Árroðinn : blað Alþýðuflokksfélags Akraness. - 01.02.1936, Blaðsíða 2
-2—
svaxa þessu verður að gera sér grein
fyrír nauðsyn verklyðssamtakanna, og
kemur þá ti1 athugunar kverjar umbætur
h.afa orðið þar sem félagsskapurinn liefir
náð saanilegum þroska. Það er livorki fé-
lagsskapnun að þakka eða kenna hvernig
fólk færist milli staða, en þar sem
náttúran legg'or til lífsskilyrði fyrir
fólk, þangað safnast það, og framboð á
fólki til vinnu verður meira en eftir-
spurn. Vinnuframboðið vekur hvöt h.já
þeim mönnurn, sem eru vinnukaupendur til
þess að sitja um að ná í laqgsta boðið.
Þetta varð til þess að skapa eymdarlíf
h.já verkamönnum og hoflausan þrældóm
áður en verkamannasamtökin komu til.íeir
merrn, sem hafa lön^un til að standa
utan við verklyðsfelagsskap má ætla að
hafi hvöt til að halda við undirboðum í
verkalaunum, halda við takamrkalaus'um
þrældomi og’ beinlínis eða obe.inlínis að
skapa eymdarastand það, sem hin ömurleg-
asta fataekt leiðir af ser. Þeir menn eru
því beinir fjandmenn menningarinnar og
unn.endur þess að folk líði líkamlegar og
andlegar þjáningar fyrir vöntun fæðis
og klæða og fyrir ofraun líkamans. Þeir
eru að svo miklu leyti, sem 'þeir geta,
kúgarar manhkynsins. íetta eru mennirnir,
sem verklýðssamtök allra landa hafa átt
í hörðustu kasti við, og ef orðið kúgun
er réttmætt í þessum tilfellum, þá er
é(r ekki feiminn við að fylgja þeim, sem
kuga fram verklyðssamtök til bættra kjara
og kaupe, til hæfilegrar hvíldar þreyttum
verkamanni-, til viðunandi fæðis og klæða,
til náms og þekkingar, til gleðilegra
stunda í hvíld og starfi, og undiroka þá
menn, sem beínlínis eða óbeinlínis verða
valdandi að hinu gagnstæða, sem áður var
iýst □
tíg skal fúslega vi ðurkenna, að;f jölda
margir menn standa utan við verklýðssam-
tökin, og meina engum illt með því,
þó það beinlínis verði til þess. En úr
því að verklýðssamtökunum er það nauðsyn-
legt að ná í allt vinnandi fólk og starf-
raekja verklýðsfélögin í urnboði þess, þá
verður það að gerast, ekki vegna félag-
anna sem félaga eða árgjaldsins frá
hverjum manni, heldur vegna fólksins,sem
vinnur og þarf að vinna og einnig vegna
þeirra, sem fá ekki að vinna en geta unn-
ið. Eg veit einnig að nokkrir menn standa
utan við félagsskapinn í þeim eina til-
gangi að spara við sig að grei ða félags-
gjald. Þeir finna sér ekki skylt að bera
uppi félagsskap með lágri árlegri upphæð,
jafnvel þó þeir sjái og við\irkenni að
félagsskapur-í nn hafi aukið tekjur þeirra
að verulegu leyti. Þeim verður á að ætla
náunga sínum að gæta hagsmuna sinna, og
eru jafnvel til tii með að ásaka samtökin
fyrir linlega sókn. En þeir þiggja sinn
hluta af því, sem ávinnst. Tii eru menn,
sem af ótta við atvinnurekanda eða atvinnu-
rekendur þora ekki að vera í verklýðsfé-
lagi og enn aðrir, sem af skriðdýrshætti
dilla smeðjulegum orðum að atvinnurekendum:
tjá sig ekki hafa komið nærri^slíkum
felagsskap. Stundum njóta þe-\r góðs af
slíkri framkomu i bili.
En það er til hópur manna, sem æski-
legt vseri að geta sleppt vi ð félagsgjöld-
in, en að þeir^þó nytu fyllstu kjarabóta,
sem samtökin ráða yfir. Þetta eru heilsu-
litlir menn og menn, sem aðe-í ns hafa litla
vinnu,- menn sem berjast við að lifa
sjálfstæðu lífi, en verða til þess að
spara allt, sem sparað verður, eru dyggð-
ugir í framkomu, bera skyn á vankanta
þjóðfélagsins, sem er þess valdandi, að
þeir njóta ekki vi.Óunandi fæðis, eða klæða,
auk heldur neinna unaðslegra stunda. En
hér kemur fram, e-;ns og allsstaðar annars-
staðar, að hvernig sem kjör manna eru, þa
eiga þeir sömu kröfur til s;nna líkamlegrs
og andlegra þarfa, samkvæmt upplagi sínu
og aðstöðu og bera e^nnig sameiginlegar
skyldur til félagslegrax og þjóðfélags-
legarar þróunar og byggingar, og er hvorki
he^gt né rétt að gera £ar á undantekningar.
En þar sem kemur til ahrifa verklýðsfélags-
skaparins'á kjör manna, þá hafa þau fyrts
og fremst verkað til að bæta kjör þeirra,
sem annars hefðu lægstu launin, versta
aðbúð í þjóðfélaginu og frekast sviftir
mannréttindum, og sanmingur sa, sem her
um ræðir, felur í sér fyllstu launabætur
til handa mönnum, sem af einhverjum astæð-
nrn eru ekki í hópi hinna hraustustu verka-
manna.
Ég hefi orðið nokkuð langorður um þetta
atriði samni.ngs-’ns, þó hefði sernid lega
mátt sleppa því öllu, sem ég hefi sag*t,
því þetta er sameiginleg ra'unasaga, sem um
allan he,;minn er sögð og^lesin, og henni
lýkur ekki fyrr en verklýðsfélagsskapurinn
hefur með nýrri kynslóð skapað stettvísan
verkalýð,- verklýð, sem finnur sína köllun
að starfa í bróðerni og kærleika undir
merki jafnaðarstefnunnar, með kjörorðinu:
Starfsemi, skipula^, samheldni.
f samningunum tokst að fá vinnudaginn