Stormur - 13.12.1932, Blaðsíða 3

SíOKMUR
S
sem til hans komu í þeim erindum að kjósa þingmann,
svo aðstaðan var þeim hliðholl. Þetta Hnífsdalsmál stóð
yfir í mörg ár og lyktaði með sektardómi Hæstaréttar,
sem byggist á „líku'm“.
Eg hefi fylgst með Hnífsdalsmálinu frá byrjun, og
æt)a eg nú í stuttum dráttum að skýra frá þessari harm-
sögt íslensks réttarfars.
Tildrög málsins voru þau, að 4. júlí 1927 komu þrír
rrenn að kvöldlagi: Kristinn, Sumarliði og Halldór, heim
í Hnífsdal til þess að kjósa þingmann. Þeir kváðust ætla
til sjós með morgni, og mundu ekki verða heima á kjör-
degi, 9. s. m. Þetta reyndist ósatt, því að þeir komu aftur til
hreppstjórans eftir 45 mínútur til þess að sækja kjör-
bréfin og sagði Kristinn, að þeir hefðu komið þeim ann-
ars staðar fyrir til geymslu, en það reyndist líka ósatt, því
þeir fóru með kjörbréfin heim til sín. Rifu tveir af þeim
þar upp kjörbréfin og báru- hver öðrum vitni um það, að
Li eytt hefði verið um nöfn á atkvæðaseðlunum; þeir hefðu
kosið Finn Jónsson, en nafn J. A. Jónssonar stóð á seðlun-
um Síðan geymdi Kristinn kjörbréfin unclir kodda sínum
þa? sem eftir var nætur. Með morgni lögðu þeir leið sína
ekki á sjóinn, heldur til ísafjarðar á fund Ingólfs Jóns-
sonar cand. jur. Hann tóku þeir sofandi kl. 7. Hann færð-
Lt í föt og fór með þeim til Haraldar Guðmundssonar, þar
skrifaði hani) kæru til bæjarfógeta O. Gíslasonar fyrir
kærendurna.
En það fór fyrir Ingólfi eins og skrattanum, sem fór
að skapa mann, og kom ekki andanum í hann. Það vant-
aði í kæruna það sem gaf henni gildi sem sönnunargagn
gegn hreppstjóranum, að nafnbreytingin hefði verið gerð
meðan kjörbréfin voru í vörslum hreppstjórans.
Að loknu þessu starfi lögðu þeir leið sína til bæjar-
fógeta með þetta kostulega plagg, kæruna, og rannsókn-
ardómarinn O. Gíslason hafði ekkert við það að athuga
hvaða „Pétur“ eða „Páll“ hefði gei*t nafnabreytinguna.
Hann veður inn á heimili hreppstj. með þessa sakargift,
og það þýðir ekkert fyrir hreppstj. að neita því að hann
hafi gert nafnabreytinguna. Dómarinn úrskurðar hann í
gæsluvarðhald, en eiðfestir kærendurna að kærunni.
Framsókn og Bolsar náðu takmarki sínu, þeir sigruðu við
þingkosningarnar, komust að völdum og Jónas Jónsson
var settur í dómsmálaráðherra embættið.
Ekkert sýnir betur spillingu þingflokkanna en þessi
embættisskipun. Jónas Jónsson, sem ekki hefir hreinsað
sig af því, sem fyrir fleiri árum var borið á hann í opin-
beru blaði, að hann væri „ærulaus mannorðsþjófur og
lygari“. Þessum manni fela flokkarnir dómsmáíaráðherra-
embættið . . !
Ekki afsannaði embættisferill hans þessa þungu á-
kæru. Hann hundelti mótstöðumenn sína með látlausum
ofsóknum, rógburði og tilefnislausum sakamálum, og.
reyndi að skaða þá á allan hátt, eftir bestu getu. ,
I 4 ár var hann að brölta við að fá sakfeldan hrepp-
stjórann í Hnífsdal og fékk hann loks dómfeldan eftir
„líkum“ sem hverfa eins og náttdögg fyrir sól, þegar
Ijós sannleikans fær að skína á það mál hvort sem það
verður langt eða skamt að bíða eftir því. í þetta eina mál
sólundaði hann tugum þúsunda að almanna fé. Þessi sami
maður þykist bera svo mikla umhyggju fyrir ekkjum og
m jnaðarleysingjum, þegar hann er að afla sér fylgis al-
mennings, en samtímis gerist hann methafi í því að eyða
íjármunum hans í pólitískar þarfir sínar. Áður en hon-
um var velt úr hreiðrinu, dómsmálaráðherraembættinu,
sem hann svo oft hafði saurgað, labbaði hann til lögreglu-
stjórans með margar sakamálsákærur á heiðvirða menn
hér í bænum. Meðal þeirra var dómsmálaráðherra Magnús
Guðmundsson og bíður mál hans nú dóms. Mig stórfurðar
á því, að ríkisstjórnin skuli leyfa sér að ausa út fé almenn-
inpí- í áframhaldandi tilefnislausar sakamálsákærur, og
gera brjálæðisbrölti Jónasar svo hátt undir höfði. Eg*álít
þpð eklci leyfilegt að fara í sakamál nema það liggl fyrir
g *oir um sekt. Magnús Guðmundsson dómsmálaráðherra
veit það, að sakarákæran er tilefnislaus. Og almenningur
veitþað, að veganestið, allar sakamálakærurnar, sem Jónas
tók með sér úr stjórnarráðinu, eru til þess eins ætlaðar, að
k. sta saur og svívirðingum á nafngreinda menn og með
þ t leyna til að vekja toi-tryggni gegn þeim meðal almenn-
ings.
Best hefði farið á því, að svara Jónasi með því að láta
verk hans tala ogtaka upp Hnífsdalsmálið til nýrrar rann-
sóknar, og reka heim til föðurhúsanna róginn með því að
leiða sannleikann í ljós. Þetta eru sjálfstæðismenn skyld-
ugir til að gera, og því fyr sem þeir gera það, því betra
fyrir þá, því eftir það verða „kosningasvik íhaldsins“ bit-
laust vopn í hendi Jónasar og honum gagnslaust á hans
pólitísku mannaveiðum.
Reykjavík, 1. nóv. 1932.
Guðrún Björnsdóttir.
Aths.
Eins og grein þessi ber með sér,. var hún skrifuð
áður en undirréttardómur féll í Magnúsarmálinu, en af
sé: stökum ástæðum gat hún ekki birtst fyr en nú.
Bæjarsj óðsávísanírnar í Hafnarfírdí'
i.
Það er löngu vitanlegt, að bæjarstjórnin í Hafnarfirði
er hætt að nota peninga í viðskiftum milli sín og almennings.
Það var skýrt frá þessu fyrirbrigði í „Stormi“ í fyrra vet-
ur, og kvað borgarstjóri Hafnarfjarðar þetta vera með fram
gert af þrifnaðarástæðum, af því peningaseðlar, sem búnir
væru að ganga margra á milli, væru oft og tíðum' óhreinir og
ógeðslegir, — og svo einnig af því, að peningaseðlar væru
ekki altaf við hendina, þegar þyrfti að nota þá. Og þó að það
sé bráðum ár síðan að frá þessu var skýrt í Stormi, þá er
nú þessa dagana „Morgunblaðið" og „Alþýðublaðið" að skýra
frá því eins og einhverju nýmæli, að einn gjaldþegn Hafnar-
fjarðar hafi borgað gjöld sín — tólf þúsund krónur — í
bæjarsjóðsávísunum.
Fyrst og fremst er nú þetta ekkert einsdæmi með þenn-
an níann, því að í Hafnarfirði borga allir öll sín bæjargjöld
með ávísunum; en það er annað, sem er leiðinlegt hjá „Morg-
unblaðinu", og það er, að blaðið skuli ekki geta skýrt rétt
frá þessu. Upphæðin, sem maðurinn átti að greiða var kr.
12.846.92, en hann greiddi í ávísunum 12.826.75; mismun-
inn kr. 20.17, borgaði hann í peningum, af því hann hafði
gleymt tuttugu kr. ávísun í vasa á fötum, sem hann var í
daginn áður.
II.
En hvað eru nú bæjarsjóðsávísanir? Því skal nú reynt
að svara í sem fæstum orðum. Allir fastir starfsmenn bæjar-
ins fá kaup sitt greitt með ávísun á bæjarkassann, en af því
að hann er altaf tómur, þá fara þeir með þessar ávísanir
þangað, sem þeir fá fyrir þær einhver verðmæti, t. d. til
kaupmanna, þar sem þeir geta tekið út á þær ef þeir vilja,
hvort heldur hrossakjöt, hangikjöt eða þá bara bændakjöt,
eins og Valtýr sagði. Svo eru nú allir þeir, sem vinna eitt-
hvað fyrir bæinn eða selja bænum eitthvað, og þeir eru nú
æði margir, því borgin er í vexti og þarf mikils með. Allir
þessir menn gefa bænum reikning fyrir því, sem þeir hafa
unnið eða fyrir það, sem þeir hafa selt bænum. Aftan á alla
þessa reikninga er ávísuð greiðsla úr bæjarkassanum, en
af því að hann er altaf tómur, þá ganga þessir reikningar
frá einni hendi til annarar, alveg eins og lauslætisdrós í er-
lendum hafnarbæ. Þessir síðarnefndu reikningar, sem reynd-
ar eru nú líka kallaðir bæjarsjóðsávísanir, hafa ekkert fast
form að stærð eða öðru. Við munurn öll eftir meðalaglösunum
frá skottulæknunum, með A., B. og C. á tappanum. Ef við
hugsum okkur öll meðalaglös, alt frá homopataglösunum,
alla pela og allar flöskur, þá verður það afar mikil tilbreyt-
ing^að stærð, lögun og lit. Reikningarnir á bæjarsjóðinn eru
eins, afar margbreytilegir að stærð, lit, lögun og frágangi.
Hjón giftu sig á Öldugötunni. Brúðguminn hafði selt