Islendingar vilja ekki
gefa erlendum konungi Gi’ínxs-
ey, hvaða fríðindi sem í hoði
eru.
Umdæmisæðstitemplar Páll
Jónsson, Isafirði. Umd. kanzl-
ari Elias J. Pálsson, Isafirði.
Unxd. varatenxplar Ingih j örg
Einarsdóttir, Isafirði. Umd.
ritari Jóhanna Jóhannsdóttir,
Isafirði. Umd. gjaldkei’i Grím-
ur Ki-istgeii’sson, Isafirði. Umd.
gæzlxmx. ungl. stax’fs Inghnund-
ur Stefánsson, Bolungai’vik.
Umd. gæzlum. löggj. starfs
Arngi’. Fr. Bjarnason, Isafirði.
Umd. fræðslustj óri Ágúst Vig-
fússon, Bolungarvík. Umd.
skrásetj ari Sigurður. Guð-
nxundsson, Isafirði. Umd. kap-
elán Bergþóra Árnadóttir, Isa-
firði. Unxd. söngstjói’i Jónas
Tómasson.
Eftirfarandi tillögur voru
samþykktar á þinginu:
I.
24. þing Umdæmisstúkunnai’
nr. 6 á Isafirði skorar á liátt-
virta i’íkisstjói*n og Alþingi,
sem koma á saman fyrsta okt-
óber næstkomandi, að taka á-
fengismálin til rækilegrar at-
hugunar og úi’bóta.
Sérhverjum manni og þá
allra helzt leiðtogum þjóðar-
innar hlýtur að vei-a ljóst, að
núverandi áfengisaustur lög-
leyfðra og ólögleyfði’a di’ykkja
verður að stöðvast, ef þjóðin á
ekki að hrapa niður í dýki
drykkjuskaparins, og þeii’ra
Elias J. Pálsson
1 sambandi við reikninga Minn-‘
ingarsjóðs frú önnu Ingvarsdóttur,
hefir blaðið fengið eftirfarandi
upplýsingar:
Sjóðurinn er stofnaður 2. des-
ember 1943, með kr. 1000,00 stofn-
gjöf frá Sunnukórnum. Var gjöfin
afhent manni frú Önnu, söngstjóra .
Sunnukórsins, herra Jónasi Tóm-
assyni, og skyldi hann ráðstafa
gjöfinni eftir vild. Samdi hann svó
skipulagsskrá fyrir sjóðinn, og var
hún síðar staðfest af Stjórnarráði
Islands.
1 3. grein skipulagsskrárinnar
segir svo:
„Tilgangur sjóðsins er:
1. Að styðja til söng- eða tón-
listanáms, með styrkveitingum eða
lánum, efnilega nemendur í þeim
greinum.
2 Að styrkja til starfs í bænum
söngstjóra, kirkjuorganista, söng-
kennara eða aðra þá, er starfa að
söng eða tónlist, bæjarbúum til
uppbyggingar. Allt eftir nánari á-
kvörðun stjórnar sjóðsins".
Frú Anna var með afbrigðum
vinsæl meðal bæjarbúa, enda kom
það brátt í ljós að minningarsjóð-
urinn naut hylli bæði bæjarmanna
og annara, sést það bezt á því að
hann rösklega fjórtánfaldast á
rúmu ári. Reyndar eru í þessari
hætta sem honum fylgir.
Bendir undæmisstúkuþingið
á nauðsyn þess að nú þegar
verði undirbúið nýtt hagkerfi
um tekjur ríkissjóðs, þar sem
áfengisgróðinn og áfengisverzl-
un rikisins sé gersamlega
þurkað út, sem óviðeigandi i
siðnxenntuðu þjóðfélagi sem
sækir fram til aukins frelsis og
manndáða.
II.
24. þing Umdæmisstúkunnar
nr. 6 skorar á ríkisstj órnina að
láta nú þegar konxa til franx-
kvænxda ákvæði laga um hér-
aðaþönn, svo að þeir sem vilja
eigi kost á að losna við áfeng-
isófögnuðinn.
III.
24. þing Umdæmisstúkunnar
nr. 6 skorar á franikvæmda-
nefnd stórstúkunnar að taka til
athugunar, hvort hún getur
ekki fengið hagfróða menn til
þess að semja nýtt hagkerfi
fyrir landið, senx miði að því
að rikissjóður fái nægilegar
tekjur án mikilla þyngsla um
skattgreiðslur borgaranna þótt
gróði af áfengissölu og áfengis-
verzlun hverfi alveg.
IV.
Umdæmisstúkuþingið nxót-
mælir eindregið þeirri ákvörð-
un stjórnar Áfengisverzlunar
rikisins, að fjölga útsölustöð-
unx áfengis í Reykjavík.
(gjaldkeri).
upphæð rausnarlegar gjafir frá
vandamönnum frúarinnar, en ýms-
ir aðrir, bæði nær og fjær, sem
áttu margra ánægjustunda að minn-
ast í sambandi við hinn hrifandi
liljóðfæraslátt og söng frú önnu,
liafa einnig minnzt hennar og
þessara stunda með því að gefa til
sjóðsins.
Þegar sjóðurinn er orðinn kr.
25 000, — má byrja að veita styrk
úr honum. Markmið sjóðsins er svo
inerkilegt og mikilvægt að vel væri
Isfirðingum trúandi til að efla sjóð-
inn svo með gjöfum og áheitum að
því marki yrði fljótlega náð. Með
því sýndu þeir minningu liinnar
látnu verðskuldaðan heiður, um
leið og þeir hjálpuðu til þess að
auka menningarbrag bæjarins og
auðga bæjarlífið að fjölbreytni og
fegurð.
Stjórn sjóðsins hefir beðið blað-
ið að færa öllum styrktarmönnum
hans sínar beztu þakkir, en leyfir
sér jafnframt að benda þeim mönn-
um á, sem hefðu í hyggju að
styrkja sjóðinn í framtíðinni, að
gefin hafa verið út minningarkort
fyrir minningarsjóðinn um látna
vini, og fást þau kort hjá frú Mar-
gréti Finnbjarnardóttur og í bók-
hlöðu Jónasar Tómassonar.
Reikningup
Minningarsjóðs frú önnu Ingyarsdóttur
31. desember 1944.
Eftirstöðvar frá fyrra ári: Tekjur:
1. 1 sparisjóði við Landsbankann. Kr. 4664,97
2. Vina- og minningagjafir ........ — 9208,15
3. Vextir ......................... _ 315,90
Eftirstöðvar til næsta árs:
1. Verðbréf ....................... —
2. 1 sparisjóði v/, Landsbankann .. —
s Kr. 14189,02 Kr. 14189,02
Gjöld:
6000,00
8189,02