Ingjaldur - 11.12.1932, Síða 2

i;N G J A L D U R
í>
maður eða sjðmaður hreyfi sig eða
rdði sig til Vestmannaeyja fyr en
sjómenn í Eyjum hafa fengið fram
kaupkröfur sínar*) og kaupgjalds-
samningar hafa Terið undirskrifað-
ir. Verkalýðurinn verður kjósa sér
samfylkingarnefndir og -lið á hverri
vinnustöð til sjós og lands, án
tillits til sjórnmálaskoðana, svo
og meðal atvinnuleysingjanna, til
að leiða og skipuleggja þessa bar-
áttu, sem verður að stefna að
þvi jafnframt, að verkalýðurinn
skapi sór baráttuhæft - verklýðs-
aamband um allt land, þar sem
atvinnurekendur og fulJtrúar þeirra,
kratabroddarnir, eru gersamlega
útilokaðir frá öllum áhrifum á
verkJýðssamtökin og verkalýðurinn
sjálfur hefur ráðin."
Pannig hljóða orð hins mikla
spámanns.
En sjómannastétt Vestmanna-
eyja mun sjá eftir því og að það
mjög skjótlega ef hún gerist ginn-
iugarfífl annarar eins politískrar
Bkopparakrioglu og Jóns Rafns-
Bonar. Hingað til hefur ekki verið
svo. Og þá eru ekki miklar líkur
til þesB að það verði hér eftir.
Þvf sannast að segja skánar hann
ekki með aldrinum. En það ætti
að vera öllum sjómönnum ijóat,
sem tóku kaup síðastliðna vertíð
þegar J. R. var að reyna sprengja
það upp fyrir það, sem nokkrar
líkur voru til að utgerðin gæti
borið, og af útkomu fyrri ára, að
þeir þurfa ekki að kvarta nú er
útvegsmenn standa slippir og
snáuðir með stórskuldlr á bakinu,
er þeir verða að reyna að vinna
af sér á mörgum, mörgum árum.
Að því hiær J. R. og aðrir
kommúniatar kuldahlátii. feir
hlæja líka í hjarta sínu þegar
neyðin sverfur að fátæku heimilun-
um og þeir sem betur mega sín
tíma ekki að leggja nog á sig.
Það er vatn á þeirra myilu. Þeir
aðhyllast siðfræði Jesúita (ef þ«ir
annars aðhyllast nokkra siðfræði)
og telja að tilgangurinn helgi
meðalið. En meðöl þeirra eru
•iturlyf af verstu tegund og sú
muu koma stund er þeim veröur
sjálfum bumbult af þeim cg að
sprengikúlur þær, sém þeir æt.la
öðrum springa í rassvösum þeirra
sjálfra. Veiður það söguleg „himna-
för“ en verat að þeir tolla frálaitt
þar uppi nema stutta stund.
I Verklýðsblaðinu
á þriðjudaginn var stendur
svohljóðandi klausa:
«Pað er viðbúið að úigerðar-
auðvaldið ráðist fyrst á laun
verkalýðsins f Vestmannaeyjum.
Þess vegna er nauðsynlegt að
englnn verkamaður eða sjó-
maður fari til Eyja, ánþessað
ráðgast við stjórn verkalýðs-
félaganna þar. Sigur verkalýðs-
ins í Eyjum í komandi kaup-
deilu er besti undirbúningur
verkalvðsins annarsstaðar á land
inu undir sína baráttu.*
Þeir eru ekki myrkir í máli,
ofstækismennirnir, og fara ekki
dult með fyriræilanir sínar.
Kaupdeila á að verða hér og
skal verða hvort sem nokkur
ástæða er til þess eða ekki. Pað
er búið að ákveða þetta af
«þeim stóru* innan Kommún sta-
flokksins og elnn af millisorlinni
Jón okkar Rafnsson, er sendur
hingað til þess að undirbúa það
sem koma á: hann hefurtímann
til þess. Hann sem gerir aldrei
handarvik en lifir eins og rót-
gróinn kapitalisti á vinnu annara.
Kómmúnistar þurfa svo sem
ekki annað málgagn hér en mál-
gagnið á Jóni, sem virðist óbil-
andi þó að hann hafi fundi
kvöld eftir kvöld, viku eftfr viku
og «kjafti á honum hver tuska»
á hverjum fundi. En hvað verð-
ur um Jón ef öll vinna stöðvast
og enginn getur séð fyrir hon-
um af mönnunum sem vinna ? Og
hvað verður um hina fátæku og
umkomulitlu, ef þetta verður?
Unir nokkur maflur því til lengd-
*) Leturbr. Ingjalds.
ar að lifa á sveitarstyrk enda
þótt fullboðleg vinna og vinnu-
kaup sé í boði ? Er ekki betra
fyrir sjómennina hér og að-
komumennina sem sækja hing-
að peninga fyrir vinnu aína að
líta ú hlutina eins og þeir eru en
horfa snöggvast burtu frá fimbul-
fambi J. R. ísleifs og annara
blaðrara? Geta menn ímyndað
sér að slíkir vandræðatímar, sem
nú eru séu fallnir til þess að
stofna til kaupdeilu að ástœðu-
lausu eða ástæðulitlu ? Er ekki
betra að lofa þeirn Isleifi og
Jóni að dúsa í sínum rússnesku
skýaborgum og standa heldur
saman um skynsamlegar kröfur
og sskynsamleg úrræði. Fyrir
þeim kommúnista-broddunum
vakir ekkert slíkt. Fyrir þeim
vakir að koma hugsjón sinni um
rústun allra atvinnuvega í fram
kvæmd sem fyrst, og þá er auð-
vitað að byrja á sjávarútvegin-
um, lífæð íslendinga. Og eins
og þeir réttilega taka fram þá
eru Vestmannaeyjar fyrsta vígið
sem vinna þarf og hið helsta.
Verði það unnið þá liggur veg-
urinn opinn að hjarta landsins,
Reykjavík.
Pess vegna hvílir mikil ábyrgð
á Vestmannaeyingum. Peirveiða
ag hrinda af sér þessari svívirð-
legu og ófyrirleitnu tilraun þess
að taka brauðið frá munnum
kvenna þeirra og barna. Peir
verða að muna að enda þótt
menn þessir muni sýna lrina
mestu og augijósustu óbilgirni
og efalaust muni koma fram
með pær kröfur, sem þeir vita
fyrirfram að enginn útgerðar-
maður getur gengið að og eng-
in bankastofnun lánað fé til
útvegsius ef gengið er að, þá
verða þeir allt of margir, sem
láta glepjast af tálbeitu þeirri
og tálvonum, sem otað er fram
og láta espast til hugsunar- og
ábyrgðarlauss atvinnustríðs af
hinum taumlausu og látlausu
æsingum þessara manna. þetta
eru vopn, sem andstœðingar
þeirra fyrirlíta að nota enda þótt
þeir viti að þau geta í bili
bitið og dugað allvel. En
andstæóingarnir — útvegsmenn-
smáir og stórir — eiga önnur
vopn, sem eru enn bitrari og
duga enn betur og meira en í
bili. Pau vopn eru að sýna
ávalt hinum aðilanum — kaup-
þeganum — hina mestu sar.n-
girni. Og það er ekki nóg að
sýna það sem þeim virðist
sanngjarnt he'dur verður að sýna
hinum áðilanum eins vel og
kostur er, að svo sé.
Enda þótt það lé nokkur út-
úrdúr og varði ekki drepið nema
iauslega á það vil ég hér ámelga
það, sem ég hefl oftlega áður
minst á, að hlutafyrirkomulag
eins og það er nú, er tii hinnar
mestu bðlrunar. það er miðað
við hlut í brúttóaíla, en á að
miða við hlut í nettóafla. það er
ekki mikili efí á því að útgerðar-
kostnaður, sem enginn græðir á
nema útlendingurinn, mundi þá
mlnka og útgerðln bera sig
betur. Mln sannfæring er að
réttasta leiðin sé sú að inenn
taki kaup sitt að minsta kosti að
einhverju leyti mcð hlut í nettó-
arði.
Ég veit að það er með því að
ala á tortrygni, heipt og hatri að
Jón Rafnsson og þeir kumpánar
halda hjörð sinni saman. En
minna má hjörð þesia á það, að
hún er i stórmiklum minnihluta
í þessu bygðarlagi og að Jón
Rafnsson er síst til þesi faliinn
að fæða þá og klæða þegar á
brestur. það verða þeir sjálfir
að gera rétt eins og við hinir
og neyðast því til að taka móti
hvcrri boðlegri vinnu, ef þeir
verða upp á aðra komnlr. Og
þá er betra að taka á nióti henni
strax f upphafi, ef atvinnukjörin
eru ekki ósanngjörn.
Og þeir mega ekki láta æsinga-
mennina dæma um hvort þau
eru ósanngjörn. þeirra eina
markmið er að koma á verk-
falli hver kjör sem verða í boði.
En hvað tekur þi við ?
það liggur í augum upp.
Ef að þúsundirnar ætla sér að
lifa á þeim fáu mönnum, sem
hér hafa af einhverju að taka —
þá verður það líf ekki langt.
Pað er fljótt uppétið sem þessir
menn eiga. Og hvað þá? þá er
ekkert nema að koma bæjarrekstri
á útgerðina undir stjórn Bolsa.
En hvar í ósköpunum halda
menn að peningar fáist til þess ?
Hafabolsar þávið hendina atrax?
það þolir enga blð því að ef
þessi vertíð — þó ekki sé lengra
farið — fellur niður, á hverju á
almenningur þá að lifa á meðan.
Vita þeir ekki líka að allir útgerðar-
menn hér eru að ðrfáum undan-
teknum eignalausir menn? Og
er víst að fremur fáist þá menn á
bátana en áður. Nci.
það ber allt að sama brunni.
Hvorkl útgerðarmenn né sjómenn
græða á þvl að útgerðin stöðvlst
og engir aðrir heldur. Alltverður
sultur og hörmungarlíf og fyrst
hjá hfnum efnaminstu.
En svo hlýtur þó að fara ef
full sanngirnl er ekki á báða
bóga.
En til þess að svo geti orðið
þurfa þeir, sem semja fyrir hönd
aðila að vera engir æsingamenn
heldur vel þokkaðir menn og
helst menn — ef unnt er nú á
dögum — sem báðir aðilar bera
traust til. ( samnlnganefnd eiga
að sitja einhvarjir sósíaldemokrat-
isk verkamenn og sjómenn, smá-
útvegsmenn en englr stórút-
gerðarmenn.
Kjósi sjómenn Jón Rafnsson
eða háns kumpána er það sama
og segja útgerðarmönnum strax
stríð á hendur. það er sama og
að segja: við viljum enga sam-
ningá.
Fari svo, kaupa þeir Jón
Rafnsson, ísleif, Guðmund Gfsla-
son og aðra æsingamenn hærra
verði en þá hefur jafnvel sjálfa
dreymt um. þeir kaupa þá með
sultarlífi eða jafn vel ^sultardauða
sin sjálfra og margra annara.
Bréf til
Jafnaðarmanna.
bvohljóðandi bréf skrifaði ég
JafnaCarmannafélaginu Þórshamar
6. þ. m.
Ýmsir menn hér í bœ hafa
fengið bréf þar sem eru í all-
miklar æsingar gegn bæjarstórn
kaupstaðarina og reyndar fleirum,
þar á meðal leiðtogum yðar
ílokks. Enda þótt engu skuli um
það spáð hvort kommúnistar
þeir, sem að þessu standa, muni
gera neinar tilraun þess að spilla
friði manna og þá einkum starfs-
friði bæjarstjórnar, virðiat mór þó
vera full ástæða til þess að vera
undir slíkt búinn. Fví að of seint
er að byrgja brunninn þegar barnið
er dottið ofan í og öllum fyrir
bestu að slíkt sé fyrirbygt.
Þar eð lögregla kaupstaðarins
er mjög fámenn leyfi ég mér að
beina þeim tilmælum til félags
yðar að það veiti henni aðstoð
með því að gefa kost á sjálfboða-
liðum. Hygg ég að ekki kornKÞá
til nokkurra mála að nein fundar-
spjöll só garð. Mega þá allir vita
að meiningin er að eins sú er ég
hefl nefnt og að þessir menn hafi
ekkert hlutverk annað en að sjá