Vikutíðindi - 03.02.1961, Blaðsíða 3
VIKUTÍÐINDI
3
REYKJADALUR
„RÚ ÞÉR, STRÚ ÞÉR,
BJÖRN PÁLSSON, alþingismaður og fyrrv. kaupfélagsstjóri
frá Löngumýri ræðir um Viðreisnina, bjórinn, umræður á Al-
þingi og hvernig efnahagsmálunum verði komið á réttan kjöl.
Ég mætti Birni Pálssyni,
alþingismanni, fyrir utan
Hótel Borg.
Getum við talað saman
núna? spurði ég.
Það verða gestir hjá mér
til kl. 10 í kvöld, — komdu
þá, sagði hann. Síðan fór
hann inn á Borgina.
Klukkan 10 kem ég aftur
og við fáum okkur sæti.
Björn fer sér hægt, hefur til
að bera sjaldgæfan húmör.
Hann er hreinskilinn og sker
ekki utanaf hlutunum .Við
hefjum strax samtalið.
Hver er munurinn á bæj-
arbúum og sveitafólki?
Sveitafólkið tekur betur
eftir því sem það les. Það
fylgist betur með útvarpinu,
man betur það sem það heyr-
ir. Þar eru minni truflanir;
skapgerð þess er rólegri, það
er ekki að brjóta heilann um
hvernig það eigi að láta
tímann líða — því leiðist
minna. Það hefur ekki tíma
til þess. Já, sveitafólkið er á-
nægðara með lífið; sífelld
tilbreyting í starfinu. Bónd-
inn hefur dýrin, elskar gróð-
urinn og það er starfið sem
gefur lífi hans gildi.
Það eru ekki verkföllin hjá
bændum.
Nei, annars skyldu menn
gæta þess, að verkfallsréttur-
inn er mesta frelsi, sem nokk-
ur stétt getur haft. Aðeins
lítill hluti íbúa heimsins hef-
ur þennan rétt. Einræðisríkin
leyfa hann ekki. Kommúnist-
ar í vestrænu ríkjunum berj-
ast fyrir takmarkalausum
verkfallsrétti, en í þeirra eig-
in ríkjum banna þeir hann og
berja verkföll miskunnarlaust
niður. Og þótt kjör verka-
manna í vestrænu ríkjunum
mættu vera betri þá eru kjör
verkamanna í kommúnista-
ríkjunum mvm lakari. Þar
lifa þöir við fábreytt fæði,
lélegt húsnæði, verða að
ganga ver klæddir. En launa-
stéttimar verða að gæta þess
að misnota ekki verkfallsrétt-
inn.
Hversvegna ?
Vegna þess að ef þær gera
það, geta þær glatað því
frelsi sem þær búa við nú.
Þessvegna þarf að nota rétt-
ar leikreglur, snúa bökum
saman til að vinna að velferð-
armálum þjóðarinnar. Erum
við orðnir of pólitískir?
Neinei, blessaður við skul-
um halda áfram.
Eigum við kannski að tala
um Viðreisnina?
Já, því ekki það. Ertu
henni sammála? Heldurðu að
vaxtahækkunin og gengis-
lækkunin hafi verið til bóta
fyrir efnahagslíf okkar?
Það var ef til vill til bóta
að leggja niður útflutnings-
sjóðinn. En ríkisstjórnin átti
að stöðva gengið þar sem
það raunverulega var, þeg-
ar hún tók við völdum,
því frekari gengisfelling
var aðeins til tjóns fyrir sjáv-
arútveginn. Allir kostnaðar-
liðir útgerðarinnar sem máli
skipta eru algjörlega háðir
genginu því nú er kaup skip-
verja miðað við brúttó afla-
verðmæti. Afleiðingin er því
aukin rekstrarfjárþörf og
meiri lánsfiárskortur.
En hvítð um vaxtahækk-
unina ?
Hún hefur engin jákvæð á-
hrif á afstöðu okkar gagn-
vart öðrum löndum en er ó-
þolandi byrði fyrir þá at-
vinnuvegi, sem þurfa á miklu
rekstrarfé að halda.
Og hvað um gengið?
Það var fellt 25—27% of
mikið. Ég vildi rétta gengið
en ekki fella það of mikið.
Þetta voru mistök.
Þú verður mælskur, Björn,
þegar þú talar um pólitík.
Verðurðu ekki líka mælskur
þegar þú talar um bjórinn?
Ég vil hafa bjórinn 6% ef
hann á annað borð er leyfð-
ur. Satt að segja get ég vel
unnt sjómönnum að fá sér
bjórglas þegar þeir koma í
land og bændum þess, þegar
þeir koma í kaupstaðinn að
skála í hressandi drykk.
Templararnir spyrja fólkið
Björn Pálsson
hvort það vilji bjór fyrir
bömin.
Börn eiga ekki að drekka
bjór.
Var það skynsamlegt af
Pétri að flytja bjórfrumvarp-
ið?
Já, Pétur er spekingur að
viti. — Heyrðu, nú fara allir
að hnakkrífast um vitið í
Pétri! — En bjórfrumvarpið
vekur mikla athygli. Fólkið
ræðir um þetta og það dreif-
ir huga þess frá smávegis yf-
irsjónum ríkisstjórnarinnar.
Allir sem elska bjórinn hylla
Pétur, en hinir sem hata
bjórinn lasta Pétur. Pétur
gerir Pétur mest umtalaða
manninn í bænum — jafnvel
allri landsbyggðinni. Pétur
er líka sálfræðingur.
Hvað áttu við með því?
Jú, sjáðu til. Ég sendi einu
sinni skipstjóra til Austur-
Þýzkalands til þess að sækja
skiþ. Hann sagði mér þegar
hann kom aftur, að fólkið
þar æti mest kartöflur og kál
og það væri tötralega klætt,
en drykki ósköpin öll af bjór.
Og við bjórdrykkjuna
gleymdi það sínum erfiðu
lífskjörum og komst í gott
skap. Það hló og gerði að
gamni sínu. Það benti á út-
varpstækin og sagðist nú
geta hlustað á talið um vel-
megunina í þessu dýrðarríki.
— Ég hygg að Pétur hafi ef
til vill haft þetta á bak við
eyrað líka. Fólkið er peninga-
lítið — það gæti sjálfsagt
glatt sig við bjórinn.
Þú hefur mikið álit á Pétri.
Pétur hefur ef til vill þau
hyggindi til að bera að setja
æstan templara fyrir neðan
sig á listann við næstu Al-
þingiskosningar. Þá geta ó-
vinir Péturs kosið templar-
ann, en vinirnir Pétur — og
Pétur kemst á þing.
Heldurðu að frumvarpið
komist í gegn?
Enginn veit betur en Pét-
ur að frumvarpið verður ekki
samþykkt, einkum af því það
er dálíti, vit í því. Þetta ger-
ir Pétur frægan mann — af
þessu má sjá að Pétur er vit-
ur.
Heyrðu Bjöm, þetta verð-
ur merkilegasta viðtal ársins!
Heldurðu annars ekki að
stefna ríkisstjómarinnar í
efnahagsmálunum sé rétt?
Ég hvorki játa né neita
því. Hún hefur enga stefnu
haft hingað til. Gallinn var
sá, að þegar jafnaðarmenn
mynduðu ríkisstjóm með
stuðningi sjálfstæðismanna,
vissu þeir ekki hvert stefna
skyldi. Þeir leyfðu fólkinu að
flytja ótakmarkað inn af ís-
skápum, bílum og allskyns
hátollavarningi og þeir leyfðu
flestum sem þess óskuðu að
flytja inn skip. Afleiðingin
árið 1959 varð eyðsla og verð-
bólga. En árið 1960 var svo
haldið í aðra átt. Þá varð
fólkið að kaupa sem allra
minnst. Við getum sagt að
þeir hafi fyrst farið í norður
en svo í suður, en árangur-
inn varð ekki annar en fata-
slitið því 40 % af erlendum
skuldum myndaðist á þessum
2 árum.
Er þá engin von?
Jú, það bendir ýmislegt til
þess að ríkisstjórnin sé nú að
vitkast. Þeir eru að byrja að
skilja að það þarf eftir því
fleiri krónur sem hver króna
verður minni. Og nú eru þeir
farnir að lækka vextina aft-
ur. Þannig lenda þeir ef til
vill á réttri leið að lokum.
Og nú vill Einar Olgeirs-
son að fyrirskipuð verði
rannsókn á fjárreiðum Sölu-
miðstöðvar hraðfrystihús-
anna. Finnst þér það vera
rétt hjá Einari?
Já, það er snjallt hjá Ein-
ari.
Að hvaða leyti?
í fyrsta lagi þá er það í
fyrsta sinn síðan ég tók sæti
á Alþingi, að Einari tekst
ekki að ryðja þingsalinn með
því að taka til máls. I öðru
lagi vegna þess að ekkert er
eins auðvelt og að telja fólki
trú um að aðrir steli.
Heldurðu að það sé eitt-
hvað athugavert við rekstur
Sölumiðstöðvarinnar ?
Það hef ég enga hugmynd
um. Vafalaust má eitthvað
að öllu finna. Hitt veit ég, að
Jón Gunnarsson er óvenju-
lega duglegur maður og það
er ómetanlega mikils virði
fyrir þjóð sem á jafn mikil
viðskipti við önnur lönd og
við eigum, að hafa duglega
menn í utanríkisviðskiptun-
um. Nú, en hvað sem öðru
líður, þá álít ég ógerlegt fyrir
þingið að samþykkja tillögu
um rannsókn á starfsemi ein-
stakra fyrirtækja, því vitan-
lega er ekki meiri ástæða til
rannsóknar á þessu fyrirtæki
heldur en öðrum fyrirtækj-
um og það er tæplega í verka-
hring Alþingis að fyrirskipa
rannsóknir á einstaka menn
og fyrirtæki.
Hvernig fannst þér Gísli
Jónsson standa sig í umræð-
unum við Einar Olgeirsson?
Gísli hefur hagnýtar gáf-
ur.
Finnast þér umræður á þingi
f jörlegar ?
Nei, þær eru heldur bragð-
daufar. Það er helzt að þeir
rífi sig upp í útvarpi — svo
er það búið.
Um hvað snúast helzt um-
ræðurnar á þingi?
Mestur tími fer nú í það
hjá núverandi og fyrrverandi
ráðherrum að rífast um það
Framh. á bls. 7